12 (niekoniecznie tradycyjnych) potraw wigilijnych na słodko i słono

Roślinna gotuje proponuje

1. Warzywny pasztet z groszkiem i selerem

Składniki na zwykłą formę keksówkę:

• 1 szklanka zielonego grochu (namoczonego uprzednio w wodzie przez kilka godzin)
• 1 bulwa selera (około 500 g)
• ¼ szklanki oliwy plus dodatkowo 2 łyżki
• 2 ząbki czosnku, drobno posiekane
• 2 sztuki ziela angielskiego
• 2 sztuki jałowca
• 2 liście laurowe
• 2 duże cebule, posiekane
• ½ szklanki mielonych orzechów włoskich
• 1 pełnoziarnista bułka, namoczona w wodzie
• 1 łyżeczka majeranku
• ½ łyżeczki lubczyku
• ½ łyżeczki cząbru
• ½ łyżeczki mielonej kolendry
• 2 łyżki sosu sojowego
• sól
• pieprz

Przygotowanie:

Groch odcedzić i ugotować według instrukcji na opakowaniu w świeżej nieosolonej wodzie. Piekarnik rozgrzać do 200℃. Seler obrać, pokroić w plastry, a te następnie na mniejsze kawałki, rozłożyć je na wyłożonej papierem blasze i skropić 1 łyżką oliwy. Wstawić do piekarnika i piec 20 minut. Na patelni rozgrzać kolejną łyżkę oliwy. Dodać czosnek, ziele, liście laurowe oraz jałowce i podsmażać przez minutę. Następnie dorzucić posiekaną cebulę i smażyć do momentu, aż się zeszkli. Ziele, liście i jałowce wyjąć z cebuli. Przygotować dużą miskę. Wrzucić do niej wszystkie składniki: ugotowany groch, upieczony seler, cebulkę, ¼ szklanki oliwy, mielone orzechy, odciśniętą z wody bułkę oraz wszystkie przyprawy. Całość zmiksować na gładką masę. W razie potrzeby doprawić jeszcze do smaku solą i pieprzem. Przełożyć do wyłożonej papierem keksówki i piec 45 minut w piekarniku rozgrzanym do 180℃. Pasztet powinien pozostać w formie do całkowitego wystudzenia.

2. Wegański sernik z tofu

Składniki na tortownicę o średnicy 20 cm:

Spód:

• ¾ szklanki mąki pszennej
• ⅓ szklanki cukru pudru
• ½ łyżeczki proszku do pieczenia
• szczypta soli
• ¼ kostki wegańskiej margaryny
• 1 płaska łyżeczka przecieru z mango

Masa:

• 350 g naturalnego tofu
• ¾ szklanki ugotowanej kaszy jaglanej
• ¾ szklanki cukru pudru
• 2 łyżki budyniu waniliowego
• ½ szklanki soku z cytryny
• skórka otarta z 1 cytryny
• ziarenka wyłuskane z ½ laski wanilii
• 1 szklanka gęstego mleka kokosowego, dobrze schłodzonego
• spora garść rodzynek, namoczona w ciepłej wodzie przez 15 minut
• 2 połówki brzoskwiń z puszki, pokrojone w drobną kosteczkę

Polewa czekoladowa:

• ½ szklanki ciemnej czekolady
• ⅓ szklanki gęstego mleka kokosowego
• 1 łyżka cukru pudru

Przygotowanie:

Spód

Do miski przesiać mąkę, cukier puder, proszek do pieczenia oraz sól. Dodać schłodzoną, pokrojoną w kostkę margarynę i dłońmi wetrzeć ją w suche składniki. Kiedy ciasto będzie przypominało mokry piasek, dodać przecier z mango i ponownie ucierać, do uzyskania gładkości. Masę wstawić do lodówki na 30 minut.

Tortownicę natłuścić i wyłożyć papierem do pieczenia. Ciasto wyjąć z lodówki i wyłożyć nim dno przygotowanej formy. Wstawić ponownie do lodówki.

Piekarnik rozgrzać do 170℃.

Masa

Do kielicha blendera wrzucić wszystkie składniki poza mlekiem kokosowym i zmiksować na gładką masę (musi być naprawdę jednolita). Na koniec wmieszać mleko kokosowe.

Wyjąć tortownicę z lodówki. Na spód wylać połowę ciasta, na środku rozłożyć rodzynki, a wzdłuż brzegów kawałki brzoskwini. Na to wylać kolejną połowę ciasta. Wstawić do rozgrzanego piekarnika i piec 30 minut, następnie zmniejszyć temperaturę do 140℃ i piec kolejne 20 minut. Wyłączyć piekarnik, odczekać 10 minut i dopiero wtedy wyjąć ciasto. Ostudzone wstawić do lodówki na kilka godzin.

Polewa

Wszystkie składniki potrzebne do przygotowania polewy przełożyć do miski, ustawić ją na garnku z gotującą się wodą i rozpuścić całość w kąpieli wodnej. Kiedy będzie gotowa, zdjąć z garnka i pozostaw na 20 minut do ostudzenia. Wyjąć „sernik” z lodówki, na jego wierzchu równomiernie rozprowadzić czekoladową polewę. Ponownie wstawić do lodówki. Sernik najlepiej smakuje po przegryzieniu się przez jedną dobę. Przechowywać w lodówce.

Vege Kika poleca

3. Pasztet z pestek dyni

Składniki:

• ​300 g pestek dyni
• 100 g kaszy jaglanej
• 250 ml bulionu warzywnego
• 4 cebule
• 3 ząbki czosnku
• ​1 łyżeczka kminu rzymskiego
• 1 łyżeczka kurkumy
• ​pęczek natki pietruszki
• łyżka oleju kokosowego rafinowanego
• garść płatków owsianych
• owoc granatu do podania​

Przygotowanie:

​Pestki dyni zalać wrzątkiem i moczyć od 1 do 3 godzin. Kaszę jaglaną ugotować w bulionie przez 15–20 minut (można nawet lekko rozgotować). Odcedzić pestki dyni i zblendować je na gładką pastę. ​Na patelni podsmażyć cebulę pokrojoną w kostkę. Zblendować ugotowaną kaszę z cebulą. Połączyć zmielone pestki dyni z kaszą. Doprawić czosnkiem przeciśniętym przez praskę, bardzo drobno posiekaną natką pietruszki, kminem rzymskim, kurkumą, pieprzem i solą. Całość wymieszać i przełożyć do foremki keksowej posmarowanej tłuszczem kokosowym i posypanej płatkami owsianymi lub do kilku mniejszych foremek typu ramekin. Piec w piekarniku rozgrzanym do 200℃ przez 30 minut (małe foremki) lub 40–50 minut (duża forma). Świątecznego wyglądu dodadzą pasztetowi krwistoczerwone pestki granatu (ich słodki smak podkreśli też smak pasztetu).

4. Groch z kapustą

Składniki:

• 2 szklanki kiszonej kapusty
• 1 szklanka grochu żółtego
• 1 marchewka
• olej lniany
• 1 średnia cebula
• 2 łyżki mąki
• mielony kminek
• ziele angielskie
• liść laurowy
• pieprz
• opcjonalnie – natka świeżej pietruszki lub kolendry
• suszone grzyby (opcjonalnie)

Przygotowanie:

W jednym naczyniu ugotować groch (do miękkości!). W oddzielnym naczyniu – kapustę z dodatkiem liścia laurowego i ziela angielskiego. Kiedy groch będzie miękki – odcedzić.

Na patelni rozgrzać olej, podsmażyć cebulkę. Pod koniec smażenia oprószyć mąką, zasmażyć. Zasmażkę oraz groch dodać do ugotowanej kapusty i wymieszać. (Po ugotowaniu kapusty nie odlewać z niej wody, w której się gotowała!) Opcjonalnie dodać 4 suszone grzybki, wcześniej namoczone i ugotowane.

Potrawę doprawić dużą ilością kminku – pomaga trawić dość ciężkostrawne składniki tej potrawy, czyli kapustę i groch. Całość można posypać posiekaną świeżą pietruszką lub kolendrą.

5. Bigos wegetariański

Składniki na 4 porcje:

• ½ kg kapusty
• 4 ziarna ziela angielskiego
• 5 owoców jałowca (najlepiej zebrane prosto z krzaczka)
• około 100 g suszonych, a najlepiej wędzonych śliwek
• suszone grzyby – kilka lub kilkanaście kapeluszy, w zależności od tego, jak bardzo grzybowy bigos chcemy uzyskać
• 2 liście laurowe
• 5 całych ziaren czarnego pieprzu
• 1 duża cebula
• sól (opcjonalnie)
• pieprz mielony
• 2 łyżeczki (lub więcej) suszonego majeranku
• 1 łyżeczka całego kminku (może być mielony)
• 1 łyżeczka suszonej słodkiej papryki
• około 3 łyżeczek koncentratu pomidorowego
• olej rzepakowy (do przesmażenia cebulki)
• olej lniany (do polania na koniec)

Przygotowanie:

Kapustę kiszoną zalać małą ilością wody i podgotować. Dodać przyprawy – ziele angielskie, liść laurowy, pieprz w ziarnach, owoce jałowca oraz grzyby. Grzyby przed dodaniem do kapusty wymoczyć przez około godzinę. Dodać całe kapelusze lub pokrojone na mniejsze kawałki. W tym samym momencie można wrzucić śliwki. Po godzinie gotowania dodać cebulkę pokrojoną w kostkę, podsmażoną na oleju rzepakowym. Gotować na bardzo małym ogniu przez minimum 2 godziny. Można ten czas dowolnie wydłużać, aż kapusta uzyska idealny smak i konsystencję. Pod koniec gotowania bigos doprawić suszonym majerankiem, całym bądź zmielonym kminkiem, mieloną suszoną papryką, koncentratem pomidorowym. Jeżeli bigos jest niedostatecznie słony czy pikantny, można go jeszcze doprawić. Przed podaniem polać olejem lnianym.

Po zielonemu serwuje

6. Risalamande – duński deser ryżowy

Składniki (4–6 porcji):

• 120 g drobnego ryżu np. do risotto
• 1 l mleka roślinnego np. migdałowego lub domowego kokosowego
• 1 puszka mleczka kokosowego, dobrze schłodzonego
• 1 laska wanilii
• około 100 g migdałów
• 2–3 łyżki cukru (można także użyć miodu lub ksylitolu)

Sos wiśniowy:

• 1 szklanka wiśni z kompotu
• 1 szklanka kompotu
• 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej

Przygotowanie:

Do garnka z grubym dnem wlać mleko. Wodnistą część mleka kokosowego dodać do garnka, a gęstą (śmietankę) przełożyć do miski i odstawić do lodówki. Laskę wanilii przeciąć wzdłuż, a następnie tępą stroną noża wyjąć z niej ziarenka. Wszystko razem dodać do mleka. Mleko zagotować, wsypać ryż i dokładnie wymieszać. Mocno skręcić ogień i gotować pod przykryciem przez około 50 minut, aż ryż zrobi się miękki i całkowicie wchłonie mleko. (Nie powinno się go mieszać, jeśli nie zachodzi obawa, że może się przypalić). Gotowy pudding ryżowy odstawić do całkowitego wystygnięcia. Migdały przełożyć do miseczki, zalać wrzątkiem, następnie obrać ze skórek. Posiekać nożem na mniejsze kawałki. Jeden migdał zostawić w całości. Kokosową śmietankę ubić trzepaczką, dodać do ostudzonego ryżu razem z migdałami i cukrem. Dokładnie wymieszać i odstawić do lodówki. Podawać z sosem wiśniowym. Wiśnie razem z sokiem przełożyć do garnka, zagotować. Dodać mąkę rozrobioną z kilkoma łyżkami zimnej wody i dokładnie wymieszać, aż sos zgęstnieje. Do przygotowania sosu wiśniowego można też użyć mrożonych owoców i odpowiedniej ilości wody.

Agata Berry poleca

7. Trufle kakaowe

Składniki (potrzebne do przygotowania około 14 trufli):

• 14 daktyli (około ½ szklanki)
• 2 łyżki ciemnego kakao
• 100 g migdałów
• 100 g ziaren słonecznika
• woda potrzebna do namoczenia daktyli
• sezam, wiórki kokosowe, kakao – do obtoczenia trufli

Przygotowanie:

Daktyle zalać bardzo ciepłą wodą i moczyć przez około pół godziny. Po tym czasie będą miękkie, nasiąknięte wodą i łatwe do zblendowania. Następnie w młynku do kawy lub blenderze zmielić migdały i ziarna słonecznika na drobny proszek i przełożyć do większego naczynia. Dodać dwie łyżki kakao oraz odsączone daktyle i zblendować na gładką masę. Formować z niej małe kuleczki, następnie obtoczyć je w ciemnym kakao, sezamie, wiórkach kokosowych lub nasionach chia.

Wszystko jest w głowie proponuje

8. Kotlety sojowe à la ryba w occie

Składniki

Kotlety:

• 2 paczki kotletów sojowych
• 1 kostka bulionu warzywnego
• bułka tarta
• szczypta przyprawy warzywnej (opcjonalnie)
• 3 łyżki mąki (opcjonalnie)
• olej do smażenia

Zalewa:

• 2 duże cebule
• 1 litr zimnej wody
• szklanka octu
• sól
• pieprz
• ziele angielskie
• liść laurowy
• cukier

Przygotowanie:

Kotlety ugotować (najlepiej w bulionie warzywnym) – zalać zimną wodą i gotować około 10–15 minut, potem odcedzić. Przestudzone opanierować w bułce tartej, dociskając ją porządnie z obu stron. Obtoczone kotlety smażyć  z obu stron i odkładać na bok, można układać je od razu w naczyniu, w którym będą potem zalewane, np. w dużej misce czy innym garnku.

Aby przygotować zalewę, najpierw pokroić w pióra cebule i zeszklić na oleju. Następnie posypać ją łyżeczką pieprzu i wymieszać. Dodać 15 ziaren ziela angielskiego, przemieszać. Całość zalać 1 litrem zimnej wody, dodać 1 łyżeczkę soli, znów pomieszać. Po chwili wlać szklankę octu. Kiedy woda się zagotuje, dodać 2 liście laurowe, a po chwili łyżkę cukru. Pogotować całość na wolnym ogniu przez około 20 minut.

Gorącą zalewą (czyli wszystkim, co jest na patelni, łącznie z cebulą, kulkami itd.) zalać kotlety, przykryć i odstawić do wystudzenia.

9. Wegańskie makówki

Składniki:

• 40 dkg maku
• 20 dkg migdałów
• 10 dkg cukru pudru
• 2 laski wanilii
• do śmietanki: 30 dkg nerkowców
• zamiast bułki mlecznej: 40 dkg bagietki
• kokos do ozdoby

Przygotowanie:

Zmielony mak zalać wrzątkiem i gotować 30–40 minut, potem wyłożyć na sito i zostawić, by porządnie się odsączył. Migdały zalać wrzątkiem, po chwili jeszcze gorące szybko obierać ze skórek. Zalać wrzątkiem nerkowce i zostawić na około pół godzinki, żeby napęczniały.

Następnie trzy razy zmielić mak z migdałami i porządnie wymieszać z połową cukru pudru. Masa makowa jest gotowa.

Namoczone nerkowce odsączyć i zrobić wegańską śmietankę tortową (w taki sam sposób jak mleko z nerkowców), tak żeby wyszło jej 600 ml. Gotową śmietankę zblendować z drugą połową cukru pudru i wanilią.

Do miski układać kolejno:

• warstwę pokrojonej bułki (polać śmietanką, dobrze ją rozprowadzając)
• warstwę masy makowej
• warstwę bułki
• śmietankę
• mak

I jeszcze raz tak samo. Na górę kołderka z wiórków kokosowych. Tak przygotowane danie odstawić na kilka godzin do lodówki

Wegan Nerd poleca

10. Barszcz wigilijny

Składniki:

• 2 l zakwasu z buraków
• ½ –1 l lekkiego bulionu z warzyw z jabłkiem
• czarny pieprz w ziarnach

Bulion:

• ½ kapusty włoskiej
• 2 marchewki
• 2 duże kwaśne jabłka
• duża cebula
• kawałek selera
• mały por
• biała pietruszka
• 4 listki laurowe
• jagody jałowca
• ziarna ziela angielskiego
• 1½ l wody

Przygotowanie:

Wszystkie warzywa umyć i oczyścić. Pokroić na mniejsze części i przełożyć do garnka. Cebulę opiec w całości na ogniu (aż się spali) i dołożyć do innych warzyw. Dodać przyprawy i całość zalać wodą. Gotować na małym ogniu około 2–3 godziny. Warzywa odsączyć. Bulion zagrzać. Do dużego garnka przelać zakwas z buraków. Podgrzewać na bardzo małym ogniu. Dodać całe ziarna pieprzu. Powoli dolewać bulion do uzyskania pożądanego smaku. Barszcz podgrzać do wysokiej temperatury, ale uważać, żeby się nie zagotował! Doprawić solą i pieprzem do smaku.

11. Paszteciki z farszem z białej fasoli w cieście francuskim

Składniki:

• 1 kubek białej fasoli namoczonej w wodzie przez noc
• pęczek świeżego szpinaku
• kilka liści kolendry
• mała biała cebula
• pęczek natki pietruszki
• 3 ząbki czosnku
• oliwa z oliwek
• sól
• opakowanie ciasta francuskiego

Przygotowanie:

Namoczoną fasolę ugotować do miękkości i odcedzić. Cebulę obrać i posiekać. Wrzucić do rozgrzanego rondla z odrobiną oliwy. – niech cebula się zeszkli. Czosnek obrać i posiekać bardzo drobno. Dodać do cebuli i smażyć około 30 sekund. Szpinak, pietruszkę i kolendrę posiekać. Dodać do rondla. Kiedy zielenina straci na objętości, dodać ugotowaną fasolę. Gotować wszystko przez chwilę, dokładnie mieszając. Posolić do smaku i dodać trochę oliwy. Całość ostudzić. Następnie zgnieść wszystko za pomocą blendera, widelca, praski lub drewnianego tłuczka. Zostawić parę większych kawałków. Nie zgniatać na puree. Rozwinąć arkusz ciasta francuskiego i rozsmarować nadzienie na całej jego powierzchni. Zawinąć ciasto wzdłuż dłuższego boku i docisnąć dłońmi, by się nie rozkleiło. Pokroić ciasto na jednocentymetrowe kawałki-ślimaki. Wyłożyć blachę papierem do pieczenia i ułożyć na nim ślimaki, zachowując odległość między nimi. Rozgrzać piekarnik do 170℃. Piec dopóty, dopóki paszteciki pięknie się nie zarumienią, czyli około 30 minut.

12. Pierogi z farszem z kaszy gryczanej

Składniki

Ciasto:

• 1 kubek mąki
• ⅓ –¼ kubka bardzo gorącej wody
• szczypta soli
• łyżka oleju/oliwy

Farsz:

• opakowanie kaszy gryczanej z grzybami (kasza, grzyby, cebulka)
• 3 łyżki posiekanego jarmużu
• łyżka posiekanej pietruszki
• sól
• pieprz

Przygotowanie:

Przesiać mąkę przez sito na blat. Zrobić dołek. Dodać sól. Powoli wlewać gorącą wodę, drugą ręką mieszając. Wyrobić ciasto. Na koniec dodać olej/oliwę i zagniatać przez około 3–4 minuty; ciasto powinno być miękkie i sprężyste. Odłożyć je na bok. Kaszę ugotować według przepisu na opakowaniu. Doprawić solą i pieprzem do smaku. Na koniec dodać drobno posiekany jarmuż i natkę pietruszki. Dokładnie wymieszać. Zostawić farsz do ostudzenia. Ciasto na pierogi rozwałkować na cienki placek na oprószonym mąką blacie. Wycinać szklanką kółka i nakładać po łyżeczce farszu. Zlepić pierogi. Gotować w lekko osolonej wodzie na małym ogniu (by się nie otworzyły podczas ostrego bulgotania). Tak przygotowane pierogi podawać z sosem grzybowym, pomidorowym albo jeść same polane oliwą z oliwek.