5 sposobów na wzmocnienie inteligencji emocjonalnej dziecka

Inteligencja emocjonalna (EQ) to najogólniej mówiąc zdolność rozpoznawania własnych uczuć oraz uczuć innych osób. Obejmuje kompetencje emocjonalne i społeczne.

Do tych pierwszych należą:

samoświadomość – czyli wiedza o swoich stanach emocjonalnych,
adekwatna samoocena – świadomość swoich ograniczeń, możliwości, to również doświadczanie własnej osoby niezależnie od sądów innych ludzi,
samoregulacja/samokontrola – panowanie nad swoimi emocjami, nieuleganie impulsom, czyli świadome reagowanie na świat zewnętrzny.

Jeśli chodzi o kompetencje związane z relacjami z innymi ludźmi (społeczne), wyróżniamy:

empatię – czyli rozumienie stanów innych osób, w poszczególnych sytuacjach;,
asertywność – posiadanie i wyrażanie własnego zdania,
perswazja – umiejętność wzbudzania u innych określonych zachowań i reakcji,
przywództwo – zdolność do generowania pomysłów oraz angażowania w nie innych,
współpracę – zdolność do współdziałania z innymi.

5 sposobów, by wzmocnić inteligencję emocjonalną dziecka:

Mówmy o uczuciach. Nazywajmy smutek, radość, złość i inne emocje, jakie odczuwamy. Nauczmy dziecko rozpoznawać i nazywać emocje, które mu towarzyszą. Na przykład, kiedy podejrzewamy złość: „Wyglądasz na zezłoszczonego. Twoja twarz jest czerwona, a twoje ciało jest napięte.” Kiedy dziecko dorasta, rozmawiajmy z nim o tym, jak kontrolować swoje emocje. Szukajcie wspólnie sposobów na to, jak radzić sobie ze smutkiem, gniewem, rozczarowaniem, utrzymaniem stanu szczęścia. To nauka na całe życie.
Akceptujmy każde uczucie. Oczywiście, wolelibyśmy u naszych dzieci obserwować wyłącznie przyjemne w przeżywaniu emocje. Gniew sprawia, że pojawia się złość. Smutek sprawia, że się martwimy. Możemy chcieć chronić dzieci przed uczuciem rozczarowania i niepokoju w nadziei, że przed nimi wyłącznie szczęśliwy czas, że dzieciństwo to okres tylko dobrych uczuć. Ale życie nie zawsze jest szczęśliwe – i to ważne dla dziecka, aby dowiedziało się, że wszystkie emocje są normalne i że ma prawo je czuć. Natomiast nie każdy sposób wyrażania emocji musi być akceptowany – możemy na przykład powiedzieć dziecku, że nie zgadzamy się na rzucanie przedmiotami lub bicie jako wyraz złości. Mamy prawo pokazać dziecku swoje granice. Nie należy jednak odrzucać uczuć „niewygodnych”, ale je przeżywać – i szukać pomocnych sposobów ich wyrażania.
Szukajmy sposobu na rozwiązanie problemu. Zamiast pozostawienia dziecka sam na sam z problemem, naprowadźmy je na drogę, po przejściu której samo znajdzie rozwiązanie. Na przykład, kiedy rodzeństwo kłóci się o zabawkę, możemy pomóc słowami: „Rozumiem, że jesteś zdenerwowany, bo twój brat chce bawić się tą samą zabawką wtedy, kiedy ty. Czy masz jakiś pomysł na rozwiązanie tego problemu?”. Jeśli dziecko nie podsuwa rozwiązań, zasugerujmy jakieś i zapytajmy o zdanie, np. „Może będziecie bawić się na przemian. Co o tym sądzicie?”
Dajmy przykład. Szczere mówienie o własnych uczuciach, bez wyolbrzymiania problemu lub ignorowania go, pomaga dziecku zrozumieć, że przeżywanie emocji jest nieodłączną częścią bycia człowiekiem.
Grajmy w gry, które budują inteligencję emocjonalną. Przeglądając czasopisma czy książki przyglądajcie się twarzom ludzi i rozmawiajcie o tym, jakie emocje na nich widać. Następnie poprośmy dziecko o narysowanie na kartce papieru pustych twarzy ludzi i z pomocą mazaka albo części twarzy wyciętych z gazet twórzcie własne twarze. Lista uczuć, które pojawiają się w nas każdego dnia jest bardzo długa.

Literatura: