Kategorie
Rozwój dziecka

Integracja sensoryczna – co to jest?

Nadwrażliwość na dotyk, problemy z utrzymaniem równowagi, opóźnienia w rozwoju mowy, kłopoty z koncentracją uwagi. O oznakach wskazujących na zaburzenia integracji sensorycznej w ostatnich latach mówi się coraz częściej. I coraz częściej rozpoczyna się terapię. Czym jest integracja sensoryczna? Kiedy zostaje ona zaburzona?

Otaczający nas świat pełen jest różnorodnych bodźców. Wszystkie z nich odbieramy – czujemy smak, rozpoznajemy zapach, słyszymy dźwięk. Nie dzieje się tak jednak bez przyczyny. Na straży czuwa nasz układ sensoryczny, który – czujny i w pełni zaangażowany – pozwala nam odbierać napływające informacje. Czasami zdarza się jednak, że nie są one przetwarzane prawidłowo. Świat nie jest już przyjaznym środowiskiem, które można badać na własnych zasadach. Staje się przestrzenią pełną pułapek. Czym jest integracja sensoryczna? Jakie zachowania dziecka powinny nas zaniepokoić? Na czym polega terapia SI?

Uwaga! Reklama do czytania

Wild child, czyli naturalny rozwój dziecka

Książka o rozwoju dziecka 2-5 lat. Praktyczne rozwiązania na najczęstsze rodzicielskie wyzwania.

CHCESZ? KLIKNIJ!

Teoria integracji sensorycznej. Czym jest integracja sensoryczna?

Zmysły. To nimi odbieramy świat. I choć stwierdzenie to wydaje się banalne, często zapominamy przecież, że obok pięciu podstawowych zmysłów – wzroku, słuchu, węchu, smaku i dotyku – mamy jeszcze dwa zmysły. Zaskoczeni? A to właśnie układ przedsionkowy (zwany też zmysłem równowagi) i propriocepcja (inaczej zmysł kinestetyczny, dostarczający informacji i położeniu poszczególnych części ciała), razem we wspomnianym już zmysłem dotyku, stanowią podstawę prawidłowego rozwoju pozostałych, dużo bardziej znanych zmysłów. Jeśli nasz organizm prawidłowo odbiera i przetwarza dopływające do niego sygnały, zwykle potrafimy trafnie ocenić sytuację, w której się znajdujemy i właściwie na nią zareagować (przykładowo gdy położymy dłoń na gorący czajnik, niemal od razu „automatycznie” ją cofniemy). Jeśli jednak proces ten zostaje zakłócony, możemy mówić o zaburzeniach integracji sensorycznej.

Uwaga! Reklama do czytania

Cudowne wierszyki, które przez zabawę wspierają rozwój językowy dzieci.

Zaburzenia różnicowania sensorycznego. Objawy zaburzeń integracji sensorycznej

Objawy dysfunkcji integracji sensorycznej wiążą się przede wszystkim z nadwrażliwością bądź zbyt małą wrażliwością na bodźce dopływające z zewnątrz (smak, zapach, dotyk, ruch), problemami z koordynacją ruchową, koncentracją uwagi, a także wybuchowością i impulsywnością. U dziecka z zaburzeniami SI zauważyć można trudności z:

  • samodzielnym jedzeniem czy ubieraniem się,
  • zasypianiem, wyciszaniem się przed snem,
  • utrzymywaniem równowagi, nawet na prostej drodze,
  • przyjmowaniem prawidłowej postawy na krześle czy ławce,
  • poruszaniem się po niestabilnym podłożu,
  • skupieniem się na konkretnej czynności.

Procesy integracji sensorycznej mogą być również zaburzone, jeśli nasze dziecko jest przytłoczone przez docierające do niego bodźce (przeszkadza mu hałas na placu zabaw, metka pod koszulką, a nawet piasek czy masa plastyczna na dłoniach) lub, przeciwnie, odbiera je ono z mniejszą intensywnością niż powinno. Może wówczas dążyć do nadmiernego kontaktu fizycznego (dotyka innych, przytula, a nawet uderza), głośnego słuchania muzyki czy „ekstremalnych” zabaw (nie zwracając uwagi na niebezpieczeństwa). 

Metoda integracji sensorycznej. Na czym polega terapia integracji sensorycznej?

Często wskazuje się również na związki procesów SI z procesami uczenia się, rozwojem mowy i organizacją. Jeśli uważamy, że rozwój integracji sensorycznej naszego dziecka jest zaburzony, warto skonsultować się ze specjalistą. Terapia integracji sensorycznej korzysta, a właściwie – bazuje – na neuroplastyczności mózgu. Mózg zbudowany jest z tkanki nerwowej, która ma zdolność do tworzenia nowych połączeń. Jeśli zatem układ nerwowy będzie odpowiednio stymulowany, mózg będzie w stanie odbierać i przetwarzać napływające informacje, a to z kolei przełoży się na wypracowanie prawidłowych, adekwatnych do sytuacji reakcji. Rolą terapeutów integracji sensorycznej jest poprawa codziennego funkcjonowania dziecka i, co za tym idzie, jakości jego życia na wielu płaszczyznach. 

Od teorii do praktyki integracji sensorycznej. Czym zajmuje się terapeuta integracji sensorycznej?

Terapia SI, choć brzmi poważnie, opiera się głównie na… zabawie. Wszystkie ćwiczenia terapeuta dostosowuje do możliwości i poziomu rozwojowego dziecka. Na sali integracji sensorycznej znajdują się hamaki, huśtawki, platformy równoważne i duże piłki. W czasie ćwiczeń dziecko usprawnia bazowe systemy sensoryczne i procesy nerwowe, które leżą u podłoża różnych umiejętności. Następuje integracja bodźców zmysłowych, co będzie miało ogromny wpływ na późniejszą naukę pisania, czytania czy jazdy na rowerze. Na postawienie diagnozy i rozpoczęcie terapii nigdy nie jest za późno, jednak warto trzymać rękę na pulsie – im wcześniej zauważymy problemy z integracją sensoryczną i skontaktujemy się z terapeutą, tym szybciej osiągniemy zadowalające efekty.

Avatar photo

Autor/ka: Sandra Habrych

Doula, instruktorka hipnoporodu, polonistka, wieloletnia redaktorka dziecisawazne.pl. Szczęśliwa żona i mama dwóch chłopców.

2 odpowiedzi na “Integracja sensoryczna – co to jest?”

Bardzo fajny, merytoryczny wpis. Z przyjemnością linkujemy do niego z naszego artykułu o książkach sensorycznych !
Zapraszamy na: timosimo.pl/ksiazki-sensoryczne-top-5-faktow

Jestem tylko skromnym magistrem kognitywistyki i psychologii, ale z tego co mu wiadomo, to żadne wiarygodne badania naukowe nie potwierdziły teorii integracji sensorycznej ani skuteczności terapii, teoria ta zbyt upraszcza skomplikowane procesy zachodzące w mózgu i układzie nerwowym, a jak czytam oferty różnych firm i gabinetów proponujących zajęcia dla dzieci z integracji sensorycznej, to mam dziwne wrażenie, że to lekkie nabijanie w butelkę.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.