Przyjęta filozofia wychowania determinuje późniejsze zachowania dziecka, a postawa rodziców wobec dziecka wyznacza bieg relacji. W rodzinach, w których panują demokratyczne relacje, dzieci zyskują najlepsze warunki do rozwoju osobowości.
[film_przemoc2]
Jak zrozumieć małe dziecko
Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem
Pomysł na wychowanie
Zdaniem I. Obuchowskiej styl wychowania to swoisty wyznacznik jakości środowiska rodzinnego. Zgodnie z tym założeniem każda rodzina posiada indywidualny sposób komunikowania się, wyrażania uczuć, odnoszenia się do norm i zasad. Odzwierciedla to naturę wzajemnych relacji, okazywania sobie zrozumienia, a także ogólnych postaw wobec świata. To pewna podzielana przez rodziców koncepcja wychowania, która jest świadomie realizowana przez nich w praktyce wychowawczej.
Ważny jest tu wspólny kierunek patrzenia przez obojga rodziców na wychowanie, co nie oznacza jednak stuprocentowej jednomyślności w rodzicielskim procesie. Każdy stanowi indywidualność, a przy tym został wychowany w różnych domach i systemach, które wyposażyły go w określone schematy i mechanizmy. Stąd też mówienie przez rodziców „jednym głosem” wydaje się być naturalnie niemożliwe. Istotne są jednak wspólne priorytety i cel wychowania.
Przeczytaj: Rodzice powinni mówić jednym głosem? Dlaczego uważamy, że może być inaczej?
Przyjęta idea wychowania wynika z postaw rodzicielskich. Postawa oparta na akceptacji wobec dziecka, współdziałaniu z nim, zaufaniu do jego kompetencji, a przy tym zapewnianiu rozsądnej swobody i uznaniu jego praw stanowi kanwę demokratycznych relacji. W rodzinach kierujących się takimi wartościami dominuje wzajemna życzliwość, sympatia, dążenie do porozumienia. Pozwala to na kształtowanie postaw prospołecznych, a także rozwijanie własnych inicjatyw.
Nowa dyscyplina. Ciepłe, spokojne i pewne wychowanie od małego dziecka do nastolatka
Jak być przewodnikiem dziecka i odpowiedzialnie orientować je w tym chaotycznym świecie.
Autor mówi: rodzice, nie warto wdawać się w negocjacje, ciągle prosić, stawiać tylu pytań. Mamy inne rozwiązania, znacznie skuteczniejsze i korzystniejsze dla naszych relacji z dziećmi. Stoi za nimi nowa dyscyplina. I wcale nie trzeba być przy tym surowym.
[natuli2]
Demokracja w rodzinie
Rodziny demokratyczne szanują granice i odrębność oraz budują relacje oparte na akceptacji i podmiotowości wszystkich jej członków. W takich rodzinach dzieci znają swoje obowiązki, które akceptują, ponieważ są zgodne z ich potrzebami i możliwościami. W przypadku konfrontowania się z trudnościami i niepowodzeniami rodzice nie rozwiązują problemów za dziecko. Służą mu wsparciem i zachęcają do samodzielności, przez co kształtuje się również jego zaradność życiowa. Relacje demokratyczne oparte na bliskości pomiędzy dzieckiem a rodzicem pozwalają na:
- prawidłowy rozwój (dziecko wie kim jest, co lubi, co jest dla niego ważne, zna swoje mocne strony i talenty),
- rozwijanie adekwatnej pewności siebie,
- wzrastanie w poczuciu bezpieczeństwa, ponieważ dziecko zna oczekiwania i zasady panujące w domu, a przy tym je uwewnętrznia,
- rozwijanie wysokich kompetencji społecznych (m.in. współpracy, komunikacji, rozwiązywania problemów, radzenia sobie ze stresem i emocjami).
Podstawą demokratycznych relacji jest dialog. Rozmowa stanowi narzędzie rozwiązywania sporów i radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Konsekwencje demokracji w rodzinie
Z badań K. Martowskiej wynika, że istnieje związek pomiędzy przyjętym sposobem wychowania rodzicielskiego a poziomem inteligencji emocjonalnej dziecka. Osoby wychowywane w ujęciu demokratycznym, dla którego charakterystyczne jest ciepło rodzicielskie, umiarkowana kontrola i adekwatne do możliwości dziecka wymagania, cechują się wyższym poziomem inteligencji emocjonalnej niż te, które doświadczały innych sposobów wychowania. Ponadto z przeprowadzonych przez E. Wysocką i B. Ostafińską-Molik badań wynika, że podejście demokratyczne hamuje proces wadliwego przystosowania się jednostki. Oznacza to, że stanowi ono czynnik chroniący przed zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi.
Demokratyczne relacje stanowią prawidłowy sposób oddziaływania w sytuacji tzw. młodzieńczego buntu, który wynika z potrzeby kształtowania się tożsamości nastolatka. Demokratyczne wychowanie pozwala doświadczać bycia współpartnerem w zakresie decydowania o sobie, co zwiększa poczucie sprawczości i wzmacnia poczucie własnej wartości.
Podejście oparte na zaufaniu i wzajemnym szacunku kształtuje otwartość na otaczający świat. Rodzinna demokracja podkreśla wagę każdego z członków rodziny, uczy dialogu, tolerancji i argumentowania własnych racji.
Demokracja w rodzinie to sposób bycia gloryfikujący szacunek, potrzeby, zaangażowanie w relacje rodzic – dziecko, w myśl założenia, że to właśnie więź z opiekunem wpływa na przyszłe życie dziecka. Uważność i otwartość rodzica na komunikaty i zachowania wysyłane przez dziecko, będące odzwierciedleniem jego potrzeb, stanowią podstawę bycia z dzieckiem, a równowaga pomiędzy sferą rodzicielską i dziecięcą wydaje się być kluczowa dla harmonijnego życia. Istotą demokracji jest szacunek, zaufanie, podmiotowość, dialog i współpraca.
Foto: flikr.com/ryan_polei
