Dlaczego czasami trudno zajść w drugą ciążę?

Coraz częściej problemy z poczęciem mają pary, które mają już dzieci – szacuje się, że aż jedna piąta osób cierpiących na niepłodność to ludzie, którzy już są rodzicami. Fachowo nazywa się to zjawisko niepłodnością wtórną. Z medycznego punktu widzenia niepłodność wtórna dotyczy rodziców, którym pomimo regularnego współżycia bez zabezpieczenia nie udało się zajść w ciążę przez okres dłuższy niż 12 miesięcy.

W społeczeństwie problem niepłodności wtórnej często jest bagatelizowany i pomijany. Niewiele się o nim mówi, a pary dotknięte tym problemem często nie potrafią odnaleźć się w tej sytuacji, tłumią swoje emocje i zbyt szybko rezygnują ze starań o drugie dziecko. Niepotrzebnie, ponieważ wiele problemów z płodnością ma charakter przejściowy i może być stosunkowo łatwo wyleczonych (np. zaburzenia hormonalne).

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Główne powody problemów z zajściem w kolejną ciążę:  

1. Zaburzenia gospodarki hormonalnej i problemy z owulacją – z upływem czasu mogą pojawić się problemy, których wcześniej nie było lub miały niewielkie znaczenie. Gospodarka hormonalna kobiety jest niezwykle delikatna i wiele czynników (np. stres, niehigieniczny styl życia, nieodpowiednia dieta, nadwaga i niedowaga) może doprowadzić do jej rozchwiania, a w rezultacie do zaburzeń cyklu miesiączkowego, czyli np. braku owulacji lub nieregularnego jej występowania. Problemy z gospodarką hormonalną są na szczęście dość łatwe w leczeniu i po zastosowaniu odpowiedniej terapii hormonalnej zazwyczaj kobieta dość szybko zachodzi w ciążę.
2. Blizny na macicy lub szyjce macicy – mogą one powstać po przebytym cesarskim cięciu, w wyniku komplikacji po trudnym porodzie (np. pęknięciu szyjki macicy) lub w skutek przebytych infekcji dróg rodnych. Blizny nie dają zazwyczaj żadnych objawów, a mogą uniemożliwiać zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w macicy lub, jeśli powodują niedrożność jajowodów, blokować dostęp plemników do komórki jajowej.
3. Endometrioza – jest to schorzenie, w którym fragmenty błony śluzowej macicy (tzw. endometrium) występują również poza macicą. Endometrioza może pojawić się dopiero po 30 roku życia lub dopiero z biegiem czasu, gdy stadium choroby jest już bardziej zaawansowane, może zacząć mieć negatywny wpływ na płodność, np. odkładająca się błona śluzowa powoduje stany zapalne w drogach rodnych, blizny i niedrożność jajowodów. Endometriozę nie tylko trudno zdiagnozować, ale niestety też niełatwo leczyć.
4. Zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy – problemy z tarczycą mogą pojawić się z biegiem czasu. Nieprawidłowości w pracy tego gruczołu mogą skutecznie utrudniać zajście w ciążę, a w skrajnych przypadkach prowadzić  nawet do wczesnych poronień.  Prawidłowo leczona dość szybko przywraca układ hormonalny w całym ciele do normy.
5. Zespół policystycznych jajników – jest to dość powszechne schorzenie, które powoduje zaburzenia jajeczkowania i tym samym utrudnia zajście w ciążę. Może pojawić się z czasem lub początkowo nie powodować problemów z zajściem w ciążę.
6. Wiek  – jeśli od ostatniego porodu minęło już sporo czasu, być może czynnik wieku odgrywa istotną rolę. Płodność kobiety jest najwyższa pomiędzy 15 a 30 rokiem życia. Po 30 roku życia płodność zaczyna powoli spadać, a od 35 obniża się dość znacząco. Im starsza kobieta, tym częściej pojawiają się cykle bezowulacyjne. Dodatkowo komórki jajowe starzeją się i częściej występują w nich nieprawidłowości chromosomowe, które utrudniają bądź uniemożliwiają zapłodnienie.
7. Czynnik męski – pogorszenie parametrów plemników (liczby lub jakości plemników). Pomimo, że wymieniona na końcu, niepłodność wtórna męska nie występuje wcale rzadko. Wbrew powszechnej opinii płodność mężczyzny również nie jest dana mu raz na zawsze. Podobnie jak gospodarka hormonalna u kobiety, jakość plemników jest podatna na czynniki zewnętrzne i może ulec pogorszeniu na skutek stresu, nieodpowiedniego odżywiania, niehigienicznego trybu życia lub przegrzewania okolic narządów płciowych.

W około 20% wszystkich przypadków problemów z poczęciem trudno znaleźć przyczynę niepłodności. W takiej sytuacji z pozoru wszystko, zarówno po stronie kobiety, jak i mężczyzny, wygląda w porządku, a pomimo to parze nie udaje się zajść w upragnioną ciążę. Lekarze nazywają to niepłodnością idiopatyczną, czyli taką, w której pomimo diagnostyki przyczyna problemów z zajściem w ciążę nie została znaleziona. Parom często trudno sobie radzić w sytuacji takiej diagnozy, ponieważ niemożność znalezienia przyczyny powoduje brak możliwości leczenia, co sprawia, że pacjenci nie widzą szans na rozwiązanie swojego problemu.

Sposoby na zwiększenie szans na zajście w ciążę:

• Upewnij się, że wiesz kiedy owulujesz – jeśli przez kilka miesięcy starań nie udaje wam się zajść w ciążę, przede wszystkim poświęć chwilę czasu i poznaj swój cykl miesiączkowy. Zacznij obserwować trochę uważniej swoje ciało, rozpocznij obserwacje po miesiączce. Aby sprawdzić, kiedy dochodzi do owulacji możesz: obserwować zmiany w śluzie szyjkowym (przed owulacją staje się przejrzysty, rozciągliwy, wyglądem przypomina kurze białko), mierzyć poranną temperaturę ciała (pomiar temperatury ciała jest wiarygodny tylko wtedy, kiedy znasz zasady jej mierzenia), wykonywać testy owulacyjne (uważnie przeczytaj ulotkę) lub obserwować zmiany w położeniu szyjki macicy.  Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest zazwyczaj najwyższe w dzień owulacji i do trzech dni przed jej wystąpieniem. Wbrew pozorom wiele kobiet błędnie szacuje dzień owulacji. Jednym z podstawowych mitów jest założenie, że do owulacji dochodzi 14 dni po wystąpieniu pierwszego dnia miesiączki. Jest to prawdziwe tylko dla cykli 28-dniowych, ponieważ średnio termin owulacji przypada około 14 dni PRZED KOŃCEM cyklu, a nie 14 dni po jego rozpoczęciu. Przykładowo, dla kobiety mającej cykle 35-dniowe dzień owulacji można szacować na około 21. dzień cyklu.
• Współżyjcie około trzy razy w tygodniu – według wielu lekarzy współżycie co dwa, trzy dni podczas starania się o dziecko jest optymalne. Współżyjąc rzadziej ryzykujecie „nietrafieniem” w dni płodne, z drugiej strony robiąc to codziennie możecie „przedobrzyć” sprawę – wiele par po kilku miesiącach bezskutecznych starań zaczyna kochać się niemalże codziennie, co często, zamiast zwiększyć szanse na ciążę, może je zmniejszyć. Przy słabszych parametrach nasienia częste współżycie jeszcze bardziej je osłabia i nie daje możliwości na regenerację.
• Uzbrój się w cierpliwość, stres nie pomaga w zajściu w ciążę – na pewno nie jest to punkt, do którego łatwo się zastosować, ale przynajmniej postaraj się traktować starania o dziecko jako proces, a nie zdarzenie. Nawet jeśli w pierwszą ciążę zaszłaś bardzo szybko, poczęcie dziecka to prawdziwy cud i zazwyczaj potrzebny jest czas, aby wszystko razem „zaskoczyło”. Pamiętaj, że nawet jeśli nie udaje wam się zajść w kolejną ciążę równie szybko jak w pierwszą, o niczym to jeszcze nie świadczy. Zupełnie zdrowa para w każdym cyklu ma zaledwie 20% szans na zajście w ciążę, nawet jeśli regularnie współżyje w dni płodne.
• Umów się na wizytę do lekarza, jeśli czujesz, że coś jest nie tak. Intuicja kobieca często jest bardzo trafna, więc jeśli masz jakiekolwiek podejrzenia dotyczące twojej płodności np. twoje cykle są nieregularne, miesiączki bardzo bolesne, zaobserwowałaś dziwne plamienia w środku cyklu lub po prostu czujesz, że coś się zmieniło, sprawdź to i umów się do swojego lekarza ginekologa.
• Jeśli masz powyżej 35 lat, nie czekaj zbyt długo. Niestety czas nie działa na korzyść płodności kobiety. W wieku powyżej 35 r.ż. występuje więcej cykli, w których nie dochodzi do owulacji, a w cyklach owulacyjnych komórka jajowa może być już trochę niższej jakości i częściej nie być zdolną do zapłodnienia. Oczywiście tutaj nie ma reguły, wszystko zależy od genów i trybu życia.

Jak radzić sobie z emocjami?

Emocje związane z niepłodnością wtórną są często pomijane i bagatelizowane, a otoczenie rzadko zdaje sobie sprawę z wagi problemu. Niemożność zajścia w ciążę może prowadzić do dużego stresu i obniżać poczucie własnej wartości. Często również wywołuje poczucie winy w rodzicach, że nie są w stanie dać dziecku upragnionego rodzeństwa, lub że powinni być szczęśliwi mając już jedno dziecko.

Jak sobie radzić?  Ważne, aby rozmawiać z partnerem o swoich emocjach, nie ukrywać ich i postarać się je nazwać. To naturalne, że się martwisz, czujesz się przytłoczona, a nawet to, że czujesz zazdrość patrząc na duże rodziny, jeśli od zawsze o takiej marzyłaś. Jeśli w najbliższym otoczeniu nie masz nikogo z kim mogłabyś porozmawiać, spróbuj poszukać osób, które są w podobnej sytuacji (np. znajdź forum internetowe z przyjemną, wspierającą atmosferą).

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Warto też uświadomić otoczeniu problem niepłodności wtórnej – większość osób nie ma pojęcia, że ktoś kto, już ma jedno dziecko, może mieć problem z poczęciem kolejnego. Jeśli ranią cię nietaktowne słowa w stylu „kiedy następne?” lub „powinnaś być szczęśliwa, że masz tylko jedno dziecko” wypowiadane przez nieświadome waszej sytuacji osoby, mów o swoim problemie otwarcie. Często nawet bardzo nietaktowane wypowiedzi nie wypływają ze złej woli, tylko z braku świadomości.