Jak rysują dzieci?

• Dziecko zaczyna rysować w wieku ok. 1,5 roku. Jego rysunki to kreski i zawijasy. Z czasem mazanie staje się coraz bardziej świadome.
• W wieku 2-3 lat dziecko próbuje rysować ludzi i zwierzęta. Często rysunki przedstawiają je tylko w wyobraźni dziecka, a autor, rysując, kilka razy zmienia zdanie i piesek zaczyna być zajączkiem.
• Trzylatki rysują głowonogi, czyli głowy, z których bezpośrednio wyrastają patykowate kończyny.
• Rysunki czterolatków cechują się coraz większą dokładnością, przedstawiają zazwyczaj ludziki i domki, rośnie też liczba szczegółów na rysunkach.

Warto pamiętać, że podane przedziały są orientacyjne i zależą od predyspozycji dziecka. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie i ważne, by rodzice i opiekunowie je szanowali.

Jak zachęcić dziecko do rysowania

Gdy dziecko nie przejawia chęci do rysowania, zmuszając je nie osiągniemy zbyt wiele. Wystarczy, by kredki i papier były zawsze pod ręką, gdyby zmieniło zdanie.

Nie oczekujmy, że maluch od razu zacznie z radością rysować. Z ciekawością i otwartością zachęcajmy je do uwieczniania różnych zdarzeń, choćby snów, postaci i zwierząt, na kartce. Nie chodzi o stworzenie idealnego rysunku czy obrazka, lecz o dobrą zabawę i nowe doznania poznawcze dziecka.

Czym rysować

Rysując, możemy sięgnąć po przeróżne techniki. Warto sprawdzić, która najbardziej spodoba się dziecku: farby (plakatowe – dobrą zabawą może być wyciskanie farby z tubki i mieszanie kolorów – lub akwarelowe), farby w sztyfcie (nie używamy wtedy wody), kredki – od bambino po pastele olejne i suche, które się świetnie rozcierają paluszkami, kredki nakładane na paluszki, flamastry dmuchane (dziecko dmucha przez specjalną rurkę i na kartce pojawiają się kolory).

Można łączyć różne tworzywa i na przykład na rysunek namalowany farbami dodać trochę piasku czy przypraw oraz nasion – dzięki temu powstaną na rysunkach różne struktury, a jednocześnie dziecko będzie doświadczało nowych zmysłowych wrażeń.

Dobrym sposobem jest rysowanie razem z dzieckiem – np. rodzic rysuje kropki, a malec je łączy, rysując linie. Można też z bezładnych kresek i zawijasów narysowanych przez dziecko tworzyć zwierzątka, dorysowując im oczy i kończyny. Wspólna zabawa zacieśnia więź, a wspólne tworzenie i przemienianie bazgrołów w co tylko chcemy pobudza wyobraźnię.

Motywuj, nie oceniaj

Wspólne rysowanie i tworzenie z dzieckiem to zabawa, czyli z założenia ma być źródłem przyjemności. Pod przymusem lub pod presją nic z tego nie wyjdzie. Dlatego trzeba pamiętać o kilku zasadach wspierających zainteresowanie dziecka procesem twórczym:

• Zachęcaj dziecko z otwartością i ciekawością. Pomocne może być zadawanie pytań dostosowanych do jego wieku. Na przykład:
  – Gdy na dworze jest burza, rozmawiamy o lęku: Jak sądzisz, jakie oczy miałaby sarenka w lesie w czasie burzy? A jakie ma, gdy świeci słonko? Może udałoby nam się je narysować, masz ochotę?
  – Po udanych urodzinach: Co chciałabyś zapamiętać z tych urodzin? Może narysujemy te rzeczy na pamiątkowym plakacie?
• Rozmawiajcie o kolorach i kształtach: Jakiego koloru jest ten kotek na płotku? Ciekawa jestem, czy mamy taką kredkę? O, zobacz, do jakiego kształtu podobny jest brzuszek tego misia? A jego nosek – co to mógłby być za kształt? Jakie kolory lubisz? Co w naszym domu jest w takim kolorze?
• Etykietki, zarówno te pozytywne, jak i negatywne, opisują rzeczywistość statycznie. Gdy dziecko narysuje zoo, a w nim słonia, krokodyla i zebrę, zamiast powiedzieć „O, jakie ładne zoo”:
  – Porozmawiajmy z dzieckiem o tym, co widzimy na rysunku: Widzę, że narysowałeś zebrę i ona ma takie paski w różne strony. Jest też słoń i ma duże uszy, a tutaj są też kły. I jaki krokodyl. Ma zieloną skórę i żółte pazury – dzięki temu pokażemy dziecku, z jaką uważnością oglądamy jego pracę.
  – Powiedzmy, jak praca dziecka wpływa na nasze życie: Wiesz, bardzo lubię oglądać twoje rysunki. Gdy widzę, jak dobierasz kolory i jakie masz pomysły, to mnie to bardzo interesuje.
  – Zapytajmy dziecko o jego emocje i doświadczenia związane z rysowaniem: Jak się czułeś, rysując krokodyla? Jak zdecydowałeś, której kredki użyć do narysowania nieba? Które zwierzę najbardziej lubisz rysować? – dzięki temu dziecko będzie budowało zaufanie do siebie, pewność siebie i motywację wewnętrzną.
• Wieszajcie razem prace w domowej galerii – można wówczas do nich wracać, rozmawiać o nich i dopytywać, dlaczego dziecko użyło takiej kredki lub co mu się podobało w wykonywaniu danej pracy.

Jak chwalić, by wspierać

Być może zadajesz sobie pytanie, dlaczego nie mówić „Ładne zoo” czy „Ładny obrazek”. Wiele badań pokazało, że kluczowe w życiu jest rozwijanie motywacji wewnętrznej, czyli takiej, która płynie z naszego środka, a nie jest uzależniona od zewnętrznych ocen czy pochwał.

Nie istnieje coś takiego jak obiektywnie ładny rysunek i warto już od najmłodszych lat pokazywać dziecku, że każdy z nas ma prawo do własnego zdania i te zdania mogą się różnić. Gdy przyzwyczaimy dziecko, nawet mając najlepsze intencje, do tego, że jego rysunki zawsze są „ładne”, może przeżyć zaskoczenie, gdy w przedszkolu czy szkole okaże się, że inni też rysują „ładne prace” i nie zawsze jego praca jest oceniania jako „ładna”. Warto budować samoocenę i samoakceptację u dziecka, uświadamiając mu od najmłodszych lat, jakie korzyści ma przyjemność z rysowania czy eksperymentowania nowymi technikami, a niekoniecznie poszukiwanie zewnętrznej pochwały typu „ładny rysunek”.

Pochwały mogą także blokować otwartość i gotowość do podejmowania wyzwań. Dlaczego? Gdy dziecko słyszy „Ty to super rysujesz samochody”, doznaje przyjemności, bo wie, że rodzic je akceptuje i lubi. W tym przypadku jednak – choć nie taka musi być intencja rodzica, gdy chwali – ta akceptacja jest warunkowa, przynajmniej w odbiorze dziecka. Dziecko może pomyśleć: „Rodzic mnie lubi, bo ładnie rysuję samochody” i się zacząć obawiać, że jak nie będzie ładnie rysować samochodów, rodzic nie będzie go już tak lubił. Wówczas gotowość, by spróbować czegoś nowego, nieznanego, czegoś, co może nie od razu wyjść tak, jak maluch chce, np. narysowanie dinozaura zamiast samochodu, maleje. Naszymi słowami i czynami wspierajmy rozwijanie w dziecku szacunku do siebie i do innych, zaufania do swoich umiejętności i wiary we własne siły.

Pamiętajcie, że dziecko uczy się poprzez obserwację. Rodzicu, chwytaj kartkę, kredkę i pędzel i bawcie się sztuką! To będzie nie tylko dobra zabawa, lecz również nauka i jednoczesna okazja do budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu, akceptacji i szacunku. Zatem pobudźcie wyobraźnię i do dzieła!

Foto