Zawsze było dla mnie jasne, że nauczyciel najpierw musi mieć gruntownie opanowaną wiedzę, którą chce przekazać uczniom. Powinien też zastanowić się nad tym, w jaki sposób tę wiedzę przekaże, tak aby dzieci były nią zainteresowane. Dopóki nie spotkałam się z pedagogiką Montessori, tak zazwyczaj wyglądały moje przygotowania do zajęć. Należy jednak zrobić o wiele więcej! Przede wszystkim, trzeba przestać traktować pracę z dziećmi jako ciągłe korygowanie ich wad, a wręcz przeciwnie – dorosły musi zacząć przygotowanie od pracy nad swoimi słabymi punktami.
Uwaga! Reklama do czytania
Poród naturalny
Świadome przygotowanie się do cudu narodzin.
Karmienie piersią
Twoje mleko to cudowny dar. Naucz się nim dzielić.
Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli
Nauczanie z punktu widzenia pedagogiki Montessori
Nauczyciel Montessori musi przygotować się na trzech poziomach: umysłowym, fizycznym i duchowym.
Przygotowanie umysłowe to wiedza na temat rozwoju dziecka i dobra znajomość materiałów i teorii. Należy samemu ćwiczyć z materiałami, zanim będą one prezentowane dziecku, po to, aby móc odczuć to, czego dziecko będzie doświadczać podczas prezentacji. Nauczyciel powinien być w stanie ocenić, w jakim momencie rozwoju dziecko się znajduje i jakie zajęcia będą dla niego najodpowiedniejsze.
Przygotowanie fizyczne to dbanie o wygląd zewnętrzny. Nauczyciel powinien wyglądać schludnie i profesjonalnie. Swoim wyglądem nauczyciel okazuje szacunek zarówno dzieciom, jak i rodzicom. Maria Montessori pisze też w „The Absorbent Mind”, że wygląd nauczyciela to pierwszy krok do zdobycia szacunku ze strony dziecka. Dorosły powinien zapraszać dzieci do za zajęć spokojnym głosem i poruszać się z gracją.
Nowa dyscyplina. Ciepłe, spokojne i pewne wychowanie od małego dziecka do nastolatka
Jak być przewodnikiem dziecka i odpowiedzialnie orientować je w tym chaotycznym świecie.
Autor mówi: rodzice, nie warto wdawać się w negocjacje, ciągle prosić, stawiać tylu pytań. Mamy inne rozwiązania, znacznie skuteczniejsze i korzystniejsze dla naszych relacji z dziećmi. Stoi za nimi nowa dyscyplina. I wcale nie trzeba być przy tym surowym.
Przygotowanie duchowe
Podczas przygotowania duchowego nauczyciel skupia się na swoich słabościach i mocnych punktach i poddaje siebie samoocenie. Nauczyciel zawsze powinien pracować nad swoimi słabościami i aspirować do tego, aby być lepszym: „…nauczyciel powinien zacząć swoje wewnętrzne przygotowanie. Jest zbyt zajęty złymi zachowaniami dziecka i ich korygowaniem (…). Zamiast tego powinien zacząć szukać własnych wad.” (The Secret of Childhood, Maria Montessori, strona 107,108; wolne tłumaczenie)
Nauczyciel służy dzieciom i ma wiarę w dobroć każdego z nich. Wszystkie dzieci powinny być traktowane na równi, jako istoty z wielkim potencjałem. Wymaga to wiele cierpliwości i pracy nad sobą. Nauczyciel powinien być zawsze spokojny. Jeśli straci kontrolę nad sobą, powinien zastanowić się, co było tego przyczyną. Nauczyciel nie powinien złościć się, ponieważ złość zaburzy jego relacje z dziećmi: „ Złość jest reakcją na sprzeciw dziecka. Gdy pojawią się jeszcze inne ciemne strony duszy dziecka, to złość i duma dorosłego mieszają się i tworzą coś na kształt zacnej tyranii.” (The Secret of Childhood, Maria Montessori, strona 112; wolne tłumaczenie)
Niestety, złość, duma i siła fizyczna dorosłych to prosta droga do przejęcia kontroli nad dziećmi. Siła fizyczna dorosłych jest tu ważnym aspektem, ponieważ bardzo często wynika z niej brak szacunku dla dzieci: łatwo jest dziecko złapać za rękę, czy przestawić bez ich zgody, a to wszystko narusza jego godność. Śmianie się z dzieci też je głęboko dotyka.
Nie oznacza to jednak, że nauczyciel nie powinien mieć poczucia humoru. Jak najbardziej musi posiadać tę cechę, jak i dystans do siebie.
Spokojny, miły i konsekwentny nauczyciel osiągnie sukces, gdy zaakceptuje każde dziecko takim, jakim jest.
W tradycyjnym modelu edukacji nauczyciel to osoba, która zazwyczaj jest w centrum uwagi. Dzieci podążają za nauczycielem i klasa nie może funkcjonować bez niego. Nauczyciel wyznacza dzieciom cele, które powinny realizować. W pedagogice Montessori nauczyciel pozostaje w cieniu i podstawą jego pracy jest dyskretna obserwacja zainteresowań dzieci. Zainteresowania to trop, którym podąża, i na podstawie tego proponuje dzieciom różne rodzaje zajęć.
Pojęcie edukacji w pedagogice Montessori rozumiane jest nie jako nauczanie, ale budowanie na potencjale dzieci. Słowo edukacja pochodzi od educere z łaciny, które znaczy „wyciągać”. W rozumieniu Montessori chodzi o „wyciągnięcie” potencjału dziecka, a nie tak, jak to często odbywa się w tradycyjnej edukacji, „włożenie” w dziecko wielu nieinteresujących dla niego faktów. W Montessori dziecko jest w procesie edukacyjnym najważniejsze i nauczyciel ma za zadanie bacznie za nim podążać.
Każdy rodzic i nauczyciel może przygotować się w powyższy sposób do pracy / zabawy z dziećmi. Nie trzeba być nauczycielem Montessori, aby stosować się do tych wytycznych. Wydaje się, że takie podejście do procesu edukacyjnego jest po prostu bardzo ludzkie.
