Kategorie
Zdrowie

Leworęczność. Dziecko leworęczne w szkole

Na szczęście minęły czasy, kiedy leworęczność była uważana za przejaw patologii. Było tak do lat siedemdziesiątych XX w. Zmuszano wówczas leworęczne dzieci do posługiwania się prawą ręką (przywiązywanie lewej ręki do krzesła, związywanie itp.), co mogło skutkować wieloma zaburzeniami, m.in. w sferze emocji, trudnościami w czytaniu i pisaniu, zaburzeniami koncentracji.

To, którą ręką się posługujemy, to nic innego jak przejaw dominacji półkuli mózgowej (gdy dominuje prawa półkula, jesteśmy leworęczni, a gdy lewa – praworęczni). Z dominacją jednej z półkul mózgowych wiąże się termin lateralizacja. Jest to funkcjonalna przewaga stronna, czyli preferencja oka, ucha, reki i nogi po tej samej stronie ciała. Jeśli dominuje u nas prawa ręka, oko, noga i ucho oznacza to, że jesteśmy zlateralizowani prawostronnie, jeżeli lewa ręka, oko, noga i ucho, lewostronnie. Wystąpić może także lateralizacja skrzyżowana (dominuje wówczas np. lewe oko i prawa ręka – nie jest to zaburzeniem rozwojowym) oraz lateralizacja nieustalona (dominuje wtedy np. lewe oko i obie ręce). Dziecko oburęczne ma trudności w obszarze małej i dużej motoryki:

Jak zrozumieć małe dziecko

Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem

Zobacz w księgarni Natuli.pl
  • brak koordynacji wzrokowo – ruchowej,
  • brak koordynacji jednej reki z drugą,
  • mała sprawność motoryczna.

O lateralizacji opóźnionej mówimy wówczas, gdy nie ustaliła się w pierwszym roku nauki szkolnej.

Diagnoza

Leworęczność nie jest powodem do niepokoju, nie ma uzasadnienia dla przyuczania do posługiwania się prawą ręką (z wykluczeniem patologicznej leworęczności jako przejawu uszkodzenia lewej półkuli mózgowej). Najistotniejsze jest stworzenie odpowiedniej atmosfery oraz wspierająca postawa rodziców i najbliższego środowiska wobec leworęczności dziecka – zadbajmy, aby nie czuło się ono inne lub gorsze. Diagnoza leworęcznego dziecka powinna odbyć się między 5 a 6 rokiem życia, zanim rozpocznie ono edukację w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Pozwoli to na odpowiednią interwencję i wspomaganie, gdyż dziecko leworęczne uczące się pisać może napotkać wiele trudności.

Dziecko leworęczne w szkole

Nasze pismo przystosowane jest dla osób praworęcznych (pisanie od lewej do prawej strony). Dla dziecka leworęcznego bardziej naturalne byłoby pisanie od prawej do lewej strony, gdyż w ten sposób jest w stanie cały czas kontrolować to, co napisało, podczas gdy pisząc od lewej strony zasłania sobie napisany tekst, który jest wówczas mało czytelny. Ponadto dziecko leworęczne pisząc popycha ołówek na papierze, co powoduje powstawanie dziur w kartce. Z tego względu ważne jest prawidłowe ułożenie ręki podczas pisania. Wszystkie te trudności powodują wolniejsze tempo pisania w porównaniu z rówieśnikami. Dziecko zauważa, że wyróżnia się na tle klasy, co w dłuższej perspektywie powodować może poczucie mniejszej wartości i niechęć do nauki. Dlatego tak ważna jest interwencja i wspomaganie. Dzieci leworęczne miewają także trudności w orientacji przestrzennej i lokalizacji. Istnieje jednak wiele zabaw i ćwiczeń, które nie tylko pomagają przezwyciężyć te trudności, ale także usprawniają motorykę małą i dużą.

W szkole dziecko leworęczne powinno mieć sąsiada po swojej prawej stronie, aby oboje nie przeszkadzali sobie podczas pisania. Zeszyt powinien być położony ukośnie i nachylony w prawą stronę. Kąt nachylenia kontroluje dziecko, tak jak jest mu wygodnie, nawet jeśli zeszyt ułożony byłby prawie pionowo do krawędzi ławki. W początkowej fazie nauki pisania dziecko powinno używać ołówka – eliminuje to różne utrudnienia. Obie stopy dziecka powinny być oparte o podłogę, a przedramiona o stół. Plecy powinny być proste, a tułów lekko oddalony od ławki. Taka pozycja podczas pisania zapewnia swobodę ruchów rąk i jest optymalna dla dziecka.

A co z prawą?

Kolejnym istotnym aspektem jest kwestia przyuczania dziecka do korzystania z prawej ręki. Wyjątkowa sytuacja, kiedy jest to korzystne dla dziecka, ma miejsce wówczas, gdy jest ono oburęczne i prawooczne. O tym zadecydować może jedynie specjalista w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Podczas wizyty dziecko przechodzi kompleksowe badania u psychologa i pedagoga, którzy stwierdzą, jak należy zainterweniować i wesprzeć.

Uwaga! Reklama do czytania

Smok

Czy zawsze trzeba się dzielić? NIE!

Błoto

Czy dziewczynkom nie wolno tego co chłopcom? NIE!

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Zdecydowanie nie wolno “przestawiać” na prawą rękę dzieci, które:

  • są lewostronnie zlateralizowane,
  • mają silną przewagę lewej ręki,
  • są upośledzone umysłowo,
  • ą mało sprawne motorycznie,
  • oburęcznych i lewoocznych (oko i ręka muszą współgrać po tej samej stornie ciała),
  • nie akceptują prób przyuczenia (dziecko wie, co jest dla niego najlepsze).

W razie jakichkolwiek wątpliwości – lub po wsparcie psychologiczne i merytoryczne – warto wybrać się do poradni. Szczegółowe informacje na temat leworęczności można znaleźć w książce prof. Marty Bogdanowicz „Leworęczność dzieci”.

Foto: flikr.com/sharynmorrow

Avatar photo

Autor/ka: Marta Miśko

Z wykształcenia jest nauczycielem terapeutą. Ukończyła pedagogikę na Uniwersytecie Wrocławskim oraz studia podyplomowe na kierunku Zintegrowana Edukacja Wczesnoszkolna i Wychowanie Przedszkolne. Pracuje jako nauczyciel w szkole podstawowej. Pisze także bloga na temat wspomagania rozwoju dzieci (right-upbringing.blogspot.com). Jest zwolenniczką nurtu pedagogiki serca z takimi wartościami jak zapewnienie dziecku bezwarunkowej akceptacja, miłości oraz poczucia bezpieczeństwa.


Mądry rodzic, bo czyta…

Sprawdź, co dobrego wydaliśmy ostatnio w Natuli.

Czytamy 1000 książek rocznie, by wybrać dla ciebie te najlepsze…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.