Migdałki – wycinać czy nie? Kiedy zabieg jest konieczny??

Migdałki podniebienne, migdałek gardłowy. Czym są przerośnięte migdałki?

U dzieci w wieku od trzech do siedmiu lat często dochodzi do powiększania się migdałka gardłowego i migdałków podniebiennych. Jest to następstwem nawracających infekcji wirusowych i bakteryjnych górnych dróg oddechowych, alergii, refluksu żołądkowo-przełykowego oraz narażenia na dym tytoniowy. Znaczny przerost migdałka gardłowego powoduje gorszą drożność nosa i wyciek wydzieliny, mowę nosową, upośledzenie węchu, chrapanie. Z powodu przerośniętych migdałków u dziecka pojawiają się nawracające zapalenia uszu, zatok przynosowych, czasem przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha z pogorszeniem słuchu.

Nieleczony przerost migdałka gardłowego – czym grozi?

Przy długotrwałym, nieleczonym przeroście migdałka gardłowego obserwuje się twarz adenoidalną: wydłużoną, z otwartymi ustami i wadą zgryzu. Przerost migdałka gardłowego prowadzi również do zaburzeń wymowy. Tu najczęściej występuje „kluskowata” mowa, także chrapanie, zaburzenia drożności nosa i zaburzenia snu. Dziecko częściej zapada na infekcje dróg oddechowych. Może także mieć trudności w połykaniu. Gdy migdałek gardłowy jest przerośnięty, może dojść również do zaburzeń zachowania, trudności szkolnych, czasami niedowagi.

Przerost migdałków. Czy zabieg usunięcia migdałków zawsze jest konieczny?

Jeśli nasze dziecko ma powiększone migdałki i wciąż choruje, pamiętajmy, że zabieg nie zawsze jest dobrym pomysłem, choć oczywiście są sytuacje, w których usunięcie migdałków podniebiennych będzie nieuniknione. Migdałki podniebienne to część układu chłonnego i pierwsza obrona przed wirusami, bakteriami i innymi chorobotwórczymi drobnoustrojami. Po pochopnym usunięciu migdałków dziecko co prawda nie będzie już chorować na anginę, ale zacznie zapadać na poważniejsze infekcje, jak m.in. zapalenie oskrzeli czy płuc. Najnowsze standardy leczenia zakładają więc wycinanie migdałków (tonsillektomię) jedynie wtedy, gdy dziecko cierpi z powodu nawracających zapaleń migdałków o podłożu paciorkowcowym.

Infekcje o podłożu paciorkowcowym − zagrożenia

W celu diagnostyki trzeba zrobić wymaz z gardła. Jeśli okaże się, że to paciorkowiec β-hemolizujący z grupy A (bakteria Streptococcus pyogenes) jest winny – to zdecydowanie lepiej zdecydować się na usunięcie migdałków podniebiennych. Zakażenie tym paciorkowcem może bowiem doprowadzić do ciężkich powikłań. Niektóre pojawiają się na tyle późno, że w ogóle nie kojarzymy ich z tym, że dziecko przebyło jakiś czas temu anginę. Stan zapalny migdałków stanowi wówczas ognisko zakażenia i jego efektem mogą być takie schorzenia jak m.in.: popaciorkowcowe zapalenie kłębuszków nerkowych, popaciorkowcowe zapalenie stawów, a nawet zapalenie mięśnia sercowego.

Tonsillektomia − kiedy wycięcie migdałków nie jest dobrym pomysłem?

Jeśli wykluczymy zakażenie paciorkowcowe, nie skupiamy uwagi na wycięciu migdałków, tylko leczymy przyczynę zapaleń. Informację o tym, co je wywołuje, otrzymamy po analizie wymazu z gardła. Często przyczyną nawracających zapaleń mogą być np. Candida albicans (drożdżak), gronkowiec złocisty albo Escherichia coli. Pamiętajmy jednak, że ani przewlekłe nosicielstwo bakterii innych niż Streptococcus pyogenes, ani grzybica nie są w żadnym wypadku wskazaniami do zabiegu usunięcia migdałków.

Jak pomóc dziecku, które często choruje na anginę?

Gdy dziecko często zapada na anginę, a przez to leczone jest antybiotykami, warto rozważyć podanie szczepionek. W aptekach znajdziemy ich dwa rodzaje. Pierwsze z nich to środki biologiczne zawierające liofilizaty bakterii. Należą do nich takie preparaty jak Broncho-Vaxom, Ismigen. Jednak tylko część dzieci dobrze reaguje na takie leki i przestaje chorować, innym niestety one nie pomagają. Druga możliwość to podanie leków homeopatycznych o działaniu stymulującym odporność przeciwbakteryjną, np. w przypadku wykrycia gronkowca podajemy Staphylococcinum, a jeśli chorobę wywołuje bakteria E. coli – Colibacillinum. Terapię taką powinien zawsze przepisać i prowadzić wykwalifikowany lekarz.

Przerośnięte migdałki a alergia

W wielu przypadkach do przerostu migdałków podniebiennych, a także trzeciego migdała dochodzi na tle alergicznym. Na przykład przy alergii na białko mleka krowiego albo białko jaja kurzego częstym objawem są przewlekłe stany zapalne błony śluzowej. W rezultacie nie jest ona w stanie obronić organizmu przed infekcją. Jeśli dziecko wciąż choruje, warto zrobić test z oznaczający przeciwciała IgE dla alergenów (do trzeciego roku życia nie wykonuje się u dzieci innego rodzaju testów alergicznych). Jeśli uda się wykryć alergen – najlepszym leczeniem jest leczenie przyczynowe, czyli eliminacja alergenu z diety dziecka. Takie postępowanie w przypadku m.in. skazy białkowej czy nietolerancji białek mleka krowiego daje spektakularne efekty. Często okazuje się nawet, że usuwanie migdałków nie jest wówczas konieczne.

Przerośnięty trzeci migdałek − czy stanowi wskazanie do operacji?

Przerośnięty trzeci migdałek stanowi wskazanie do operacji, jeśli uciska trąbkę słuchową, dochodzi do gromadzenia się płynu wysiękowego w uchu środkowym, a w konsekwencji do przewlekłego zapalenia ucha środkowego, a nawet niedosłuchu. Leczenie homeopatyczne może znacznie zmniejszyć obrzęk i stan zapalny błony śluzowej trąbki słuchowej oraz przerost trzeciego migdałka. W takiej sytuacji sięgnijmy po preparaty takie jak: Apis mellifica, Poumon histamine, Kalium muriaticum, Mercurius dulcis. Leki te, połączone z dietą eliminacyjną, w przypadku alergii dają bardzo dobre efekty i często pozwalają uniknąć traumatycznej dla dziecka operacji.