Dziecko tuż po porodzie radzi sobie z wieloma bodźcami, reagując na nie przez automatyczne, niezależne od umysłu i woli odruchy, które pomagają przetrwać w nowym otoczeniu. Równocześnie z dojrzewaniem kory mózgowej, część z tych odruchów samoistnie zanika. Dzieje się to stopniowo.
Działania odruchowe są bardzo ważne dla procesu budowania sieci połączeń neuronalnych, ale też tworzenia coraz dojrzalszego układu nerwowego, pozwalającego na zgodną współpracę cała i mózgu. Warto więc wiedzieć, jakie odruchy są typowe dla malucha, by móc również możliwie szybko zareagować, gdy nie pojawiają się w ogóle (wówczas niezwłocznie należy o tym powiadomić lekarza neurologa).
Uwaga! Reklama do czytania
Poród naturalny
Świadome przygotowanie się do cudu narodzin.
Karmienie piersią
Twoje mleko to cudowny dar. Naucz się nim dzielić.
Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli
Jak zrozumieć małe dziecko
Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem
Odruch poszukiwania piersi
– wystarczy dotknąć policzka malucha w pobliżu ust, by odwrócił głowę i zaczął poszukiwanie piersi mamy. To odruch przystosowawczy, który pomaga znaleźć brodawkę, by następnie móc ją ssać. Towarzyszy maluchowi najczęściej przez pierwsze 3-4 miesiące życia.
Odruch ssania
– doskonali się przy karmieniu dziecka i zanika około trzeciego miesiąca życia. Po tym czasie maluch samodzielnie decyduje, kiedy ssać pierś i robi to zazwyczaj wtedy, gdy jest głody. Odruch ssania łatwo rozpoznać po tym, że noworodek odruchowo zaczyna ssać wszystko, co znajdzie w swoim zasięgu. Nie tylko pierś, ale również inne przedmioty. Ssanie, poza tym, że służy do jedzenia, pełni również funkcję uspokajającą i wyciszającą malucha. Pobudza pracę jelit, ułatwia wypróżnianie, umożliwia koordynację połykania i oddychania przez nos.
Odruch szermierza
– inaczej zwany odruchem toniczno-szyjnym. Pojawia się około szóstego tygodnia życia (choć zdarza się też, że zaraz po urodzeniu) i zanika po około 3-4 miesiącach. Gdy maluch leży na wznak, obraca głowę w jedną stronę, prostując rękę po tej samej stronie, a po przeciwnej – kurcząc.
Odruch Babińskiego
– w reakcji na delikatne muśnięcie palcem spodu stópki dziecka, paluszki malucha wyprostowują się, a sama stopa – przekrzywia do wewnętrznej strony. Odruch ten zanika w okolicach 1-2 roku życia i zastąpiony zostaje odruchem podeszwy, czyli zwijaniem palców do wewnątrz podczas delikatnego łaskotania.
Odruch chodu
– można go zaobserwować, gdy chwytamy malucha pod pachy i trzymamy pionowo nad podłożem, tak by stopy znalazły oparcie. W takich sytuacjach dziecko rytmicznie porusza nóżkami, co przypomina nieco próby chodzenia. To jednak automatyczny „chód”, który pojawia się około czwartej doby życia i zanika do trzeciego miesiąca.
Nowa dyscyplina. Ciepłe, spokojne i pewne wychowanie od małego dziecka do nastolatka
Jak być przewodnikiem dziecka i odpowiedzialnie orientować je w tym chaotycznym świecie.
Autor mówi: rodzice, nie warto wdawać się w negocjacje, ciągle prosić, stawiać tylu pytań. Mamy inne rozwiązania, znacznie skuteczniejsze i korzystniejsze dla naszych relacji z dziećmi. Stoi za nimi nowa dyscyplina. I wcale nie trzeba być przy tym surowym.
Odruch chwytny
– zna go każdy, kogo maluch chwycił kiedykolwiek za palec i nie chciał puścić. W rzeczywistości jest to od ruch całkowicie od niego niezależny. Gdy podsuniemy dziecku linę, chwyci ją zaciskając na niej palce dłoni, ale również stóp. W przypadku rączek odruch ten słabnie w okolicy 2-3 miesiąca, a zanika w 5-6 miesiącu życia. Praca stópek przedłuża się natomiast do 6-12 miesiąca życia.
Odruch Moro
– przejawia się gwałtownym prostowaniem rąk i otwieraniem dłonie, z jednoczesnym wygięciem pleców w łuk i prostowaniem nóżek, a następnie przytulaniem zaciśniętych w piąstki dłoni do piersi. Pojawia się podczas gwałtownej zmiany pozycji dziecka, ale również wtedy, gdy przestraszymy je nagłym hałasem. Odruch ten zanika w okolicach 4-6 miesiąca życia.
Odruch pełzania
– jeśli ułożonemu na brzuchu noworodkowi podrażnimy delikatnie stopę, dziecko zacznie nieznacznie czołgać się do przodu. Odruch utrzymuje się do około 3 miesiąca życia.
Odruch Galanta
– odruch sprawdza się u dziecka ułożonego na brzuchu, drażniąc skórę bocznej powierzchni ciała na wysokości lędźwiowej. Maluch powinien wygiąć się w tę stronę, z której go dotknęliśmy. Odruch zanika w 4 miesiącu życia.
Niegrzeczne Książeczki
Seria Niegrzeczne Książeczki to opowieści dla małych i dużych, które rozprawiają się z mitami dotyczącymi dzieciństwa. Czy dziecko zawsze powinno być posłuszne, zjadać wszystko z talerza i dzielić się swoimi rzeczami? Książeczki bez jasnego morału, dające przestrzeń na rozmowę i zrozumienie potrzeb, pisane w duchu Porozumienia bez Przemocy.
Na szczególną uwagę w kontekście prawidłowego występowania odruchów zasługują wcześniaki (szczególnie te urodzone przed 35 tygodniem ciąży), które są części z nich pozbawione. Wszystko ze względu na fakt, że ich układ nerwowy, tak jak mózg, nie miały czasu, by wystarczająco się rozwinąć. Wcześniaki mają też gorzej rozwinięte zmysły, poza zmysłem dotyku. Dlatego tak ważne jest, by – nawet przebywające w inkubatorze maluchy – jak najczęściej przytulać i głaskać. Taki dotyk stymuluje mózg i daje szansę na lepszy rozwój w przyszłości.
Foto: flikr.com/n1ct4yl0r
