Podczas wielkanocnego śniadania na naszych stołach króluje tradycyjnie żurek z białą kiełbasą i jajko. Dziś każdy produkt jest dostępny od ręki. Pytanie: czy gotowe produkty spożywcze, tj. żur z torebki, kupny majonez, wędliny, to produkty zdrowe i naturalne? Niekoniecznie! Znajdziemy w nich długą listę E… Podpowiadamy jak przygotować świąteczne potrawy, by były smaczne, ale i zdrowe.
Jajka od szczęśliwej kury
Uważane są za jeden z najdoskonalszych pokarmów, jaki podarowała nam natura. Dlaczego? Ponieważ stanowią cenne źródło białka, aminokwasów i są przy tym dobrze trawione. Dostarczają organizmowi witamin A, D i E.
Najsmaczniejsze jajka to te, które pochodzą z wiejskiego gospodarstwa, w którym kury przebywają na wolności i są karmione ziarnem. Niestety, często sprzedawcy oferują nam jajka niby ekologiczne, a tak naprawdę często są umyślnie ubrudzone, tak, by udawały te wiejskie. Lepiej zapłacić nieco więcej za jaja w sklepiku ekologicznym, a mieć pewność, iż dostajemy jaja, które mają najwięcej substancji odżywczych. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na kod znajdujący się na skorupce. 0 – jaja z ekologicznych ferm, 1 – od kur z wolnego wybiegu, 2 – z chowu ściółkowego, 3 – jaja z chowu klatkowego.
Przepis na faszerowane jajka:
Jajka gotujemy i kroimy na połówki. Wyjmujemy żółtka, które drobno kroimy. Do żółtek dodajemy drobno pokrojone: ogórek kiszony, cebulkę, kiełki rzodkiewki, lucerny i fasolki mung i odrobinę startego imbiru. Składniki mieszamy i napełniamy nimi jajka, które układamy na półmisku. Faszerowane jajka serwujemy z pastą do jajek.
Gotowanie jajek: jajka wkładamy do zimnej wody i – po doprowadzeniu do wrzenia – gotujemy 2 minuty. Następnie pozostawiamy w gorącej wodzie pod przykryciem 6-8 minut. Na miękko jajka gotujemy minutę i pozostawiamy w gorącej wodzie 3 minuty. Tak ugotowane jajka są lżej strawne, a ich białko jest lepiej asymilowane przez nasz organizm.
Majonez
W wielu domach nie ma stołu bez jajek, a jajek bez majonezu. Majonez, który kupujemy w sklepach ma często nieco bogatszy skład, co wcale nie jest zaletą. Można w nim znaleźć: białka sojowe, substancje zagęszczające, stabilizujące, ocet spirytusowy, a niektóre nawet nie mają prawdziwych jaj, tylko proszek jajeczny. Sztuczne dodatki sprawiają, że majonez może też szkodzić zdrowiu, choćby ze względu na obecność konserwantu E385. Jeżeli dostarczamy go często do organizmu, musimy liczyć się z dolegliwościami jelitowymi, niedoborami żelaza, a nawet uszkodzeniem nerek.
Przepis na majonez makrobiotyczny:
Miksujemy ugotowaną marchewkę, kawałek selera i pasternak (można go zastąpić ziemniakiem) z podsmażoną cebulką i ząbkiem czosnku oraz kawałkiem tofu (ok. 100g). Dodajemy sól, pieprz, szczyptę bazylii i suszonego imbiru oraz kurkumy, a także kilka łyżek dobrej oliwy lub oleju (np. sezamowego, z orzechów włoskich) oraz tyle przegotowanej wody, aby majonez miał odpowiednią konsystencję.
Ciekawym pomysłem na Wielkanoc jest tzw. zielony majonez. Do świeżo ukręconego majonezu dodajemy pokrojone drobniutko świeże zioła: np. pietruszkę, koperek, rzeżuchę, szczypiorek.
Mięso pieczone
Wędliny dostępne w sklepach nie za długo są świeże. Lepiej nie kupować ich na zapas. Najlepiej upiec mięso (z pewnego źródła) w domu z ulubionymi przyprawami. Będzie zdrowe, bo bez konserwantów i bardzo smaczne. Warto wybrać mięso drobiowe, ponieważ ma więcej białka niż wieprzowina, ma też mniej tłuszczu. Mięso z indyka jest lekkostrawne, odżywcze i mało kaloryczne. Można także upiec pasztet, np. z chudego mięsa. Polecamy pasztety wegetariańskie: z soczewicy, z fasoli…
Przepis na pasztet z cieciorki, orkiszu i suszonych grzybów:
Ugotowaną cieciorkę, orkisz, kaszę jaglaną oraz 12-15 suszonych grzybów leśnych (wcześniej namoczonych i ugotowanych) mielimy. Do tak zmielonej masy dodajemy podsmażoną cebulę i czosnek oraz ugotowane i zmielone warzywa: marchew, seler i pietruszkę korzeniową. Przyprawiamy solą, pieprzem ziołowym, majerankiem, cząbrem i szczyptą tymianku oraz suszonego imbiru.
Żurek
Bardziej wartościowy jest oczywiście ten przygotowywany na zakwasie niż ten z torebki. Zawarte w nim bakterie wspomagają prace jelit i ułatwiają trawienie. W warzywniakach możemy kupić gotowy zakwas. Szczęście mają ci, którzy mogą dostać zakwas od mam i babć, które robią go same. Można także spróbować samemu go przygotować. To wcale nie jest takie trudne.
Jak zrobić zakwas?
Do glinianego naczynia (o pojemności około 1-1,5 litra) wsypujemy 6 czubatych łyżek mąki żytniej razowej i jedną łyżkę mąki pszennej razowej (może być również owsiana lub 2-3 łyżki płatków owsianych). Następnie zalewamy letnią, przegotowaną wodą i dodajemy pokrojony ząbek czosnku, szczyptę soli i (do pierwszego kiszenia) kawałek suchej skórki razowego chleba. Stawiamy w ciepłym miejscu i codziennie mieszamy. Po 3-4 dniach żurek jest zakwaszony, tzn. roztacza intensywny kwaskowy zapach i podobnie smakuje
Przepis na żurek z naturalnego zakwasu z chrzanem:
Aby ugotować żurek wcześniej sporządzamy wywar, na który składa się: 1 litr wody, pietruszka korzeniowa, seler, cebula i kilka namoczonych suszonych grzybków. Po ugotowaniu wywaru (15-20 minut), dodajemy do niego zakwas. Po zagotowaniu, gotujemy jeszcze na małym ogniu około 5-8 minut. Pod koniec przyprawiamy solą, odrobiną pieprzu ziołowego, majeranku (niekoniecznie). Jeżeli chcemy mieć czysty żurek, przed wlaniem zakwasu wyjmujemy z zupy warzywa
Chrzan i burak
Korzeń chrzanu zawiera sporo wapnia i żelaza. Sprzyja przyswajaniu żelaza z mięsa. Chrzan ma dwa razy więcej witaminy C niż cytryna. Jeśli kupujemy chrzan w sklepie, wybierajmy ten z dodatkiem kwasu cytrynowego zamiast octu. Czytajmy etykiety, by dowiedzieć się jak dużo startego korzenia jest w produkcie. Nie każdy lubi ostry smak chrzanu, ale jeśli połączymy go z burakiem, jego smak łagodnieje. Ćwikła, która powstaje z tego połączenia, jest zdrowa, ponieważ zawiera betaninę. To substancja, która nadaje kolor buraczkowy i ma właściwości antyrakowe. W burakach znajduje się także kwas foliowy.
Przepis na ćwikłę z chrzanem i ugotowaną gorczycą:
Do pół kilograma ugotowanych i startych na drobnych oczkach buraków dodajemy 2-3 łyżki startego chrzanu, łyżkę sparzonego kminku, 1-1,5 łyżki ugotowanej białej gorczycy, 2 łyżki octu winnego, łyżkę miodu lub syropu klonowego oraz sól i pieprz do smaku. Wszystko dokładnie mieszamy.
Przepisy: Kazimierz Kłodawski
Foto
