Zabawy paluszkowe dla małych dzieci

Któż z nas nie zna najbardziej popularnych w Polsce zabaw paluszkowych tj.: „Idzie rak”, „Sroczka” czy „Dwa Michały”? Od wielu pokoleń stanowią one jedne z pierwszych zabaw, w które dorośli bawią się z dziećmi, często nie zdając sobie sprawy z ich wartości. To do osoby dorosłej należy główna aktywność podczas tego typu zabaw. Jego zadaniem jest recytowanie i ilustrowanie tekstu przy równoczesnym dotykaniu dziecięcych paluszków, dłoni, głowy.

Zabawy można stosować od najwcześniejszych dni życia dziecka. Początkowo będzie ono bierne, ale w miarę wzrastania jego zaciekawienie własnymi częściami ciała będzie rosło. Wówczas coraz aktywniej zacznie uczestniczyć w zabawach, aż do momentu, kiedy samo będzie potrafiło je przeprowadzić. Poza tym, dzieci je uwielbiają i w niezwykle pozytywny sposób wpływają na ich rozwój.

Dlaczego warto bawić się w zabawy paluszkowe:

• poprawiają sprawność manualną dziecka, która potrzebna jest przy wykonywaniu czynności wymagających precyzyjnych ruchów rąk, np. przy ubieraniu się, pisaniu, rysowaniu, manipulowaniu różnymi przedmiotami. Ponadto ich zaletą jest to, że można się w nie bawić z dziećmi, które są zbyt małe, aby stosować ćwiczenia i zabawy manipulacyjne tj. wycinanie, lepienie, układanie z klocków, rysowanie
• wpływają na umiejętność komunikowania. Dziecko podczas zabaw uczy się podstawy dialogu, jaką jest naprzemienność
• budują pozytywny emocjonalny kontakt pomiędzy dzieckiem, a osobą z którą się bawi
• pomagają się zrelaksować i skoncentrować na konkretnej czynności, co małym dzieciom często przychodzi z trudem
• ułatwiają orientację w schemacie własnego ciała. Dziecko uczy się, jak się nazywają i gdzie znajdują poszczególne części jego ciała
• wpływają korzystnie na rozwój mowy dziecka, wzbogacając jego słownictwo. Dziecko powtarzając za prowadzącym zabawę, uczy się poszczególnych słów, z czasem zapamiętując je
• są atrakcyjnym sposobem na spędzenie z dzieckiem czasu

Zabawy można urozmaicać poprzez namalowanie na palcach oczu i ust. Powinny się one odbywać w przyjaznej atmosferze oraz poczuciu bezpieczeństwa. Specyfiką tego rodzaju zabaw jest ich nieustająca atrakcyjność pomimo częstego stosowania. Dzieci najczęściej domagają się wielokrotnego powtarzania zabawy: im młodsze dziecko tym wymaga więcej powtórzeń .

Na polskim rynku wydawniczym ukazały się poniższe opracowania dotyczące zabaw paluszkowych:

• „Zabawy z najmłodszymi dziećmi” autorstwa Wandy Szumanówny
  
• „Zabawy paluszkowe” autorstwa Krzysztofa Sąsiadka

Przykładowe zabawy paluszkowe:

Małe rączki

Małe rączki sobie klaszczą,
Czasem także się pogłaszczą
I w kolanka zastukają
No i dzieciom pomachają

Rączki robią klap klap klap

Rączki robią klap klap klap
Nóżki robią tup, tup, tup
Tutaj swoją głowę mam
A na brzuszku bam bam bam

Rodzinka

(dotykamy kolejno paluszków dziecka, zaczynając od kciuka)

Ten duży- to dziadziuś
A obok – babunia
Ten w środku -to tatuś.
A przy nim- mamunia.
A to jest- dziecinka mała
A to- moja rączka cała!

Głowa, ramiona…

(śpiewamy coraz szybciej, na melodię: „Siekiera, motyka”, dotykając rączkami dziecka jego części ciała)

Głowa, ramiona, kolana, pięty,
Kolana, pięty, kolana, pięty.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
Oczy, uszy, usta, nos.

Myszka

Idzie myszka do braciszka
Tu wskoczyła, tu się skryła.
(ruch podobny do ruchów raczką; na słowa „tu wskoczyła, tu się skryła” dziecko chowa rękę pod pachę, a następnie za kołnierz towarzysza zabaw)

Foto: Flavio