Kategorie
Rozwój społeczny Wychowanie

Jak wychować chłopców (dzieci) bez stereotypów?

Wszelkie stereotypy są mocno zakorzenione w społecznej świadomości. Funkcjonują od wielu pokoleń, narastały pod wpływem wydarzeń historycznych i kulturowych. Niestety ich cechą charakterystyczną jest to, że nie zmieniają się wraz z rzeczywistością.

O ile sto lat temu, mężczyzna musiał walczyć w obronie ojczyzny, bezpieczeństwa i pokoju i naturalną konsekwencją tej sytuacji było to, że kobieta zajmowała się wychowaniem dzieci i domem, o tyle dzisiaj ten podział ról i związane z nim stereotypy nie mają już racji bytu.

Płeć jest znaczącą cechą, ale nie można zawężać postrzegania dziecka wyłącznie z tej perspektywy. Łatwo wówczas nie dostrzec tego, jakim jest ono człowiekiem.

Uwaga! Reklama do czytania

Książka o tolerancji. Włosy

Przełomowa książka dla dzieci o tym, jak różnorodny jest świat dookoła. Najważniejsza książka dla dzieci w Natuli!

Odwiedź księgarnię Natuli.pl

W dużej mierze na powstawanie stereotypów mają wpływ słowa, które kierujemy do dzieci. One kształtują ich rzeczywistość i jako silne przekonania wpływają na dorosłe życie.

Codzienność najeżona jest komunikatami:

  • „Chłopaki nie płaczą”
  • „ Musisz umieć oddać”
  • „To babski kolor”
  • „To nie jest zajęcie dla prawdziwego mężczyzny”
  • „Nie wolno ci się poddawać”
  • „Nie daj sobie w kaszę dmuchać”
  • „Nie bądź jak baba”
  • „To nie są zabawki dla chłopaków”
  • „No młody, podejmij męską decyzję”
  • „Opiekuj się mamą!”
  • „Nie stój tyle przed tym lustrem”.

Jaki przekaz kryje się za takimi słowami?

1. Nie okazuj emocji

Nie tylko płaczu, który często utożsamiany jest z oznaką słabości. Chłopcy nie powinni się wzruszać, okazywać współczucia czy zachwytu.

Skutek: Dorośli mężczyźni mają trudności z okazywaniem uczuć – co więcej – często nie potrafią nazwać tego, co czują.

2. Bądź dzielny

Chłopcom nie wolno się też bać. Muszą być silni i odważni. Okazywanie bólu też jest niemęskie i nawet gdy stłuczone kolano krwawi, trzeba zagryźć zęby i być twardym.

Skutek: Brak autentyczności i poczucie samotności.

3. Walcz do końca

Chłopców wychowuje się na zwycięzców, zdobywców. Nie mogą się wycofać, nie mają prawa do porażki.

Skutek: Mężczyźni nie potrafią przyjąć porażki, odbierają ją bardzo osobiście, uderza ona w ich poczucie wartości.

Uwaga! Reklama do czytania

Uwaga! Złość

Jak zapanować nad reakcją na złość?

Życie seksualne rodziców

Zacznij świadomie budować swoją relację z partnerem

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

4. Istnieje podział obowiązków

Domowe obowiązki wykonują kobiety. Czynności takie jak zmywanie czy odkurzanie nie są godne mężczyzny – nie warto się tym zajmować.

Skutek: Dorosły, który nie podejmuje działań na rzecz wspólnego dobra, jakim jest dom, nie pomaga i nie odciąża swojej partnerki.

5. Niektóre zawody są wyłącznie dla kobiet, inne tylko dla mężczyzn

Chłopcom sugeruje się bycie strażakiem, policjantem, marynarzem. Wielu rodzicom przez myśl nie przejdzie, że ich syn mógłby chcieć zostać pielęgniarzem, nauczycielem czy fryzjerem.

Skutek: Sfrustrowany mężczyzna, wykonujący swoją pracę bez zaangażowania, bo mimo naturalnych predyspozycji, by pracować jako tancerz czy bibliotekarz, wybrał typowo męski zawód, zgodnie z oczekiwaniami rodziców.

6. Istnieje niezachwiany podział ról

Mężczyzna jest głową rodziny, podejmuje ważne decyzje, kieruje się rozsądkiem, nie emocjami.

Skutek: Brak partnerstwa w związku.

7. Niektóre kolory zarezerwowane są dla jednej płci

Podział ten zaznacza się od wieku niemowlęcego. Chłopcom wypada nosić jedynie odcienie niebieskiego, szarości i brązy, czasem zielenie. Na szczęście coraz częściej widać przełamywanie stereotypu – w tej kwestii chyba najczęściej.

Skutek: Brak otwartości i elastyczności. Młodym chłopcom często odmawia się prawa do posiadania własnego stylu.

8. Chłopców obowiązują inne style zachowania

Bieganie, hałasowanie, brudzenie zyskują większą akceptację w przypadku chłopców, bo przecież każdy chłopiec to łobuz. Gdy jest spokojny i wyciszony, to pewnie chory. Rodzice częściej nagradzają zachowania typowe dla danej płci, co potwierdziły badania psychologa rozwojowego Michaela Siegela.

Skutek: Mężczyznom więcej wolno – tu stereotyp rodzi stereotyp.

9. Zabawki są przypisane płci

Do ciekawych wniosków doszli naukowcy z New York University. Zauważyli oni, że niemowlęta, niezależnie od płci, bawią się chętnie tymi samymi grzechotkami, ale już po 17 miesiącu życia chłopcy coraz częściej sięgają po samochody, a dziewczynki po lalki. Badacze doszli do wniosku, że do pewnego stopnia preferencje te są wrodzone. Eksperymenty na zwierzętach przeprowadzone na Emory University w Atlancie również to potwierdzają. Do podobnych wniosków doszła Melissa Hines, profesor psychologii z University of Cambridge, która uważa, że powodem tych różnic jest ilość testosteronu, która wpływa na rozwój mózgu w okresie płodowym u chłopców.

Uwaga! Reklama do czytania

Smok

Czy zawsze trzeba się dzielić? NIE!

Błoto

Czy dziewczynkom nie wolno tego co chłopcom? NIE!

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Jednak Lise Eliot, profesor neurobiologii z Chicago Medical School i autorka książki „Różowy mózg, niebieski mózg”, uważa, że takie wrodzone różnice są nieznaczne. Nie wywierają one aż tak istotnego wpływu na zachowanie chłopców i dziewczynek w późniejszym dzieciństwie i w dorosłości. Według pani profesor znaczący wpływ ma tu przede wszystkim środowisko, w którym dzieci dorastają – czyli rola rodziców, nauczycieli, rówieśników czy mediów. Niestety, stereotypizacja dzieci nie wychodzi im na dobre – podsumowuje Eliot.

Tymczasem wielu dorosłych nie tylko zabawki kupuje ze względu na płeć, także książki. W ten sposób przygotowują je do pełnienia przyszłych życiowych ról.

Skutek: Dobór zabawek i literatury wpływa na rozwój zainteresowań i osobowości dziecka w kierunku, który jest z góry narzucony.

10. Będziesz głową rodziny

Bez względu na wiek chłopiec ma za zadanie opiekować się mamą czy rodzeństwem pod nieobecność taty.

Skutek: Przyjęcie zbyt dużej odpowiedzialności rodzi napięcie i presję, by sprostać zadaniu. Szczególnie trudne jest to dla małych chłopców. W dorosłości mogą przyjmować na siebie więcej, niż będą mogli udźwignąć.

Owszem, nie ma pewności, że każdy chłopiec wychowywany stereotypowo zmierzy się w dorosłości z wyżej wymienionym skutkami. Nie można mieć jednak złudzeń, że wszystkie konsekwencje go ominą – życie daje nam zbyt wiele przykładów, jak bolesne i trudne jest zmaganie się ze stereotypowym myśleniem przez samych obciążonych nim ludzi oraz ich bliskich.

Tak jak tata i tak jak mama

Ogromnie ważna w sferze kształtowania się przekonań jest postawa rodziców. Wiemy dobrze, że dzieci są lustrzanym odbiciem otaczających je relacji. Naśladują więc rodzica swojej płci i próbują się do niego upodabniać – trzylatek goli brodę bez zarostu albo wiąże krawat…

Jednak istotne jest to, w jakich sytuacjach dziecko widzi danego rodzica najczęściej. Jeśli rodzice dzielą zadania domowe bez podziału na płeć, jeśli współpracują i są elastyczni, podejmując zamiennie różne role: opiekuńcze, gastronomiczne czy remontowe, to także i dzieci nauczą się, że płeć nie musi ograniczać i wszystkiego narzucać. Warto pamiętać, że nadmierne różnicowanie dzieci ze względu na płeć nie wpływa korzystnie na ich rozwój.

Jak zatem wychować chłopców (dzieci) bez stereotypów?

  • Unikaj segregowania zabaw i zabawek na chłopięce i dziewczęce.
  • Wspieraj syna w wyrażaniu uczuć, pomóż mu je nazywać.
  • Poszerzaj horyzonty dziecka poprzez dobór wartościowych książek (stereotypów dotyczących płci nie znajdziemy na przykład w literaturze skandynawskiej; wśród rodzimych autorów można sięgnąć do książek Grzegorza Kasdepkego i Anny Onichimowskiej pt.: „Co by było, gdybym był dziewczynką?” i “Co by było, gdybym była chłopcem?”, bo przecież właśnie o to chodzi, żeby nad tym pomyśleć i o tym porozmawiać).
  • Pokaż, że strach i niepowodzenia są częścią życia.
  • Nie wyśmiewaj wyborów dotyczących ubioru, jeśli w twoim odczuciu będą „mało męskie”.
  • Włączaj syna w różne domowe czynności – wspólne pieczenie, wieszanie prania itp.
  • Podążaj za jego talentami, nawet jeśli w rodzinie nie było do tej pory tancerza baletu.
  • Nie obciążaj zbyt dużą odpowiedzialnością i zbyt licznymi obowiązkami.
  • Pokaż, że nie musi być superbohaterem, tylko sobą.

Aby możliwe było wychowywanie dzieci bez stereotypów, jak zawsze najpierw warto przyjrzeć się sobie. Jeśli my, rodzice, nie uporządkujemy najpierw własnych schematów myślowych, trudno będzie nie przekazać ich dzieciom. Nie chodzi o to, by różnice płciowe zupełnie się zatarły, byłoby to czymś nienaturalnym. Jednak zarówno chłopcy, jak i dziewczynki mogą nabyć umiejętności zarezerwowane dotychczas głównie dla jednej z płci po to, by budować empatyczne relacje, partnerskie związki, realizować w pełni swoje plany i być po prostu szczęśliwym człowiekiem.

Avatar photo

Autor/ka: Ewelina Adamczyk

Córka, żona, mama, pedagog. Współzałożycielka śląskiej Wioski Rodziców, współorganizatorka trzech edycji Konferencji Empatii na Śląsku, trenerka Mini Mediacji metodą SNO, trenerka Uważności dla dzieci i młodzieży Metodą Eline Snel, wytrwale integrująca w swoim życiu język Porozumienia bez Przemocy oraz uważność. Głęboko przekonana, że dzięki nim możliwa jest autentyczna i bliska relacja oraz dobre życie.


Mądry rodzic, bo czyta…

Sprawdź, co dobrego wydaliśmy ostatnio w Natuli.

Czytamy 1000 książek rocznie, by wybrać dla ciebie te najlepsze…

1 odpowiedź na “Jak wychować chłopców (dzieci) bez stereotypów?”

Co za bzdury piszecie. Moje dzieci wychowywałam bez stereotypów. I co❓Córka potrafi, a nawet lubi, posługiwać się męskimi narzędziami. Skończyła studia a obecnie jeździ autobusem. Syn unika pracy, która wymaga odrobinę myślenia oraz fizycznej. Pracuje w firmie w systemie brygadowym. Uciekł ze studiów. Obydwoje zawsze mieli wybór.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.