Kategorie
Edukacja Nauka języków i wielojęzyczność

Nauka języka obcego zwiększa rozmiar mózgu

Jak dowodzą naukowcy, proces przyswajania drugiego języka może znacznie poprawić sprawność intelektualną oraz opóźnić starzenie się mózgu. Badania pokazały, że dzieci i dorośli, którzy uczą się lub mówią w języku obcym, czerpią korzyści z tego dodatkowego wysiłku, jakiego wymaga żonglowanie dwoma zestawami słownictwa i gramatyki naraz.

Nauka języka zwiększa rozmiar mózgu!

Do takiego wniosku doszli szwedzcy naukowcy, przeprowadzając badania mózgu (za pomocą m.in. rezonansu magnetycznego) u osób uczących się języka obcego. Badania przeprowadzono na Uniwersytecie w Lund na grupie ochotników (studentów), którzy mieli zadanie opanować język obcy w ciągu kilku miesięcy intensywnej nauki. Pomiaru dokonano przed rozpoczęciem nauki i po trzech miesiącach jej trwania.

Uwaga! Reklama do czytania

Jak zrozumieć małe dziecko

Poradnik pomagający w codziennej opiece Twojego dziecka

Zobacz w księgarni Natuli.pl

Uwaga! Reklama do czytania

Wild child, czyli naturalny rozwój dziecka

Książka o rozwoju dziecka 2-5 lat. Praktyczne rozwiązania na najczęstsze rodzicielskie wyzwania.

CHCESZ? KLIKNIJ!

Zmiany jakie zaszły w tym czasie w mózgach studentów były spektakularne. Zaobserwowano:

  •  znaczne powiększenie hipokampa,
  • zwiększenie pofałdowania kory mózgowej,
  • poprawę parametrów w obszarze kory mózgowej, odpowiedzialnej za motorykę.

Ostatni punkt dowodzi, że nauka języka obcego wpływa na inteligencję kognitywną, czyli pozajęzykowe umiejętności. U dzieci będą to na przykład: wiązanie sznurowadeł, raczkowanie, wspinaczka a także nauka mowy ojczystej.

8 zalet nauki drugiego języka

Nabywanie inteligencji kognitywnej poprzez naukę języka obcego odbywa się na wielu płaszczyznach:

1. Poprawia pamięć

Noam Chomsky, światowej sławy amerykański lingwista i filozof, wskazał, że dziecko pomiędzy 2 a 5 rokiem życia potrafi zapamiętać nowe słowo co godzinę. Przy czym nieistotnym jest, czy są to słowa języka ojczystego, czy języka obcego.

Tezę, że nauka języków obcych usprawnia pamięć potwierdzają liczne badania. Te, opublikowane w 2013 roku w Journal of Experimental Child Psychology pokazały ogromny wpływ, jaki nauka języków wywiera na dziecięcą pamięć, zwłaszcza pamięć roboczą odpowiadającą za przechowywanie i przetwarzanie informacji w krótkim okresie czasu.  

2. Pomaga w podejmowaniu decyzji

Naukowcy z Uniwersytetu w Chicago doszli do wniosku, że osoby dwujęzyczne sprawniej podejmują decyzje oparte na racjonalnych przesłankach. Dzieje się tak dlatego, że znajomość drugiego (i kolejnego) języka „jest obecna” cały czas w naszym mózgu i podświadomie uczestniczy we wszystkich procesach decyzyjnych (poprzez większą zdolność do wychwytywania szczegółów, które umykają osobom jednojęzycznym).

W środowisku naukowym znane są badania prof. Hayakawa, dotyczące dylematów moralnych. Prof. Hayakawa i jego zespół udowadniają, że podjęcie trudnej decyzji (w tym rozwiązanie dylematu moralnego) przychodzi nam dużo łatwiej w języku obcym. W słynnym „dylemacie wagonika”: Wagonik kolejki wyrwał się spod kontroli i pędzi w dół po torach. Na jego drodze znajduje się pięć osób przywiązanych do torów przez szalonego filozofa. Jednak możesz przestawić zwrotnicę i w ten sposób skierować wagonik na drugi tor, do którego przywiązany jest tylko jeden człowiek. Co powinieneś zrobić?, uczestnicy eksperymentu byli bardziej skłonni podejmować szybkie decyzje, jeśli rozwiązywali ów dylemat w znanym sobie języku obcym. Dlaczego? Ponieważ, mówienie w obcym języku jest czysto racjonalne i nie angażuje tych części mózgu, które odpowiadają za emocje. To niejako wyzwanie intelektualne i ów fakt nie ulega zmianie nawet wtedy, gdy mamy przed sobą trudny dylemat etyczny.

3. Poprawia zdolność koncentracji uwagi

Wyniki badań opublikowanych w Brain and Language Journal są jednoznaczne: znajomość języka obcego poprawia zdolność koncentracji uwagi i, zarazem, blokowania niechcianych bodźców (np. hałasu). Badania przeprowadzono na Uniwersytecie w Birmingham na grupie 99 ochotników, spośród których 51 mówiło tylko po angielsku, zaś pozostali od wczesnego dzieciństwa posługiwali się także chińskim.

Uczestników poddano prostym testom psychologicznym, takim jak: test badający zdolność koncentracji oraz test demonstrujący czas reakcji na zadanie. Wyniki dwujęzycznych i jednojęzycznych uczestników były zbliżone pod względem trafności odpowiedzi, ale dwujęzyczni odpowiadali znacznie szybciej na stawiane przed nimi zadania. Dlaczego? Mechanizm jest prosty – osoba, która niemal codziennie posługuje się więcej niż jednym językiem, wykształca umiejętność “przełączania się” pomiędzy tymi językami. W tym celu musi zaangażować swój sprawnie działający system decyzyjny oraz skoncentrować się. Zapewnia to mózgowi mnóstwo okazji, by ćwiczyć koncentrację uwagi i filtrowanie informacji.

4. Opóźnia wystąpienie choroby Alzheimera

Poprzez aktywację pamięci roboczej ludzkiego mózgu dwujęzyczność może opóźnić wystąpienie choroby Alzheimera lub różnych typów demencji o co najmniej 5 lat. Badania Alena Baddeleya pokazały następującą zależność: o ile średnia wieku osoby jednojęzycznej, u której pojawiają się pierwsze oznaki choroby Alzheimera wynosi 71,4 lata, to w przypadku osób dwujęzycznych podnosi się do 75,5.

5. Pobudza wielokierunkową percepcję

Nauka drugiego języka we wczesnym dzieciństwie wpływa na umiejętność zauważania różnic. Dowodzą tego wyraźnie badania przeprowadzone na Uniwersytecie Pompeu Fabra w Hiszpanii: osoby wielojęzyczne wykazują większą zdolność wybierania z rzeczywistości tych informacji, które są dla nich istotne poznawczo.

Małe dzieci, wychowujące się na co dzień w środowisku wielojęzycznym, potrafią rozróżnić dwa języki obce, nawet jeśli się nimi nie posługują a nawet ich nie znają – na przykład jeśli w domu od urodzenia dziecko słyszy języki hiszpański i kataloński, będzie potrafiło rozróżnić w mowie język angielski od francuskiego.

6. Rozwija wielozadaniowość

Badania przeprowadzone w 2012 roku w National Institute of Child Health and Human Development (Kanada) wśród grupy 104 dzieci w wieku 6 lat, wskazały, że dzieci posługujące się więcej niż jednym językiem, są w stanie szybciej i sprawniej przejść z wykonywanego zadania na kolejne, niż ich jednojęzyczni rówieśnicy.

Zadania, które wykonywały dzieci podczas badania, sprawdzały następujące obszary:

  • Pamięć roboczą (ćwiczenia, w których dzieci postępowały według wcześniej nakreślonych zasad)
  • Transfer jednych schematów zachowań w inne (zadania, polegające na powstrzymywaniu się od wykonania jakiejś czynności na podstawie zakazu)
  • Elastyczność (zmiana reguły w trakcie wykonywania ćwiczenia)

Dzieci, posługujące się więcej niż jednym językiem, wykonywały zadania szybciej i dokładniej. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że na co dzień funkcjonują one w „trybie wielozadaniowym”: przełączają się pomiędzy trybami różnych struktur gramatycznych i słownictwa.

7. Wzmacnia inteligencję kognitywną, czyli umiejętność wykorzystania nabytej wiedzy i informacji w codziennych sytuacjach

Dzieje się tak dzięki wspomnianemu wcześniej mechanizmowi transferu z jednych zadań w inne. Powtarzanie, obecne w nauce języka, wspiera ów transfer. Osoby przyzwyczajone do nieustannego wzmacniania swoich kompetencji językowych, rozwijają również zdolność sprawnego nabywania innych umiejętności, a także wykorzystania już posiadanej wiedzy w sytuacjach nowych, bądź nieprzewidywalnych.

8. Poprawia znajomość  języka ojczystego

Paradoksalnie, nauka języka obcego, a co za tym idzie również wzmacnianie pamięci, zdolności koncentracji oraz inteligencji kognitywnej, przyczynia się do poprawy znajomości języka ojczystego.

Gimnastyka dla mózgu

Warto pamiętać, że na naukę języka obcego nigdy nie jest ani za wcześnie, ani za późno. Niemowlęta uczą się mówić jeszcze przed urodzeniem, zaś około 4-5 miesiąca życia zaczynają utrwalać wokalizacje charakterystyczne dla języka ojczystego – to wtedy warto wzbogacać ich system fonetyczny o obce fonemy (np. angielski “th”, czy niemieckie umlaut).

Taka gimnastyka jest nie tylko bardzo rozwojowa dla mózgu, ale również – poprzez ćwiczenia aparatu mowy – umożliwia dziecku naukę języka obcego w późniejszym życiu. Jednak, im wcześniej wprowadzimy naukę drugiego języka, tym sprawniej będzie ona oddziaływała na rozwój mózgu dziecka – z punktu widzenia nauki, optymalnym czasem jest przedział wiekowy od 0 do 5 lat. Ale na naukę przecież nigdy nie jest za późno!

Tekst powstał przy współpracy z www.helendoron.pl

Bibliografia:

Avatar photo

Autor/ka: NATULI dzieci są ważne

Redakcja NATULI Dzieci są ważne


Mądry rodzic, bo czyta…

Sprawdź, co dobrego wydaliśmy ostatnio w Natuli.

Czytamy 1000 książek rocznie, by wybrać dla ciebie te najlepsze…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.