Domowe sposoby na ząbkowanie – jak naturalnie złagodzić ból?

Bolesne ząbkowanie – kiedy się rozpoczyna?

U większości dzieci zęby mleczne zaczynają się wyrzynać pomiędzy 4. a 8. miesiącem życia. Pierwsze pojawiają się jedynki – zazwyczaj najpierw rosną dolne, a dopiero potem górne. Kolejne są dwójki, a następnie trójki (uwaga: mogą się one wyrzynać pojedynczo, jednak bywa, że kilka ząbków pojawia się w jednym czasie). Trzonowce zaczynają się pokazywać w okolicy drugich urodzin dziecka. W wieku trzech lat maluch powinien już mieć pełny zestaw dwudziestu zębów. Warto jednak mieć świadomość, że niektóre dzieci zaczynają ząbkować wcześniej, bo już w okolicach trzeciego miesiąca życia, a inne dopiero wiele miesięcy później.

Późne ząbkowanie – przyczyny

Czas, w którym dochodzi do ząbkowania, zależy od wielu czynników:

• genów – jeśli jednemu z rodziców zęby wyrżnęły się późno, jest prawdopodobne, że podobnie będzie u dziecka,
• odżywiania – dzieci dłużej karmione wyłącznie pokarmem matki ząbkują później,
• stosowanych leków – jeśli matka musiała w czasie ciąży stosować antybiotyki, ząbkowanie u dziecka jest zwykle opóźnione,
• wagi urodzeniowej – statystycznie im jest ona większa, tym dziecko wcześniej ząbkuje.

Pierwsze objawy ząbkowania – skąd wiedzieć, że dziecko zaczyna ząbkować?

Niektóre niemowlęta przechodzą ząbkowanie niemal bezobjawowo, jednak większość odczuwa dyskomfort i ból dziąseł. Dolegliwości mogą pojawić się u dziecka średnio 3 dni przed ukazaniem się zęba i trwać do 3 dni po jego wyrżnięciu się. 

Najczęstsze objawy ząbkowania to: 

• drażliwość, 
• płaczliwość, 
• ślinienie się i związana z tym wysypka na twarzy, 
• obrzęk i uwrażliwienie dziąseł, 
• niechęć do jedzenia, 
• kłopoty ze snem, 
• podwyższenie temperatury (do 38,2 st. C), 
• luźne stolce.

W przypadku wyższej temperatury należy wykluczyć współistnienie innych chorób, np. infekcji dróg oddechowych, moczowych, czasem infekcji rotawirusowej. Konsultacja z lekarzem jest również wskazana, gdy zaobserwujemy u dziecka stan zapalny dziąseł.

W czasie ząbkowania może dojść do spadku odporności miejscowej, w wyniku którego mogą pojawić się zaczerwienienia w okolicy pupy malucha (spowodowane namnażaniem się bakterii pod pieluszką) czy częste wirusowe zapalenie gardła i katary. 

Jak pomóc dziecku przejść przez ten trudny czas? Przedstawiamy sprawdzone, domowe sposoby na bolesne ząbkowanie.

Masaż dziąseł dziecka w okresie ząbkowania

Jednym z najpopularniejszych, a jednocześnie bardzo skutecznych sposobów na ząbkowanie, jest masaż dziąseł. Robimy to, delikatnie uciskając dziąsła dziecka palcem, którym przed momentem dotknęliśmy kostki lodu – zimno ma bowiem właściwości kojące ból, który jest przecież objawem ząbkowania. Można podać dziecku schłodzony w lodówce bezpieczny smoczek, gryzak, łyżeczkę albo pieluszkę tetrową. Możemy skorzystać również z silikonowej szczoteczki (tej samej, której używamy do czyszczenia dziąseł dziecka – tak, higiena jamy ustnej u niemowląt też jest ważna!). Starszym dzieciom ulgę przyniesie gryzienie chłodnych owoców albo warzyw (warto podać dziecku np. zimne kawałki ogórka).

Naturalne sposoby na ząbkowanie – korale z bursztynu

Wspomagająco w czasie ząbkowania mogą działać także korale z bursztynu, który ma właściwości przeciwzapalne, uśmierza ból i wspomaga leczenie ran. Bursztyn wytwarza naturalne związki eteryczne wchłaniane przez organizm. Decydując się na takie rozwiązanie, trzeba przestrzegać zasad bezpieczeństwa, czyli wyeliminować ryzyko uduszenia się lub połknięcia bursztynu. Korale powinny być krótkie, by dziecko nie mogło za nie ciągnąć. 

Korzeń irysa na złagodzenie bólu towarzyszącego ząbkowaniu

Podobnie korzystne działanie ma korzeń irysa. Warto wypróbować go, ponieważ łagodzi podrażnienia i zmniejsza uczucie swędzenia towarzyszące pojawianiu się pierwszych zębów. Suchy korzeń jest twardy, natomiast podczas gryzienia przez dziecko uzyskuje konsystencję bardzo twardej gumy, wtedy też uwalnia olejki eteryczne, które działają łagodząco na podrażnione dziąsła dziecka.

Jak naturalnie złagodzić ból? Ziołowe napoje łagodzące

Ząbkowanie to trudny czas, a związany z nim ból bardzo często łagodzą herbaty ziołowe. Poleca się m.in. przeciwzapalną herbatkę z owoców dzikiej róży (zawierającą witaminę C i przeciwutleniacze, a więc dodatkowo działającą dobrze także na odporność dziecka), łagodzącego rumianku, kocimiętki, a także goździków. Przygotowanie takiego napoju jest proste – łyżeczkę ziół zalewamy szklanką wrzątku, odcedzamy i odstawiamy do wystudzenia. Przed podaniem dziecku herbatkę wstawiamy do lodówki na 15–20 minut.

Leki homeopatyczne na bolesne ząbkowanie

Polecany do łagodzenia dyskomfortu towarzyszącego ząbkowaniu jest lek homeopatyczny Camilia, zawierający składniki pochodzenia roślinnego. Nie ma w nim żadnych dodatków chemicznych, konserwantów, cukrów ani alkoholu. Można zastosować także homeopatyczny środek o nazwie Chamomilla. Podajemy go po rozpuszczeniu w małej ilości wody (np. w kieliszku). Inny preparat homeopatyczny (w postaci czopków) sprawdzający się u ząbkujących dzieci to Viburcol compositum.

Jak złagodzić ból? Klasyczne środki przeciwbólowe

Warto wiedzieć, że część dostępnych w aptekach preparatów żelowych zawiera w swoim składzie działającą znieczulająco lidokainę. Tej bez wątpienia warto unikać, ponieważ może wywołać ona reakcję uczuleniową nawet wówczas, gdy lek stosowany jest prawidłowo.
Jeśli domowe metody na ząbkowanie nie przynoszą rezultatu, można zastosować leki przeciwbólowe zawierające paracetamol lub ibuprofen. Pamiętajmy jednak, że są to leki chemiczne, które nawet stosowane w zalecanych dawkach mogą mieć szereg działań niepożądanych i powinny być podawane ząbkującemu dziecku tylko w wyjątkowych sytuacjach.