Wychowanie dzieci w duchu Montessori – dlaczego warto? Metoda i wybrane zabawki montessori.

Metoda Montessori – o co tak naprawdę chodzi?

Marie Montessori była włoską lekarką, która nie należała do zwolenniczek tradycyjnego sposobu wychowywania i edukacji dzieci. Dyscyplina i tłumienie naturalnej ciekawości u najmłodszych to coś, czemu była zupełnie przeciwna. Wychodziła z założenia, że dzieci rozwijają się w swoim własnym tempie, a zadaniem rodziców jest obserwowanie i zapewnienie warunków do wykształcenia samodzielności we wszystkich dziedzinach życia. Montessori określiła cztery kluczowe fazy rozwoju dziecka:

• odkrywcy – trwająca od urodzenia do 6. roku życia, podczas której dziecko poznaje świat i naśladuje rodziców, a jego umysł jest najbardziej chłonny,
• świadomego poznawania świata – pomiędzy 6. a 12. rokiem życia, gdy u dziecka nastaje etap rozwoju wyobraźni i myślenia abstrakcyjnego,
• odnajdywania się w społeczeństwie – pomiędzy 12. a 18. rokiem życia, jest to czas poszukiwania własnej tożsamości,
• współtworzenia świata – po 18. roku życia, gdy pojawia się potrzeba pracy nad własnym charakterem.

Metoda Montessori – jakie są zasady?

Najważniejszym założeniem opisywanego sposobu edukacji jest założenie, że każde dziecko jest zdolne do nauki. Rolą rodziców jest ułatwianie im tego etapu. Jak to zrobić? Dzieci zdobywają wiedzę i umiejętności poprzez własną aktywność, która w pierwszych latach życia jest zdecydowanie aktywnością spontaniczną. Co za tym idzie, tak rodzice, jak i wychowawcy w przedszkolu, powinni podążać za dziećmi, zamiast narzucać swoje działania. Ważnym etapem jest obserwowanie pociechy. Jeszcze ważniejszym – uszanowanie jego odrębności i inności. Każde dziecko rozwija się we własnym tempie. Jeśli otrzyma przy tym odpowiednią dawkę swobody – jego rozwój będzie bardziej harmonijny. Metoda Montessori stawia także na samodzielność i naukę poprzez działanie. Istotne jest, aby stworzyć dziecku odpowiednie warunki do uczenia się, poprzez inicjowanie różnych aktywności. Jak to zrobić? Warto wprowadzić zabawki montessori, które pomogą rozwijać wspomnianą cechę.

Zabawki Montessori – jak z nich korzystać?

Metoda Montessori to system wychowawczy, w którym duży nacisk stawia się na samodzielność dziecka. Do tego wykorzystuje się zabawki, które jednocześnie są pomocami dydaktycznymi. Muszą jednak spełniać one kilka istotnych warunków. Powinny być:

• wykonane z naturalnych materiałów,
• dobrej jakości,
• przedstawiające świat rzeczywisty.

Wymagania co do zabawek zatem podsumować można słowami natura i realizm, co oparte jest na założeniu, że jeśli chcemy, aby dziecko poznawało otaczający świat, wybieramy zabawki w pewien sposób do niego nawiązujące (np. figurki zwierząt, w kolorach, jakie występują w rzeczywistości). Wybór zabawek dostępnych na rynku jest ogromny. Poniżej kilka propozycji, które są warte polecenia i sprawdzą się jako zabawka Montessori. Są to wybrane zabawki dla 2 latka, 3 latka i 4 latka, z zaznaczeniem, że idealny moment na rozpoczęcie wdrażania wychowania metodą Montessori to 2,5-3 lata. 

• tęcza Grimm’s – drewniana zabawka, której zadaniem jest ćwiczenie wyobraźni i koordynacji ruchowej dziecka. Niezwykle uniwersalna, polecana jest zarówno dla maluchów, jak i dla trochę starszych pociech. Można wykorzystać ją nie tylko do nauki kolorów, ale też tworzenia tuneli, domków lub zjeżdżalni. Tęcza Grimm’s to w zasadzie doskonały przykład zabawki Montessori. 

• figurki zwierząt – wybierając zabawkę dla dziecka, warto zwrócić uwagę na jej wartość dydaktyczną. Figurki wchodzące w skład tego zestawu nie tylko świetnie zajmą malucha zabawą, ale też pozwolą lepiej poznać otaczający świat. O to właśnie chodzi w wybieraniu zabawek montessori. Figurka konia – zwierzęta niesamowicie ciekawią dzieci już od najmłodszych lat. Warto umożliwić im poznanie przedstawicieli tego świata takimi, jakimi można je spotkać na żywo. Pomocna będzie figurka konia, który wygląda „jak żywy” – od kształtu aż po kolor.

• podświetlana tablica do rysowania – przeznaczona dla starszych już dzieci, zapewni kreatywną zabawę. Sprawdzi się zarówno do nauki rysowania, jak i w późniejszym etapie doskonalenia techniki. Korzystanie z niej to nie tylko frajda, ale też świetny sposób na ćwiczenie motoryki małej, czyli dłoni i palców.

• orkiestra pulpit dyrygenta B.Toys – zabawka Montessori, która rozwinie dziecko w obszarze muzyki. Pulpit dyrygenta to najbardziej rozbudowany i najlepiej przemawiający do dzieci zestaw instrumentów muzycznych. Z takim  zestawem nauka rozpoznawania dźwięków różnych instrumentów to łatwizna, a zatem rozwijanie zmysłu słuchu, zdolności komunikacyjnych i intelektualnych przyjdzie dziecku znacznie szybciej. Orkiestra to również nauka samodzielności w odkrywaniu własnej wrażliwości muzycznej. 

• książki dla dzieci – książki tradycyjne, książki 3D, książeczki sensoryczne to doskonała możliwość, by zapoznawać dziecko z rzeczywistością, a następnie stopniowo wprowadzać fikcję. 

Jak wdrożyć metodę Montessori?

Poznanie zasad opracowanych przez Marię Montessori to jedno, jednak wdrożenie ich w życie często stanowi pewien problem. Zgodnie z założeniami, otoczenia dziecka powinno w maksymalnym stopniu umożliwiać mu jego rozwój. Podstawą jest umieszczenie na wysokości malucha wszystkich rzeczy, które przeznaczone są do edukacyjnych zabaw. Ciekawym rozwiązaniem jest także wybór małych mebli, które mają ułatwiać wykonywanie codziennych czynności. Jest to rozwiązanie praktykowane w przedszkolu Montessori. Sale aranżowane są tak, aby wszelkie przedmioty używane przez malucha umieszczone były w taki sposób, by mógł po nie bez problemu sięgnąć. Są one także od początku angażowane z przygotowywanie posiłków czy sprzątanie po posiłku i zabawie. Zamiast plastikowych lalek i samochodzików wywrotek, znajdują się tu drewniane puzzle, tęcza Grimm’s i figurki zwierząt, instrumenty dla dzieci i sporo innych zabawek jak klocki drewniane, zestawy konstrukcyjne, zestawy artystyczne, zabawki sensoryczne dostępnych w dobrych sklepach z zabawkami. Pięknie wykonane i przyjazne dziecku zabawki Montessori sprawiają, że uczenie się nowych rzeczy jest doskonałą zabawą. Jednocześnie pomagają w optymalny sposób wykorzystać naturalne zdolności i umiejętności malucha.

Zalety filozofii Montessori

Omawiana metoda wspierania rozwoju dziecka bazuje na angażującej nauce i wykorzystywaniu indywidualnych predyspozycji. Maluchy, które nie znają ocen, nagród ani kar, rozwijają się duże lepiej. Ich naturalna motywacja do poznawania świata i doskonalenia umiejętności jest wystarczająca silna. Rola rodzica ogranicza się do obserwowania i mądrego wspierania rozwoju dziecka. Umiar to słowo klucz, szczególnie jeśli chodzi o zabawki. Według Marii Montessori, maluch nie potrzebuje kilku rzeczy o tej samej zasadzie działania. Estetyczna tęcza Grimm’s czy realistyczne figurki zwierząt to dużo lepsze wybory niż grający tablet dla dziecka. Zastosowanie tak zwanej izolacji bodźca pozwala skoncentrować się na nauce pojedynczej umiejętności. Dużą zaletą metody Montessori jest fakt, że dzięki niej maluch staje się szybko bardziej samodzielny i niezależny, co wpływa również na jego pewność siebie. Dzieci wychowywane w tym duchu przodują później w takich kompetencjach jak praktyczne wykorzystanie nabytych umiejętności czy zdolność adaptacji do nowej sytuacji.

Założenia filozofii Montessori mają bez wątpienia pozytywny wpływ na rozwój dziecka. Nie trzeba jednak posyłać dziecka do prywatnej placówki działającej zgodnie z jej założeniami, by móc czerpać z niej korzyści. Już drobne zmiany w domu w kwestii zabawek, które udostępniamy dziecku do zabawy, wywołają dużą różnicę w tym, jak wpływamy na rozwój dziecka. Poznawanie świata takim, jaki jest w połączeniu z dawką samodzielności to świetny start w świat metody Montessori!

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}