Dlaczego nietolerancja pszenicy i glutenu jest tak powszechna – fragment książki „Księga małego alergika” Searsów

Naukowcy zajmujący się rolnictwem krzyżowali pszenicę i tworzyli jej hybrydy, by stała się bardziej odporna na suszę i grzyby i dawała większe zbiory. Materiał genetyczny współczesnej pszenicy jest zupełnie inny niż dawnych odmian. Jedna ze starych odmian pszenicy ma w swoim kodzie genetycznym czternaście chromosomów, inna dwadzieścia osiem, a współczesna, zmodyfikowana pszenica ma czterdzieści dwa chromosomy. Szczególnym celem zmian genetycznych są geny regulujące produkcję i funkcje glutenu. Współczesna pszenica zawiera więcej białek glutenu niż stare odmiany, zmieniła się też liczba i struktura wielu innych białek wchodzących w jej skład (dzisiejszy gluten został właściwie stworzony po to, by ułatwić pieczenie).

Na skutek tych zmian nasz układ trawienny i odpornościowy reaguje teraz na pszenicę zupełnie inaczej niż dawniej – traktujemy pszenicę i gluten jako inwazyjne ciała obce, a nie składniki odżywcze. Niektóre opublikowane badania sugerują, że celiakia i nadwrażliwość na gluten powstają właśnie na skutek zmian genetycznych w pszenicy i glutenie.

Księga małego alergika. Alergie pokarmowe, wziewne i kontaktowe – 37,90

Z punktu widzenia technicznego dzisiejsza pszenica tak naprawdę nie jest modyfikowana genetycznie w takim sensie jak kukurydza i soja. Do jej genów nie wprowadzono niczego sztucznego. Współczesną pszenicę można więc oznaczać jako „wolną od GMO”, co daje ludziom fałszywe przekonanie, że jest zdrowa i naturalna. Kolejny czynnik, który sprawia, że pszenica jest szczególnie szkodliwa, to fakt, że jest jej w naszej diecie tak dużo: zjadamy ją w każdym posiłku, i to w dużych ilościach. Tylko pomyśl: wszyscy jemy pszenicę na śniadanie (płatki, naleśniki, gofry, tosty, kanapki, drożdżówki), na lunch (chleb), w ramach przekąski (krakersy, precelki, batoniki), na obiad (panierki, makaron, znowu chleb), a także na deser (ciasta, ciasteczka, suflety). Jako gatunek zostaliśmy zaprojektowani do tego, by zjadać trochę starych odmian pszenicy – ale z umiarem, ponieważ żywimy się też mięsem, rybami, warzywami, owocami, orzechami, nasionami i zdrowymi olejami. Być może głównym problemem jest nie tyle ​jakość​, co ​ilość​ pszenicy.

Objawy specyficzne dla alergii i nadwrażliwości na pszenicę i gluten

Pszenica i gluten powodują przede wszystkim alergie skórne i objawy jelitowe, a także reakcje neurologiczne i behawioralne. Rzadziej wywołują katar alergiczny.

Objawy jelitowe

Podobnie jak mleko, pszenica może podrażniać jelita, wywołując gazy, bóle, wzdęcia, biegunki i inne objawy jelitowe. Mogą one wynikać zarówno z bezpośredniego podrażnienia alergicznego jelit, jak i z mechanizmu zwanego nieszczelnością jelit. Jeśli masz przewlekłe objawy ze​ strony układu jelitowego, prawdopodobieństwo rozkłada się równo pomiędzy mleko i pszenicę. W niektórych przypadkach winne mogą być obydwa te pokarmy. Chemiczny wpływ glutenu u niektórych osób może prowadzić do zaparć.

Wysypka

Pszenica i gluten mogą wywoływać te same rodzaje wysypek co inne alergeny pokarmowe. Niektóre choroby skórne mogą świadczyć konkretnie o nadwrażliwości na gluten, ale te wysypki mogą mieć też inne przyczyny. Gluten może być tu czynnikiem głównym lub pobocznym:

• Rogowacenie przymieszkowe. Ta popularna choroba skóry może świadczyć o alergii na pszenicę. Dotyczy ona 25 procent mieszkańców Ameryki i objawia się w postaci drobnych krostek pokrywających górną część ramion i nóg. U niektórych osób występuje również na twarzy i na plecach.
• Atopowe zapalenie skóry. Ta przewlekła alergia skórna może być wywoływana przez różne pokarmy, a pszenicę należy uwzględnić w każdym przypadku.
• Choroba D​ühringa. ​Ta wysypka przypomina wysyp opryszczki lub półpaśca na skórze, ale wywołuje ją nie wirus, lecz alergia na gluten. Objawia się ona w postaci dużych skupisk małych i średnich pęcherzyków, które strasznie swędzą.
• Trądzik. Konsekwencje zapalne nadmiaru węglowodanów przyczyniają się do powstawania trądziku.
• Nawracające zajady w kącikach ust lub wewnątrz jamy ustnej.
• Łuszczyca. Choroba ta przypomina AZS, ale jest to schorzenie autoimmunologiczne, które może być skutkiem nadwrażliwości na gluten.
• Jest to kolejna choroba autoimmunologiczna, objawiająca się w postaci fragmentów skóry zbielałej na skutek utraty pigmentu.
• Rogowacenie ciemne. Jest to choroba często występująca u cukrzyków, objawiająca się jako ciemna, przypominająca aksamit skóra na karku i pod pachami.
• Inne przewlekłe choroby skóry. Każdy rodzaj autoimmunologicznej zapalnej choroby skóry, który nie poddaje się leczeniu konwencjonalnemu, może ustąpić w przypadku eliminacji glutenu.

Reakcje behawioralne i neurologiczne

Chemiczny i immunologiczny wpływ glutenu może sięgać aż do mózgu i wywoływać przewlekłe objawy behawioralne, neurologiczne, a nawet psychiatryczne. Zachowania te z reguły nie występują natychmiast i nie są jednoznaczne, tak jak kilka godzin nadpobudliwości, które można zaobserwować krótko po spożyciu barwników spożywczych. Stają się one raczej przewlekłą, codzienną cechą nastroju, zachowania i ogólnego funkcjonowania danej osoby.

• Niemowlęta mogą cierpieć na kolki i źle sypiać.
• Roczne i dwuletnie dzieci mogą wykazywać się nadpobudliwością, doświadczać poważnych ataków złości i opóźnień rozwojowych.
• Starsze dzieci mogą mieć trudności ze skupieniem uwagi, trudności w nauce, wykazywać zachowania krnąbrne i zaburzenia obsesyjno­kompulsyjne (ZOK), a także przeżywać ataki histerii.
• Nastolatki i dorośli skarżą się na chroniczne zmęczenie, trudności ze skupieniem uwagi, zaburzenia równowagi i koordynacji, kiepską kontrolę i drętwienie mięśni, a nawet zachowania psychotyczne.

Astma

Tak jak w moim przypadku, alergia na pszenicę i gluten może być istotnym czynnikiem w rozwoju astmy.

Zachcianki i uzależnienie

Niedawno odkrytą cechą nietolerancji glutenu są uzależniające właściwości tego składnika pokarmowego. Wiele badań naukowych wykazało, że niektórzy z nas nie trawią prawidłowo współczesnej pszenicy na skutek braku enzymu trawiennego dipeptydylopeptydazy IV, inaczej DPP IV. Niektóre z powstających na skutek tego zaburzenia w naszym przewodzie pokarmowym fragmentów białek glutenu bardzo przypominają morfinę. Białka te, nazywane gluteomorfiną, mają podobny do morfiny wpływ na nasz mózg, powodując łagodną euforię, która sprawia, że mamy jeszcze większą ochotę na gluten. Jeśli odstawimy gluten na zbyt długo, niektóre osoby doświadczą objawów odstawienia, takich jak drażliwość, niepokój i agresja. I tak jak w przypadku narkotyków, przewlekłe stosowanie może prowadzić do upośledzenia funkcji neurologicznych, a co za tym idzie – do zmęczenia, zaburzeń uwagi, problemów z pamięcią, a nawet objawów psychiatrycznych. Gluteomorfina w jelitach może też spowalniać perystaltykę jelit i wywoływać zaparcia. Podobny wpływ wywiera mleko za pośrednictwem białka zwanego kazomorfiną. Poziom tej „morfiny” można zmierzyć za pomocą badania moczu, ale dokładność i pożyteczność tego testu wciąż nie jest pewna.

Więcej wskazówek, jak przejść na dietę bezglutenową znajdziecie w najnowszej książce autorstwa Searsów Księga małego alergika.

Kup Księgę małego alergika w Natuli.pl