Jak kobieta widzi swoje dziecko w okresie ciąży

Każda ciąża jest inna. Każda kobieta przeżywa ją inaczej, w zależności od bardzo wielu czynników – zewnętrznych i osobowościowych. Znaczenie ma między innymi to, czy ciąża była planowana, jak długo była przez rodziców oczekiwana, w jakim momencie życia kobieta się znajduje, czy jest to jej pierwsza ciąża, czy kolejna, jaka jest reakcja otoczenia, jak kobieta widzi swoje możliwości radzenia sobie w zmieniających się warunkach, jakie ma wyobrażenia o rodzicielstwie.

W naszej kulturze ciąża jest postrzegana dwojako – jako błogosławieństwo, cud, początek nowego życia, wielkie szczęście lub jako ograniczenie możliwości rozwoju zawodowego, spadek formy fizycznej, zwiększenie wagi, lęki i obawy. Często kobieta doświadcza uczuć towarzyszących obu tym aspektom, nierozerwalnie związanym z okresem ciąży. Dwoistość pojawia się nie tylko na poziomie emocjonalnym, ale też czysto fizycznym – przez okres ciąży ciało kobiety nosi drugie, rodzące się ciało dziecka.

Uwaga! Reklama do czytania

Poród naturalny

Świadome przygotowanie się do cudu narodzin.

Cesarskie cięcie i poród po cięciu cesarskim

Pomoc i wsparcie przy CC i VBAC

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Obraz dziecka

Głównym zadaniem kobiety w tym okresie jest przygotowanie się do macierzyństwa, przeorganizowanie życia zawodowego, rodzinnego, partnerskiego, ale przede wszystkim psychicznego. Jest to czas, w którym rozpoczyna się budowanie obrazu dziecka w wewnętrznym świecie kobiety (w psychologii jest to określane jako matczyna reprezentacja dziecka). W procesie tym rodzi się emocjonalny stosunek do dziecka, przekonanie o jego potrzebach, upodobaniach, cechach, jak również obraz siebie jako matki i partnera jako ojca dziecka. Uaktywniają się również wspomnienia dotyczące własnej matki.

Reprezentacja dziecka

W pierwszym okresie ciąży, do około 4 miesiąca, kobieta jest skoncentrowana głównie na sobie, swoim ciele, emocjach, myślach. Po tym czasie rozpoczyna się intensywny rozwój reprezentacji dziecka. Kluczowym momentem jest odczuwanie ruchów płodu, które wiąże się z postrzeganiem go jako odrębnej osoby. Pojawia się wówczas nowa perspektywa – możliwość komunikacji. Matki zaczynają przypisywać swoim dzieciom cechy temperamentu i charakteru – odbierają swoje dziecko jako spokojne, bardzo ruchliwe, leniwe czy delikatne. Czasem fantazjują na temat jego przyszłości w kontekście pierwszych doznań – „tak kopie, pewnie będzie sportowcem”.

Po 7 miesiącu przekonania matek dotyczące swoich nienarodzonych dzieci stają się coraz mniej wyraźne, na pierwszy plan wysuwa się zdrowie dziecka, dominują myśli o pomyślnym porodzie. Inne aspekty tracą na znaczeniu. Tworzy to przestrzeń do realnego spotkania z dzieckiem i oparcie swojej reprezentacji na rzeczywistych doświadczeniach bycia z nim. Po urodzeniu obraz dziecka jest znowu konkretyzowany, tym razem na podstawie obserwacji jego zachowań i wzajemnej relacji, w miarę jego rozwoju jest modyfikowany. Zdarza się, że już pierwszy kontakt z dzieckiem implikuje późniejsze jego postrzeganie, np. „od początku dużo krzyczał i nadal ciągle się kłóci”. Ten mechanizm często działa jak samospełniająca się przepowiednia – dzieci dopasowują się do naszych, czasem nieuświadomionych, nastawień i oczekiwań.

Książki o rozstaniu i rozwodzie: wsparcie dla dzieci i dorosłych

Książki o rozstaniu i rozwodzie dostępne w naszej księgarni mają na celu wspieranie całej rodziny. Bez względu na wiek, każdy członek rodziny znajdzie tutaj coś, co pomoże mu lepiej zrozumieć własne uczucia i odnaleźć nową równowagę. Dzięki literaturze można odkryć, że nawet po rozstaniu możliwe jest stworzenie szczęśliwego, pełnego wsparcia środowiska dla dziecka.

Zobacz kolekcję

Czasami warto na chwilę zatrzymać się w naszym rodzicielstwie, zobaczyć, na ile obraz naszego dziecka odpowiada rzeczywistości, sprawdzić, jak inni je postrzegają i – co najważniejsze – zobaczyć, jak ono samo się postrzega.

Dla profesjonalistów wspierających kobiety w ciąży i młode matki wiedza o fazach rozwoju matczynej reprezentacji może być niezwykle pomocna w rozumieniu budowania relacji matka-dziecko. Przykładem może być szczególna sytuacja, gdy dziecko rodzi się przedwcześnie, np. w 7 miesiącu. Można wtedy powiedzieć, że rodzi się w nieodpowiedniej fazie rozwoju reprezentacji, co może dodatkowo utrudnić matce poradzenie sobie z tą nieoczekiwaną sytuacją.

Osoby zainteresowane tematyką matczynej reprezentacji dziecka odsyłam do artykułu Mileny Grackiej Tomaszewskiej – „Matczyna reprezentacja dziecka – modele teoretyczne i ich znaczenie dla praktyki klinicznej“. PSYCHIATRIA I PSYCHOLOGIA KLINICZNA, Tom 4 r. 2006, str. 193-199.

Foto: pixabay.com