Obserwacja własnego ciała – czy może pomóc w zajściu w ciążę?

Świadomość rytmu ciała nie tylko może skutecznie zwiększyć szansę na ciążę, ale również pomóc szybciej rozpoznać ewentualne problemy z rozrodczością.

Obserwacja cyklu miesiączkowego może być niesamowitą skarbnicą wiedzy na temat własnej płodności, zdrowia i kondycji całego organizmu. W pędzie dnia codziennego coraz mniej przyglądamy się i wsłuchujemy w sygnały, które wysyła nam ciało. W życiu kobiety jest ważny moment, w którym warto posłuchać i zaobserwować swoje ciało, poznać swoją płodność. To moment starania o dziecko. Świadomość tego, kiedy występuje owulacja i kiedy są dni płodne, może skutecznie zwiększyć szanse na zdrową ciążę. Okazuje się jednak, że zaledwie 20% kobiet wie kiedy owuluje!

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Jeśli należysz do tych szczęśliwych kobiet, które spontanicznie, tuż po podjęciu decyzji o staraniach o dziecko zachodzą w ciążę, to być może nigdy nie odczujesz potrzeby zwiększenia wiedzy o swojej płodności. Jest jednak coraz więcej par, którym nie udaje się to tak szybko. Co wtedy warto zrobić? Zanim popędzimy do lekarza, zatrzymajmy się chwilę, przyjrzyjmy swoim cyklom miesiączkowym i samym sobie!

Kiedy owulujesz?

Najpopularniejszym sposobem oszacowania dni płodnych wśród kobiet jest sięgnięcie po testy owulacyjne lub wyznaczenie dni płodnych na podstawie internetowych kalkulatorów. W takim kalkulatorze wystarczy wpisać, kiedy ostatnio miesiączkowałaś i jak długie są twoje cykle, a narzędzie po 3. sekundach poinformuje cię, kiedy wystąpi twoja owulacja i kolejne dni płodne. Proste, ale niestety w większości przypadków mało skuteczne. Metody te nie zakładają bowiem jednego ważnego faktu, że każda kobieta jest inna i tym samym cykl miesiączkowy i płodność każdej kobiety są odmienne.

Błędne oszacowanie dni płodnych i owulacji może dość skutecznie opóźnić zajście w ciążę i spowodować niepotrzebny stres. Jak zatem w wiarygodny sposób wyznaczyć dni, w których zajście w ciążę jest najbardziej prawdopodobne? Zacząć bacznie obserwować swoje ciało, zwracając uwagę na najważniejsze wskaźniki płodności:

1. Miesiączka

– postaraj się zapisywać kiedy rozpoczęło się krwawienie miesiączkowe, jak długo trwało i jak jest intensywne. Istotna uwaga – pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego to twój pierwszy dzień cyklu miesiączkowego. Cykl miesiączkowy trwa od pierwszego dnia krwawienia aż do ostatniego dnia przed wystąpieniem kolejnej miesiączki.

2. Pomiar temperatury

– wbrew temu, co być może sądzisz, nie jest to ani skomplikowane ani czasochłonne, a ze wszystkich dostępnych metod domowych tylko temperatura wiarygodnie odpowie na pytanie, czy owulujesz. Jak to działa? Bardzo prosto – pomimo że tego nie czujesz, na przestrzeni cyklu miesiączkowego twoja temperatura ciała zmienia się. Po owulacji, za sprawą wzrostu poziomu progesteronu w ciele kobiety, temperatura wzrasta i utrzymuje się na wyższym poziomie, aż do kolejnej miesiączki. A zatem w uproszczeniu, w pierwszej fazie cyklu (do czasu wystąpienia owulacji) temperatura jest niższa, zaś po owulacji (zazwyczaj jeden dzień po) temperatura wzrasta. Jeśli do owulacji w danym cyklu nie dojdzie, poziom progesteronu w ciele kobiety nie wzrośnie i tym samym temperatura nie zmieni się, pozostając na podobnym poziomie przez cały cykl. Aby mierzyć temperaturę w celach obserwacji płodności, musisz poznać kilka prostych zasad. Mierzyć ją codziennie (np. w ustach), począwszy od zakończenia krwawienia miesiączkowego aż do końca cyklu i robić to zawsze o tej samej godzinie, przed wstaniem z łóżka. W Internecie znajdziesz kalendarze owulacji, które po wpisaniu pomiarów, wyrysują dla ciebie wykres i wyznaczą na nim najbardziej prawdopodobny termin owulacji. Już po kilku cyklach pomiaru temperatury poznasz swój indywidualny rytm miesiączkowy. Przede wszystkim dość wiarygodnie sprawdzisz, czy owulujesz. Uwaga, to że miesiączkujesz nie oznacza, że w ogóle owulujesz. Ba! Nawet to, że twój test owulacyjny wyjdzie pozytywny nie oznacza, że twoje ciało „nie rozmyśli” się w ostatniej chwili i że do owulacji dojdzie. Jedynym skutecznym, domowym potwierdzeniem tego, że do owulacji doszło, jest wzrost temperatury ciała, który odbywa się po owulacji. Należy pamiętać, że jeden lub dwa cykle bezowulacyjne w ciągu roku nie oznaczają jeszcze niczego złego – występują u każdej zdrowej kobiety.

3. Śluz szyjkowy

– kolejną rzeczą, którą warto obserwować przez cały cykl, począwszy od zakończenia krwawienia miesiączkowego, jest śluz szyjkowy. Polega to na tym, że kilka razy w ciągu dnia sprawdzasz jaki widzisz śluz szyjkowy, czyli naturalną, bezwonną wydzielinę, która znajduje się na bieliźnie lub, jeśli tam jej nie zaobserwujesz, w pochwie. Jest to istotny wskaźnik płodności, ponieważ śluz szyjkowy podobnie jak temperatura ciała zmienia się na przestrzeni cyklu. Na początku cyklu, tuż po zakończeniu miesiączki, śluzu jest zazwyczaj mało, występuje uczucie suchości w pochwie. Następnie jest on bardziej lepki, potem kremowy a tuż przed wystąpieniem owulacji staje się wodnisty, rozciągliwy i przypomina wyglądem kurze białko. Po owulacji śluz znów zanika, jest go mniej, może być kremowy lub lepki. Pamiętaj jednak, że jest to jedynie schemat, który u każdej kobiety może przebiegać inaczej. Już po jednym cyklu obserwacji dowiesz się, jak jest u ciebie.

4. Pozycja szyjki macicy

– dodatkową obserwacją, która może potwierdzić wystąpienie dni płodnych, jest obserwacja pozycji szyjki macicy. Tutaj przydaje się wyczucie i potrzeba trochę czasu, aby rozpoznać różnicę w pozycjach i twardości szyjki. Zasada jest taka, że im bliżej owulacji tym szyjka macicy staje się bardziej miękka, rozwarta i uniesiona. Wiele kobiet na początku obserwacji ciała nie potrafi tego robić. Nie przejmuj się, możesz przez pierwszy okres całkiem pominąć ten wskaźnik.

5. Odczucia i objawy

– warto również notować wszystkie dodatkowe odczucia i objawy, których doświadczasz w trakcie trwania cyklu, tj. zmiany w libido, wrażliwość piersi, ból lub kłucie jajników, plamienia, zmiany nastroju. Są to częste objawy współtowarzyszące dniom płodnym, które u sporej grupy kobiet powtarzają się cyklicznie. W przyszłości, gdy już poznasz swój unikalny rytm, może to być dodatkowy wskaźnik, po którym rozpoznasz dni płodne.

6. Testy owulacyjne

– na rynku są dostępne tzw. testy owulacyjne, które można wykorzystać jako uzupełnienie informacji o płodności. Testy określają, czy w okresie okołoowulacyjnym występuje wzrost poziomu LH, czyli hormonu odpowiedzialnego za uwolnienie komórki jajowej (inicjacji jajeczkowania). Wraz ze wzrostem temperatur, wzrost poziomu LH będzie dodatkową informacją dokładniej wyznaczyć dzień owulacji.

Sprawdź czy twoje cykle i ciało nie wskazują na problemy z płodnością

Problemy z płodnością nie zawsze są możliwe do zaobserwowania i czasem nie dają żadnych objawów. Jednak zdecydowanie częściej nasze ciało wysyła sygnały, że gospodarka hormonalna organizmu nie funkcjonuje optymalnie.

Na co warto zwrócić uwagę, obserwując swoją płodność? Które objawy powinny wzbudzić czujność?

• Brak miesiączki – jeśli krwawienie miesiączkowe nigdy nie występowało lub w pewnym momencie zatrzymało się.
• Krwawienie miesiączkowe jest bardzo skąpe lub bardzo obfite; miesiączki stały się inne niż zwykle.
• Nieregularne cykle – miesiączka pojawia się w różnych odstępach czasu, raz trwa 23 dni, a raz 34 dni.
• Bardzo długie lub krótkie cykle miesiączkowe – średnio cykl trwa pomiędzy 21 – 35 dni.
• Bolesne miesiączki – warto zanotować jak długo trwa ból, gdzie jest usytuowany (dolne lub górne partie brzucha, pleców, miednicy) i jakiej jest intensywności. 
• Zmiany skórne – znaczne pogorszenie kondycji skóry.
• Spadek libido – jeśli ochota na seks wyraźnie spadła i utrzymuje się na bardzo niskim poziomie przez dłuższy czas.
• Plamienie występujące w środku cyklu.
• Nadmierne owłosienie – zauważasz u siebie dużą ilość ciemnego owłosienia w miejscach nietypowych dla kobiet np. broda, klatka piersiowa.
• Temperatura ciała przez cały cykl utrzymuje się na tym samym poziomie – jeśli przestrzegasz zasad pomiaru temperatury ciała (tj. zawsze mierzysz temperaturę o tej samej porze, przez cały cykl przed wstaniem z łóżka i przed wykonaniem jakiejkolwiek czynności) i nie zauważasz u siebie dwóch poziomów temperatur (niższej występującej przed owulacją i wyższej po owulacji).
• Nigdy nie obserwujesz śluzu szyjkowego rozciągliwego (poza momentami podniecania) lub przynajmniej wodnistego. Uczucie suchości towarzyszy ci przez cały cykl.

Korzyści z obserwacji własnej płodności są niezliczone. Dla wielu kobiet, które nigdy bliżej nie przyglądały się własnym cyklom miesiączkowym i sygnałom, jakie wysyła ich ciało, jest to fascynujące odkrycie. Podczas starań o ciążę poznanie dokładnego terminu dni płodnych i owulacji daje możliwość lepszego planowania współżycia i tym samym zwiększenia szans na zapłodnienie. W przypadku wystąpienia problemów z zajściem w ciążę, większa ilość informacji dostarczona lekarzowi na temat przebiegu cyklu miesiączkowego i objawów odczuwalnych w różnych fazach cyklu umożliwia zazwyczaj szybszą diagnozę problemu.