Co jakiś czas pojawiają się raporty o stanie (bo trudno mówić o jakości) powietrza w polskich miastach. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że z powodu wdychania pyłu z powietrza każdego roku na świecie umierają 2 miliony ludzi. Zgodnie z raportem tej organizacji, Polska jest jednym z krajów europejskich, które najbardziej zanieczyszczają atmosferę.
Na tle świata Polska wypadła średnio – zajęła 20. miejsce wśród państw, w których powietrze jest najbardziej skażone. Jednak jak wynika z raportu WHO, jedynie w 12 krajach świata podana norma nie jest przekroczona. Najlepiej wypadła Estonia, gdzie średnie roczne zanieczyszczenie PM10 nie przekracza 11 μg/m3, najgorzej zaś Mongolia – tam stężenie pyłów wynosi aż 279 μg/m3.
Kraków na pierwszym miejscu
I to wcale nie jest wyróżnienie, ponieważ pierwsze miejsce przypadło grodowi Kraka właśnie ze względu na wysokie stężenie pyłków, na poziomie 64 μg/m3. Jest to najprawdopodobniej wynik położenia miasta w kotlinie, gdzie utrudniona jest wymiana powietrza.
Katowice nie najgorzej
Powietrze w mieście, które leży na Śląsku, czyli obszarze, który powszechnie uznaje się za jeden z najbardziej zanieczyszczonych, nie jest aż w tak fatalnym stanie jak moglibyśmy sądzić. Stężenie PM10 w tym mieście wynosi 42 μg/m3. Z kolei we Wrocławiu jest ono jeszcze niższe – utrzymuje się na średnim poziomie 35 μg/m3. Poza Krakowem najgorzej wypadły takie polskie miasta jak Rybnik (54 μg/m3), Nowy Sącz (51 μg/m3) i Zabrze (45 μg/m3).
Gdzie najczystsze?
Gdańsk wypadł najlepiej w rankingu, z wynikiem 18 μg/m3. Wydawać by się mogło, że gdańszczanie tak czyste powietrze zawdzięczają silnym wiatrom wiejącym znad zatoki, jednak jeśli to byłoby powodem, podobne stężenie PM10 powinno zostać zarejestrowane również w Gdyni. Niestety, w tym mieście zanieczyszczenie przekracza normę wyznaczoną przez WHO. Średnie roczne stężenie pyłów w Gdyni wynosi 28 μg/m3.
W pierwszej szóstce najczystszych miast, oprócz Gdańska, znalazły się jeszcze: Elbląg (19 μg/m3), Koszalin (19 μg/m3), Zielona Góra (20 μg/m3), Wałbrzych (20 μg/m3) i Olsztyn (20 μg/m3). A jak wygląda sytuacja w naszej stolicy? Warszawa uplasowała się mniej więcej w połowie listy ze stężeniem wynoszącym 32 μg/m3.
O pyłkach
Pyły należące do grupy PM10 mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a nawet dla życia. Toksyczne związki obecne w tych zanieczyszczeniach to m.in. arsen, kadm, nikiel i niektóre wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Cząsteczki PM10 są na tyle małe, że mogą przenikać do pęcherzyków płucnych wywołując astmę, schorzenia układu krążenia, nowotwory płuc czy nawet przedwczesną śmierć. Pyłki są produkowane w fabrykach, jak również przez pojazdy benzynowe i domowe sieci grzewcze. W Polsce największym źródłem tych zanieczyszczeń są piece stosowane do ogrzewania mieszkań.
