Troszcząc się o ciało dziecka, troszczę się o jego bezpieczeństwo

Wstyd i ciało

Wstyd nie pojawia się samoistnie. Dziecko nagle, z dnia na dzień nie postanawia zacząć czuć skrępowania. Dziecko obserwuje – długimi dniami i miesiącami – podejście rodziców do swoich ciał, ich zachowanie między sobą, słucha słów, które rodzice kierują pod adresem własnych ciał oraz ciała dziecka.

Wstyd odnosi się do dwóch ważnych potrzeb:

• potrzeby akceptacji;
• potrzeby bezpieczeństwa.

Jeśli przestaję mieć pewność, że moje ciało jest dobre, zdrowe, wystarczające zaczynam odczuwać wstyd związany z poczuciem bezpieczeństwa. Gdy zaczynam się obawiać o to co inni powiedzą, pomyślą lub jak ocenią moje ciało zaczyna pojawiać się wstyd związany z potrzebą akceptacji.

Wstyd jako element rozwoju

Rzeczywiście, w pewnych etapach rozwoju jesteśmy bardziej skłonni czuć zawstydzenie. Jednak sam wstyd nie jest wpisany w konkretny okres rozwoju seksualnego. Ba! w niektórych okresach, np. w czasie wczesnoszkolnym, w grupie rówieśniczej dzieci okazują wielką ciekawość ciała i zachowują się „bezwstydnie”. To czas zabaw w doktora, podglądania, opowiadania o funkcjach wydalniczych.

I często właśnie w efekcie przyłapania na jednej z takich zabaw dziecko zostaje skonfrontowane z niezadowoleniem ze strony rodzica czy opiekuna. I o ile przyłapanie prowadzi do wyjaśnienia dziecku granic, jest wstępem do rozmowy i dalszej edukacji seksualnej, to nie dzieje się nic złego. Gorzej, gdy w związku z „przyłapaniem” rodzice zaczynają zasiewać w dziecku wstyd. Czasem nie są to rodzice, ale opiekunowie przedszkolni, ciotki „dobra rada”, starsze rodzeństwo czy koledzy z przedszkola. Osób, które mogą zasiać pierwsze ziarenko wstydu jest niezliczona ilość.

Jak reagować na wstyd dziecka?

Otwarcie, z miłością, akceptacją i odwołaniem się do potrzeb, które za nim stoją. Z zapewnieniem, że ciało dziecka, jego funkcje i wygląd są normalne i zdrowe. Ze zrozumieniem, że ciekawość dziecka w zakresie ciała jest naturalna i dobra. Ze spokojem i wyrozumiałością.

Dziecko, które otwarcie mówi, że się wstydzi przekazuje ważny komunikat: jego poczucie bezpieczeństwa lub akceptacji zostało zachwiane. Potrzebuje wtedy wsparcia i wiedzy, ale i poczucia stałej miłości oraz właśnie akceptacji i bezpieczeństwa ze strony rodziców.

Warto również przyjrzeć się samemu sobie i zastanowić się, co nasze dziecko mogło zaobserwować w naszym własnym podejściu do ciała, w naszych słowach i gestach. Czy przypadkiem jego zawstydzenie nie jest kopią trudnych emocji związanych z relacją z cielesnością i seksualnością u rodziców, dziadków bądź innych osób z bliskiego otoczenia dziecka.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

*Artykuł pochodzi z bloga autorki