Chcę zmienić dietę przedszkolną swojego dziecka

Trzy mamy opowiadają o tym, jak żywione są ich dzieci w przedszkolu i dlaczego chciałyby to zmienić.

Magdalena, mama Wiktora (3,5 l.) i Gustawa (7 m.)

Żywienie syna w przedszkolu jest dla mnie bolączką od chwili, gdy zaczął tam chodzić.
Do trzeciego roku życia starałam się zapewniać mu najzdrowsze jedzenie. Ponad 6 miesięcy był na samej piersi, później karmiony jeszcze 1,5 roku. Jedzenie uzupełniające, które zaczął jeść „na dobre” około 12 miesiąca było w pełni naturalne. W diecie przeważały kasze: najpierw drobne, potem coraz więcej grubych. Do dziś na pęczak mówimy „duża kasza”. Ponadto Wiktor jadł dużo owoców, warzyw – prawie wszystkie (łącznie ze szpinakiem i brokułami), pieczywo ciemne, mięso pieczone. Słodycze głównie robione w domu, pyszne ciastka maślane lub mrożone owoce z serem białym.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

No i zaczęło się przedszkole… Nie twierdzę, że tamtejsza dieta jest mało wartościowa: są zupy, surówki. Ale jak widzę w jadłospisie co następuje: bułka z masłem i dżemem (ciekawe ile masła w maśle), cynamonka, herbatniki, budyń, kisiel, makaron z sosem truskakowym, słodka bułka, parówki z ketchupem, wędlina, kompot, herbata (słodzona), to trochę wątpię w zdrowe żywienie. Wszystko słodzone i dosładzane, brak wody do picia, albo chociaż herbat owocowych bez cukru.

Z okazji zabawy choinkowej dzieci dostały reklamówkę słodyczy. Okazyjnie dostają też lizaki, które w diecie Wiktora pojawiły się po raz pierwszy – pytał mnie, co się z  „tym” robi? Cieszę się jednak, że udało nam się wpoić mu dobre nawyki żywieniowe – jak jest w domu, je „zdrowo”. Co stoi na przeszkodzie, aby tak samo jadł w przedszkolu?

Anna, mama Lilki (3 l.)

Przedszkole – taki drugi dom, z misją, pasją – teoretycznie. Zapisując dziecko do przedszkola, liczymy na kompetentną opiekę specjalistów i pasjonatów, zabawę, naukę, optymalną dietę. No właśnie – optymalną dietę – i tu pojawia się problem.
Dlaczego niby przedszkole miałoby oferować zdrowe jedzenie? Przedszkole nie widzi powodu i dlatego przedszkolny jadłospis wygląda tak:

Poniedziałkowe śniadanie: parówka i…
Głośna akcja: pięć porcji warzyw dziennie – wiadomo – warzywa i owoce powinny być w każdym posiłku. A jakie warzywo dodawane jest do parówki na śniadanie w przedszkolu mojej córki? Ketchup oczywiście (skład: koncentrat pomidorowy, woda, cukier, ocet, skrobia modyfikowana, sól, regulator kwasowości: kwas cytrynowy; substancja konserwująca: benzoesan sodu; przyprawy: pieprz czarny, kolendra, tymianek, cząber, oregano, szałwia; aromat). Składu parówek nie muszę przytaczać. Do tego białe pieczywo z masłem.

Wtorek też jest ciekawy – chałka z masłem i dżemem (takim z marketu). Owoce są? Są! Oczywiście truskawki w dżemie. Do tego w dowolnych ilościach herbatka z granulatu (skład: cukier, glukoza, regulator kwasowości – kwas cytrynowy, ekstrakt herbaty czarnej (0,1 %), proszek cytrynowy (0,1 %), barwnik – E150d, aromat, witamina C).

Nie zrażam się, czekam cudu. Środa – chleb biały z pasztetem (…) z ogórkiem (ha! myślę sobie – wreszcie zaczęli dbać o warzywa w diecie)… konserwowym (ocet dla dzieci nie wymaga komentarza). Czwartek i piątek nie były lepsze.

Obiady są całkiem niezłe – gdyby pominąć to, że kasze się prawie nie pojawiają, za to ziemniaki, biały ryż, biała mąka, makaron – to norma. I kotlety – często smażone… Zupy – jak to zupy, drugie danie: mięso, ziemniaki, surówka. Klasyka.

Pozostaje podwieczorek – zdrowy, lekki i miły akcent dnia. Teoretycznie:
Poniedziałek – babeczka (sklepowa).
Wtorek – kisiel owocowy (owocowy oczywiście z torebki – cukier, skrobia, regulator kwasowości: kwas cytrynowy, aromaty, sól, barwniki: antocyjan, czerwień koszenilowa, substancja wzbogacająca: witamina C).
Środa galaretka – znów owocowa (skład: cukier, żelatyna wieprzowa, kwas cytrynowy, aromat, E104 żółcień chinolinowa).
Czwartek – pół banana – wow!
I wreszcie piątek – serek homogenizowany (skład: twaróg odtłuszczony, wsad owocowy (truskawki 9,7%: przecier truskawkowy, sok truskawkowy na bazie soku skoncentrowanego, syrop glukozowo-fruktozowy, cukier, aromat, barwnik: koszenila), śmietanka, cukier, skrobia modyfikowana, żelatyna wieprzowa) – pyszności.

Czy to wymaga komentarza?
Nie jestem maniaczką zdrowego żywienia, czasem mamy dzień szaleństwa i na obiad zjadamy domowe frytki, czasem kupujemy pierniczki w czekoladzie albo galaretki albo looody!
Oczywiście – ale to moje prawo – jako rodzica, mój przywilej – nie przedszkola – i moja decyzja. Przedszkole ma zupełnie inne zadania, a przede wszystkim ma obowiązek mieć wiedzę na temat zarówno właściwego wychowywania i edukowania, jak i żywienia dzieci.
A dlaczego przedszkola nie dbają o dietę? Zapytałam. Oto odpowiedzi dyrektorów i właścicieli przedszkoli:
„Rodzicom widocznie nie przeszkadza, że dzieci dwa razy w tygodniu jedzą parówki”.
„Czemu mam dawać inne napoje, skoro takie właśnie – słodzone – dostają w domu?”.
„Ale co z tego, że ja im dam sałatkę owocową na podwieczorek, jak wolą ciastko?”.
„Dzieci dostają batonik na deser, żeby się zgadzała liczba kalorii”.

Dobre argumenty?

Aneta, mama Daniela (4 l.)

Gorąco popieram petycję w sprawie zmiany sposobu żywienia dzieci w przedszkolu. Zauważyłam, że w przedszkolu do którego uczęszcza mój czteroletni syn drugie śniadanie zawiera sporo cukru. Podawane są dzieciom knopersy, gniazdka, ciasta i ciasteczka, nutella i szereg innych słodyczy. Słodycze wydawane są na zewnątrz oraz istnieje tradycja częstowania nimi na urodziny i imieniny dzieci. Występują też w jadłospisie potrawy takie jak naleśniki z cukrem, placki z cukrem, pierogi leniwe z cukrem. Cukrem słodzi się też herbatę. Słodycze funkcjonują na wszystkie święta, jako prezenty od Św. Mikołaja, Gwiazdora, Zająca…

Ponadto dzieciom podaje się pszenne pieczywo i zbyt wiele wieprzowiny. W menu – w pewnym tygodniu – poza chemicznym mleczkiem smakowym i innymi nieciekawymi dodatkami, dzieci miały codziennie wieprzowinę: bitki wieprzowe, pulpety wieprzowe, wieprzowe parówki, wędlina wieprzowa. Zauważyłam, że podczas układania jadłospisu nie myśli się o zdrowszych zamiennikach, o np. różnych kaszach, smacznych potrawach z samych warzyw itp. Wygodnie jest się posługiwać od lat tym samym menu.

Zaczęłam sprawdzać jadłospisy innych publicznych przedszkoli w Poznaniu. Okazało się, że wszędzie jest tak samo, a czasem nawet gorzej. Miałam nadzieję, że nad menu w polskich przedszkolach czuwa Sanepid. Jednak ten, jak się okazuje, ma związane ręce. Dzwoniłam tam i przedstawiłam problem. Podobno zostałam zrozumiana, ale tylko na polu prywatnym, nie zaś oficjalnym, bo Sanepid nie ma mocy prawnej, by zabronić podawania dzieciom w przedszkolach i szkołach czegokolwiek, co zostało dopuszczone do sprzedaży na terenie Polski. Może tylko czuwać na tym, aby określonych składników odżywczych nie było dzieciom za mało. Zatem wszystko zależy od woli i stanu wiedzy dyrektorów i intendentów w przedszkolach.

Wzięłam sprawy w swoje ręce i sama próbowałam poprawić dietę dzieci w przedszkolu, do którego chodzi mój syn. Zaczęłam od walki z nadmiarem cukru. Rozmawiałam na ten temat z dyrekcją, napisałam list to Rady Rodziców oraz zainicjowałam kilka artykułów na ten temat w Gazecie Wyborczej. W wystosowanym do naszej Rady Rodziców liście wnioskowałam za tym, aby wszystkie podawane w przedszkolu słodycze były zastąpione owocami, warzywami lub innymi bezcukrowymi propozycjami personelu, a potrawy takie jak naleśniki z cukrem były zastąpione naleśnikami z serem oraz sugerowałam, aby naszym dzieciom była podawana herbata owocowa bez cukru. Twierdziłam, że przyzwyczajone do słodkiej herbaty dzieci można od tego nawyku łatwo odzwyczaić, np. przez 2 tygodnie podając im o połowę cukru mniej, przez następne dwa o połowę mniej niż poprzednio i w efekcie całkowicie cukier wyeliminować. Wydawałoby się, że są to oczywiste zmiany na lepsze.

Jednak moje propozycje zostały odebrane jako atak na kompetencje pani dyrektor i moje widzimisie. Od pani dyrektor na moje propozycje usłyszałam słowa: „Jak coś się nie podoba, to można poszukać sobie innego przedszkola” oraz zostały mi przekazane sugestie innych rodziców, aby wydalić moje dziecko z przedszkola! Podczas rozmów z innymi rodzicami okazało się, że wśród większości z nich panuje zupełna nieświadomość w sprawach zdrowego odżywiania, a eliminację słodyczy rozumieją jako zabieranie ich dzieciom dzieciństwa. Dodatkowo dyrektorka twierdziła, że słodycze to tradycja. Pytanie: jaka? Moim zdaniem zaczerpnięta z czasów, gdy słodycze były tylko w okresie Świąt i uchodziły za luksus, bo były towarem deficytowym. Dziś jednak nim nie są, a w wielu domach są codziennością, opłakaną w skutkach. Usłyszałam też tłumaczenie, że po co oferować dzieciom więcej owoców czy warzyw, skoro dzieci wolą słodkie… bo jedzą je w domach. Można sobie wyobrazić, że pewnie tak jest, ale przecież przy okazji edukacji i, co za tym idzie wdrażania godnych naśladowania wzorców u dzieci, można uświadamiać i edukować też rodziców. A przecież dzieci w różny sposób można zachęcać do jedzenia warzyw i owoców, np. zaczynając posiłek od samych pokrojonych surowych warzyw i owoców, a gdy składniki te znikną z talerzy, dopiero podawać kanapki. Rozwiązania takie stosuje się w niemieckich przedszkolach.

Po mojej interwencji atmosfera przedszkolna wokół mnie była nie do zniesienia. Byłam atakowana przez rodziców na forum do artykułów z Gazety Wyborczej, a i personel przedszkola dawał się we znaki. Na przykład pewnego dnia po prostu zapytałam pracującej tam pani, czy mogę skorzystać z toalety (byłam w zaawansowanej ciąży), a ona mi na to, że przecież powinnam wiedzieć, że przepisy Sanepidu na to nie pozwalają. I z taką atmosferą miałam do czynienia każdego dnia.

Na zebraniu Rady Rodziców, na którym dyskutowane były moje wnioski, pani dyrektor robiła wszystko, aby udowodnić, że to ona ma rację i powinno zostać po staremu. Zamiast myśleć o tym, co naprawdę jest dobre dla dzieci, propozycję wycofania słodyczy potraktowała wyłącznie jako atak na swoje kompetencje i dotychczasową jakość pracy. Udowodniła reszcie rodziców, że ilość cukru w przedszkolu jest zgodna z dopuszczalnymi normami i wszystko jest w porządku. Rodzice zaakceptowali jej wywód. Aby wyjść na przeciw moim oczekiwaniom wymyślono, że dzieciom będzie podawana herbata słodka i gorzka – do wyboru! Najpierw przyzwyczajają ich do słodkiej herbaty, a potem myślą, że dzieci wybiorą coś innego. Na dodatek pani dyrektor po zebraniu powiedziała mi, że co do naleśników z cukrem, to dzieci zawsze mają do wyboru: z dżemem, cukrem, serem i prawie zawsze wybierają cukier, a pełno sera muszą w przedszkolu potem wyrzucać, więc nie da się wyeliminować naleśników z cukrem…

Po moich staraniach udało się jedynie, aby dzieci miały do wyboru słodką lub gorzką herbatę. W przypadku jedynie mojego syna zastosowana została dieta bezcukrowa, czyli otrzymuje on np. niesłodzoną marchewkę, podczas gdy reszta dzieci ma dosładzaną. Udało mi się zadbać o trochę lepsze żywienie dla mojego dziecka, jednak niestety nie pomogłam innym dzieciom.