Aronia jest owocem z rodziny Rossacea, którego rejon pochodzenia obejmuje obszary Ameryki Północnej. Pierwsze wzmianki na temat tej rośliny w Europie pochodzą z XVII w. Wśród krzewów aronii różnicuje się trzy gatunki – czarnoowocową, czerwoną i śliwolistną. Najczęściej wykorzystywana w naszym rejonie jest aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpia). To krzew sięgający ok. 2 metrów, owocujący w sierpniu, charakteryzujący cię owocami o woskowatej czarnej barwie, zebranymi w koszyczki. Surowiec spożywczy i farmaceutyczny stanowią dojrzałe owoce oraz liście.
Skład owocu
Owoce aronii zawierają witaminy, składniki mineralne i związki o charakterze antyoksydacyjnym. Spośród witamin najczęściej wymienianymi są witamina C, B (B2, B6), E, P i prowitamina A, a wśród składników mineralnych przeważają molibden, mangan, miedź, bor, kobalt oraz jod. Największą uwagę przywiązuje się jednak do obecnych w tym owocu związków polifenolowych, których spektrum działania prozdrowotnego ma bardzo szeroki zakres. Zawartość polifenoli szacuje się na 1800–2100 mg w 100 g owocu – najwięcej wśród wszystkich owoców jagodowych i ok. 10 razy więcej niż w truskawkach. Na tle innych jagodowych aronia charakteryzuje się jednak małą zawartością witaminy C, której ilość określa się na poziomie 2,4 mg na 100 g owocu – ok. 13 razy mniej niż w truskawkach i minimum 50 razy mniej niż w czarnej porzeczce. Odznacza się ona natomiast porównywalną do czarnej porzeczki i śliwki i maliny zawartością witaminy E, oscylującą w granicach 0,8–3 mg na 100 g owocu.
Efekt prozdrowotny
Rolę antyoksydacyjnych właściwości polifenoli w kontekście prozdrowotnego działania na organizm podkreśla się ze względu na ich zdolność do wychwytywania jonów metali ciężkich, hamowania działania enzymów odpowiedzialnych za procesy utleniania w organizmie, przerwania reakcji z udziałem wolnych rodników i neutralizowania ich. Ten efekt pozwala zapobiegać rozwojowi stanów zapalnych, infekcji, chorób metabolicznych, nowotworów, a także sprzyja podnoszeniu ogólnej odporności. Działanie antyoksydacyjne owoców aronii odgrywa bardzo istotną rolę również w kontekście powikłań cukrzycy, a zwłaszcza rozwoju mikro- i makroangiopatii. W przebiegu przewlekłej hiperglikemii dochodzi bowiem do utleniania lipidów, enzymów, kwasów nukleinowych i uszkodzenia białek. Dowiedziono, że krew cukrzyków charakteryzuje się mniejszym potencjałem antyoksydacyjnym niż krew zdrowych osób.
Aronia odgrywa istotną rolę także w kontekście zaburzeń pracy wątroby – antocyjany z owoców aronii, dzięki działaniu regeneracyjnemu na tkanki wątroby oraz zmniejszaniu poziomu enzymów wątrobowych, wpływają korzystnie na pracę tego narządu.
Aronia jest owocem, który znajduje zastosowanie w produkcji przetworów i soków jednodniowych. Jej przyjemny, lekko cierpki smak doskonale komponuje się z innymi owocami, takimi jak jabłka, truskawki czy maliny. Warto urozmaicić nią dietę, nie tylko dzieci, ale także dorosłych, szczególnie ze względu na duże walory prozdrowotne i korzystny wpływ na kształtowanie odporności organizmu.