Percepcja słuchowa to nic innego jak zdolność do prawidłowego odbioru dźwięków, a jednocześnie ich rozpoznawanie, różnicowanie oraz interpretowanie w odniesieniu do własnych doświadczeń. Podstawą jest nieuszkodzony i funkcjonalnie sprawny analizator słuchowy, odpowiedzialny za słuch fizjologiczny.
Autor: Urszula Niewiarkiewicz-Głąb
Neurologopeda, terapeuta psychopedagogiczny, terapeuta ręki, surdopedagog, nauczyciel wychowania przedszkolnego. Prowadzi terapię logopedyczną w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Rozkochana w życiu na wsi, domatorka z krwi i kości, miłośniczka książek, jogi i ogrodu. Prywatnie mama nastolatki.
Oddychanie to najważniejsza funkcja organizmu, która jest niezbędna do życia, ponadto odgrywa znaczącą rolę w generowaniu mowy. Poprawny sposób oddychania wpływa bowiem na prawidłowe kształtowanie się mowy u dziecka. Wszystkie głoski w języku polskim są wymawiane na wydechu. Gdy mówimy, nabieramy taką ilość powietrza, która jest niezbędna do wypowiedzenia wyrazu czy zdania. Prawidłowy oddech to ten przez nos – zarówno podczas snu, jak i w trakcie codziennych czynności. Ten sposób oddychania zapewnia właściwą cyrkulację powietrza w rozwijających się u dziecka zatokach. Dlatego tak ważne jest dla rozwoju mowy dostosowanie wydechu do długości wypowiedzi. Ponadto dotleniony organizm ma większe szanse na niezakłócony rozwój psychofizyczny.
Zabawa to niezbędny element w rozwoju każdego dziecka. To ona jest centrum zainteresowania malucha i powoduje radość i uśmiech na twarzy. Dzięki niej dziecko poznaje otaczający je świat, rozwija wyobraźnię i koncentrację, jednocześnie ucząc się współpracy z innymi ludźmi.
Aby wyrazić swoje odczucia, pragnienia i myśli, a następnie przekazać je drugiej osobie, dziecko najczęściej wykorzystuje słowa, mimikę oraz gesty. Kiedy pojawiają się kłopoty z płynnością mowy, stanowią one dla dziecka przeszkodę w prawidłowym funkcjonowaniu. Problemy te mają niekorzystny wpływ na proces porozumiewania się dziecka z najbliższymi członkami rodziny, ale także z rówieśnikami. Utrudniają wykonywanie zadań, zgłaszanie potrzeb czy po prostu kontakt z otoczeniem.
Jak możemy pomóc dziecku w tej trudnej dla niego sytuacji? Gdzie szukać wsparcia?
Od czynności prymarnych, tzw. pierwotnych, czyli oddychania, przyjmowania pokarmów i płynów, zależeć będą czynności sekundarne, czyli kolejne etapy kształtowania się mowy. Jeżeli dziecko nie będzie od urodzenia trenowało narządów odpowiedzialnych za żucie i gryzienie, w przyszłości może pojawić się problem z prawidłową artykulacją. To właśnie umiejętności pokarmowe zdobyte w pierwszych miesiącach życia dziecka pozwalają nie tylko na prawidłowy rozwój artykulatorów, ale również na odpowiednie gospodarowanie oddechem, a wreszcie stymulują rozwój psychoruchowy. Niestety ta wyjątkowo istotna aktywność jest często bagatelizowana przez rodziców. Zbyt długie podawanie pokarmów o płynnej konsystencji ma negatywny wpływ na rozwój narządów mowy.