Ojcowie również potrzebują wsparcia!

Co znaczy być ojcem w dzisiejszym świecie?

Moim zdaniem, bycie tatą oznacza bycie pozytywnym wzorem dla swojego dziecka. Nie jest to jednak takie proste – nie przychodzi samoistnie w momencie pojawienia się dziecka na świecie. Być może każdy mężczyzna potrzebuje konkretnych narzędzi, by stać się szczęśliwym, odpowiedzialnym i dobrym tatą? Jeśli tak, to jakich?  

Gdy zostałem ojcem po raz pierwszy…

nie miałem pojęcia, jak powinienem się zachować. Nie wiedziałem, co powinienem robić, a czego powinienem unikać. Pamiętam pierwsze dni, tygodnie, gdy starałem się zakasać rękawy i we wszystkim pomagać, uczyć się swojej roli. W tym okresie moja żona miała szerokie wsparcie ze strony pielęgniarki środowiskowej, położnej wizytującej oraz psychologa. Poza profesjonalistami miała do dyspozycji grupy dla młodych mam, kawowe poranki i inne spotkania wspierających się nawzajem kobiet. Zdałem sobie wówczas sprawę, że mi jako ojcu nikt nigdy nie zaoferował wsparcia, nikt nie zapytał, jak się czuję w nowej, nieznanej roli, która spowodowała w moim życiu rewolucję.

Te doświadczenia przekonały mnie do spróbowania swoich sił w pracy jako „Dad’s Worker” (wsparcie dla ojców). Chciałem bowiem wspierać ojców w tym kluczowym momencie, bo wierzę, że największym beneficjentem wspierania rodziców staje się przede wszystkim dziecko. Mimo, że pracuję głównie z ojcami, wsparcie dotyczy wszystkich osób włączonych w życie dziecka a celem jest poprawa jakości życia całej rodziny.

Ojcowie często napotykają na mur

W dzisiejszym świecie powinniśmy pracować nad zmianą stereotypowego myślenia i zrezygnować ze sztucznych, archaicznych podziałów na role. Ważne, by ojcowie nie tylko byli obecni ale również mieli pozytywny wpływ na życie dziecka. 

Każda rodzina jest inna, ma inną dynamikę, inne trudności i mocne strony – w całym tym rodzinnym systemie istotne jest, by zauważać potrzeby dziecka, jego indywidualność i dobrostan. Niestety, często zdarza się, że świeżo upieczeni rodzice sami nie mieli dobrych wzorców, wielu doświadczyło przemocy, braku bliskości, traumy czy zaniedbania. W takich przypadkach moim zadaniem jest nakierowanie ojców na właściwe tory. Bo rodzicem się jest bez względu na sytuację.

Pracuję z ojcami w małżeństwie, w związkach partnerskich, w separacji czy po rozwodzie. Zdarza się, że po rozstaniu rodziców, o tatę nikt nie pyta – nawet w sytuacji, gdy zabiera dzieci do siebie na kilka dni w tygodniu lub w każdy weekend. Jak sobie radzi z sytuacją, czy daje radę, czy potrzebuje pomocy?

Myślę, że zmiany w postrzeganiu ojców są potrzebne na każdym poziomie. Profesjonaliści, pracujący z rodzinami powinni zastanowić się nad tym, jak udzielając wsparcia rodzinie dostrzec realną, niestereotypową rolę ojca i wspomóc go w działaniach ojcowskich. Czego potrzebuje ojciec, by czuć się włączonym w wychowanie dziecka? Czy w świadomości społecznej jest traktowany jako pełnowartościowy rodzic? Jak zaangażować ojca po rozwodzie w kwestie wychowawcze? Przecież ojciec ma tak samo duży wpływ na życie dziecka, jak matka. Dla dziecka jest kimś ważnym, więc dlaczego reszta świata stara się pominąć jego obecność? Możliwe, że tak jest łatwiej…  

Tylko konsekwencja w myśleniu poza schematami i skupienie na szerokim wsparciu rodziny może przynieść realne zmiany w społecznym postrzeganiu ojców. A beneficjentem tych zmian i wsparcia zawsze będzie dziecko.

Zbudujmy pozytywny obraz ojcostwa

Budując pozytywny obraz taty i rodzicielstwa, jednocześnie łamiąc stereotypy, możemy sprawić, by kolejne pokolenia stały się bardziej zaangażowanymi rodzicami, bez utartego, szablonowego podziału na role, bez sztucznych presji społecznych. Uczmy się bycia rodzicami, nie bójmy się włączać w świadome budowanie relacji z dziećmi, a kiedy trzeba – sięgajmy po pomoc. 

Czy jako świeżo upieczony tata, chciałbyś mieć kogoś, z kim możesz porozmawiać o wyzwaniach bycia rodzicem? Czy chciałbyś, by także tobie ktoś zaoferował wsparcie merytoryczne i emocjonalne, podzielił się doświadczeniem i pomógł przejść przez pierwsze miesiące rodzicelstwa?

Głównym założeniem pracy z rodziną jest umiejętne dostarczenie narzędzi do przeprowadzenia zmian, które wpłyną pozytywnie na życie dziecka, i pozostawienie rodziny z umiejętnościami i wiedzą, które pozwolą na umocnienie kompetencji rodzicielskich, a – co za tym idzie – podniesienie jakości życia ich dziecka.

Z mojego doświadczenia wynika, że „dobre wsparcie” ojca wymaga około roku pracy. Pierwsze trzy miesiące to czas budowania relacji z całą rodziną, poznanie jej mocnych i słabych punktów, dynamiki wewnętrznych relacji. Po trzech miesiącach układamy plan działania, ustalamy, w jakich obszarach możemy coś poprawić – czy chodzi tu o relacje z dzieckiem, zrozumienie etapów rozwoju dziecka, budowanie codziennej rutyny czy nawet problemy natury osobistej (walka z uzależnieniami czy problemy finansowe). Po każdym trzymiesięcznym cyklu sprawdzamy razem, czy idziemy w dobrym kierunku. 

Moim marzeniem jest, by w Polsce powstawały podobne organizacje wspierające ojców i budujące obraz pozytywnego ojcostwa. Każdej rodzinie bowiem, bez względu na status społeczny czy doświadczenie życiowe, należy się wsparcie psychologiczne. Nikt z nas nie jest idealnym rodzicem, nikt nie staje się nim tylko dlatego, że na świecie pojawiło się nasze dziecko. Powtarzamy, że dzieci są naszą przyszłością – ucząc się dziś rodzicielstwa, dajemy fundament kolejnym pokoleniom. Myślę, że warto o to zadbać i szukać możliwości wprowadzenia zmian systemowych.