Ataki złości u dziecka. Jak pomóc dzieciom wyrażać złość?

Rodzice, dbając o prawidłowy rozwój emocjonalny swoich dzieci, zdają sobie sprawę, jak ważne jest akceptowanie i przyzwalanie na wyrażanie wszystkich doświadczanych przez dziecko uczuć. Problem pojawia się, gdy rodzic konfrontuje się z przeżywaną przez dziecko złością. Zastanawia się wówczas, czy może pozwolić na to, aby maluch w napadzie furii niszczył swoje zabawki, bił rodzeństwo, wyrywał zabawki czy pokładał się z krzykiem na podłodze? Pamiętajmy, że przyzwolenie na odczuwanie i wyrażanie złości, nie oznacza naszej akceptacji zachowań pod jej wpływem.

Czym jest złość? Do czego nam służy?

Mawia się, że złość piękności szkodzi, a najlepszym rozwiązaniem jest zachowanie spokoju. Wręcz przeciwnie! Złość jest emocją, potrzebną w życiu jak każda inna i ma swoją specyficzną rolę. Pozwala nam na stawianie granic innym osobom, wyzwala w nas siłę i energię do działania, gdy chcemy coś w życiu zmienić. Informuje nas, gdy zagrożone jest nasze bezpieczeństwo, szacunek do samego siebie i potrzebę obrony własnej przestrzeni.

Dzieciom łatwiej jest radzić sobie konstruktywnie ze złością i agresją, jeśli potrafią sobie uświadomić własne uczucia i mają możliwość wyrażenia ich na zewnątrz. W tym trudnym zadaniu pomoże nam psycholog dziecięcy, jednak powinniśmy wiedzieć, że my, rodzice, też mamy do dyspozycji wiele sposobów na to, by pomóc dziecku wyrażać złość i tym samym ograniczyć ataki histerii.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Gdy dziecko wpada w histerię, poproś, by mówiło o tym, co czuje

Zdarza się, że małe dziecko histeryzuje, ponieważ nie potrafi wyrazić słowami swojej złości. Pocieszającą wiadomością dla wszystkich rodziców małych dzieci jest jednak to, że możemy modelować takie wypowiedzi dziecka, odzwierciedlając jego emocje słowami: „Rozumiem, że się jesteś zły. Złościsz się, bo nie chcę Ci kupić tej zabawki. Nie krzycz, możesz mi o tym powiedzieć”.

By opanować złość dziecka, nie ukrywaj swoich emocji

Niektóre dzieci ukrywają swoje emocje, bo boją się odrzucenia. Mów dziecku o własnych uczuciach w każdej sytuacji, np: „Jestem zły, ponieważ…” albo: „Boję się gdyż…”. Dzięki temu dziecko zrozumie, że należy rozmawiać o uczuciach i o tym, co je powoduje.

Sposobem na atak histerii może być rozmowa

Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co się z nim działo, gdy atak złości minie i maluch będzie całkowicie spokojny. Wyjaśniaj, jak poprzez pewne zachowania można skrzywdzić drugiego człowieka. Opisz, czego nie wolno robić, jakie ma to skutki.

Nazywaj trudne emocje, pytaj, co dziecko czuje

Rozmawiaj z dzieckiem na temat złości, sytuacji, które ją wzbudzają i alternatywnych sposobów na poradzenie sobie z nią, np: „Co możesz zrobić, kiedy ogarnie cię złość?”, „Czy jest jakieś miejsce, w którym często ogarniają cię nieprzyjemne uczucia?”

Zwróć uwagę na to, jak twoje zachowanie wpływa na emocje dziecka

Pamiętaj, że dziecko od rodzica uczy się różnych zachowań, także sposobów przeżywania emocji. Jeśli dziecko widzi, jak w złości krzyczysz, trzaskasz drzwiami, rzucasz gazetą, bądź pewien, że będzie cię naśladować, dając sobie prawo do podobnego postępowania. Bądź pozytywnym przykładem dla dziecka, jak może radzić sobie ze złością.

Dziecko uczy się przez zabawę – wykorzystaj to!

Baw się z dzieckiem w „Kiedy jestem zły”. Usiądźcie na podłodze, niech każdy z was po kolei pokaże co robi, kiedy jest zły. Innym razem zaproponuj dziecku namalowanie uczucia, które je ogarnia gdy traci nad sobą panowanie. Zachęć je, aby w trakcie pracy opowiedziało o tym, co przeżywa. Narysuj wspólnie z dzieckiem różne zachowania ludzi, gdy czują złość (każde na oddzielnej kartce), np. skaczą, krzyczą, niszczą rzeczy, biegają, mówią o tym, idą pojeździć na rowerze. Im więcej wygenerujecie pomysłów, tym lepiej. Następnie podzielcie z dzieckiem rysunki, na te przedstawiające sposoby, które kogoś krzywdzą, sprawiają komuś przykrość i na te, które tego nie czynią.

Pozwalaj dziecku na napady złości

Jesteś przerażony, gdy dziecko krzyczy, kopie, bije? Boisz się, że jego zachowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku? Nie zabraniaj mu tego, ale poproś, by dawało wyraz swoim emocjom w specjalnie przeznaczonym do tego miejscu. Stwórz w mieszkaniu tzw. „kącik złości”, w którym dziecko będzie mogło wyładować swoją złość. Możesz umieścić tam gazety, które może pognieść lub porwać, plastelinę do ugniatania, poduszkę, którą może uderzyć, plastikową osłonę z bąbelkami powietrza. Za każdym razem, gdy czujesz, że zbliża się napad złości, zaprowadź dziecka do kącika. Chwal dziecko za każdym razem, gdy uda mu się w inny sposób niż poprzez agresywne zachowanie, rozwiązać problem.

Czytaj z dzieckiem bajki, dzięki którym nie będzie bało się ono bało swoich uczuć

Czytaj dziecku bajki, których bohaterami są postacie zmagające się z uczuciem złości i znajdujące sposoby na radzenie sobie z nią. Takimi książkami są np: „Smok Lubomił i tajemnice złości” autorstwa Wojciecha Kołyszko lub  „Po co się złościć?” Elżbiety Zubrzyckiej. Możesz sam opowiadać historyjki, w których brakuje zakończenia. Dziecko ma wówczas szansę samodzielnego wymyślenia, jak bohater bajki sobie poradził, nie krzywdząc nikogo.