Poród jest nie tylko wysiłkiem fizycznym, ale także ogromną pracą psychiczną, emocjonalną, głęboko dotykającą najgłębszych aspektów naszej osobowości. To swoiste przejście pewnej granicy, wejście na nowy poziom funkcjonowania. To wydarzenie zmieniające życie.

Kobieta ma okazję poczuć wtedy pełnię swojej mocy, jak i dotknąć najbardziej mrocznej, impulsywnej strony siebie samej, skonfrontować się ze swoim „cieniem” – czyli tymi aspektami naszej osobowości, które nie są łatwe, przyjemne, akceptowalne. Właśnie to wydaje się być aspektem szczególnie trudnym dla kobiet w okresie przedporodowym.

Strach przed porodem

Zadziwiająco dużo opinii o rodzeniu okazuje się skrajnie różnych: zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. W świadomości społecznej poród postrzegany jest jako okres niebezpieczeństwa i zagrożenia dla matki, jak i dziecka.

W okresie ciąży, a czasem jeszcze przed poczęciem dziecka, zaś szczególnie w okresie poprzedzającym poród, pojawia się strach przed porodem. Strach jako emocja w okresie przedporodowym jest zjawiskiem całkowicie naturalnym, szczególnie przy pierwszym porodzie, kiedy cały proces okryty jest tajemnicą i nie wiemy, czego możemy się spodziewać. Zdarza się też tak, że po trudnym przeżyciu pierwszego porodu widmo kolejnego może wywoływać w nas to uczucie.

Sytuacja staje się problemowa, gdy strach zaczyna być emocją dominującą, czasem całkowicie paraliżującą nasze funkcjonowanie.

U wielu kobiet przyczyną zwiększonego strachu przed porodem są negatywne wyobrażenia o nim. Jesteśmy bombardowani przez opowieści przedstawiające poród jako krwawy horror. Często obraz taki wynosimy z mediów, ale też z opowieści zasłyszanych w linii kobiecej od naszych matek, babek, przyjaciółek i innych kobiet z naszego otoczenia.

Na szczęście przekaz ten zmienia się ostatnio dość gwałtownie i wieści o pięknych doświadczeniach porodowych idą w świat, pokazując, że może być zdecydowanie inaczej. Zetknięcie się z kobietą, która doświadczyła pięknych, budujących porodów, może być początkiem zmiany naszych przekonań dotyczących porodu, a tym samym nastawienia do niego.

Oswajanie strachu

Jest wiele sposobów na to, by przyjrzeć się lękowi przed porodem i poprzez określoną pracę oswoić go. Kiedy kobieta spodziewająca się dziecka popracuje z przekonaniami dotyczącymi porodu, strach może znacznie się zmniejszyć i nie być już dominującym uczuciem.

Z przekonaniami porodowymi wiąże się także nastawienie wobec porodu. I tu możemy bardzo dużo zmienić. Kobiety, które mają pozytywne nastawienie do porodu, rodzą szybciej, łatwiej i, pomimo towarzyszącego bólu, przeżywają go jako piękne, wzbogacające doświadczenie. Pozytywne nastawienie zmniejsza także napięcie ciała, przez co ból jest krótszy i słabszy.

Kiedy odczuwamy strach, dzieje się odwrotnie. Tworzy się „błędne koło” zależności – lęk, który się pojawia, wywołuje napięcie w ciele, które to zwiększa odczuwanie bólu, co powoduje jeszcze większy lęk. Cała ta sytuacja oprócz potęgowania zmęczenia rodzącej, zakłóca także akcję skurczową i może wydłużyć poród. Utrzymujący się wysoki poziom adrenaliny może zmniejszać natężenie skurczy, tym samym zwalniając akcję porodową lub zatrzymując ją.

Dlaczego boimy się porodu?

Strach związany z porodem ma często podłoże kulturowe lub nerwicowe. Żyjemy w kulturze, w której dąży się do unikania intensywnych emocji i bólu, w której mile widziane i społecznie aprobowane jest utrzymywanie kontroli. Tymczasem poród jest zjawiskiem, w którym taka postawa nie służy rodzącej. Dla kobiet, które podczas porodu nie starają się „panować” nad sytuacją, wyłączając tym samym mechanizm kontroli, znacznie częściej poród okazuje się transformującym przeżyciem, momentem przejścia na wyższy poziom funkcjonowania psychicznego. Dzieje się tak, ponieważ kiedy kobieta nie blokuje określonych emocji, zwiększa  się wydzielanie hormonu sprzyjającego akcji porodowej – oksytocyny, co sprawia, że poród postępuje.

Przyzwalając na ból, nie wypierając strachu, a konstruktywnie konfrontując się z nim, pozwalamy działać fizjologii. Lęk przy porodzie nie jest naszym sprzymierzeńcem, ale jak każda inna emocja, powinien być zauważony, zaakceptowany, powinnyśmy dać sobie przyzwolenie na odczuwanie go. Wtedy o wiele łatwiej go poskromić.

Dlaczego poród boli?

W oswajaniu strachu warto zdać sobie również sprawę, jakie znaczenie ma ból porodowy. Jest on zjawiskiem naturalnym, pełni funkcję informacyjną – to dzięki niemu wiemy, kiedy rozpoczyna się poród i na jakim jest etapie. Jest to ból ograniczony w czasie, nie trwa wiecznie i prowadzi do określonego celu.

Przyzwolenie na ból, nie opieranie się mu, a współpraca z nim prowadzi do „otwarcia się na rodzenie”. Pomaga również myślenie o porodzie jako o procesie, który przybliża nas do wymarzonego celu. Kluczowe jednak jest zaakceptowanie całego procesu rodzenia, fizjologii, jaka się z nim wiąże.

Co możesz zrobić, żeby oswoić strach przed porodem:

• Poszukaj dobrych, budujących opowieści porodowych.
• Otaczaj się ludźmi, którzy wspierają cię i po spotkaniach z którymi czujesz się dobrze. Jeśli nie znajdujesz takich osób wokół siebie lub chcesz przygotować się do porodu na wielu innych płaszczyznach – poszukaj profesjonalisty, który specjalizuje z się w danej tematyce.
• Już podczas ciąży odkryj, co dla ciebie znaczy twój strach przed porodem. Zdaj sobie sprawę, że nie ma nic złego w odczuwaniu go. Przyzwolenie na pojawienie się strachu sprawia, że oswajamy go i nie udajemy, że go nie ma, a tym samym możemy skutecznie szukać wsparcia i sposobów pozwalających na radzenie sobie z nim.
• Podczas porodu – kiedy pojawi się strach – nie zaprzeczaj jego istnieniu, pamiętaj, że to zjawisko naturalne, zaakceptuj go. Pozwól sobie na przeżywanie go jakkolwiek masz ochotę – możesz chcieć być sama lub odwrotnie: chcieć towarzystwa określonych osób. Możesz krzyczeć, odczuwać złość, gniew – nie zaprzeczaj tym uczuciom – są tylko kolejnym etapem procesu, często są początkiem odblokowania kobiety. Przeżycie tych uczuć, zaakceptowanie ich, pozwala otworzyć się na proces rodzenia.
• Sprawdź, jakie techniki relaksacyjne działają na ciebie. Wypróbuj je przed porodem. Podczas porodu sprawią, że będzie ci łatwiej zachować spokój i przechodzić przez ból.
• Pamiętaj, że szczególnie w późniejszej fazie porodu ważne jest puszczenie kontroli, nietłumienie tego, co się pojawia, przyzwolenie na niekontrolowanie się. Zastanów się, jakie miejsce porodu zapewni ci atmosferę, w której będziesz mogła pozwolić sobie na taki stan.
• Pomyśl, czy osoby, które mają towarzyszyć ci podczas porodu, będą umiały wspierać Cię w przechodzeniu przez ból i czy będziesz czuła się przy nich na tyle swobodnie, by puścić mechanizm kontroli i nie czuć się ocenianą.
• Przede wszystkim jednak bądź pewna, że wszystko czego potrzebujesz, żeby urodzić dziecko, masz od zawsze w sobie. Jeśli jeszcze tego nie czujesz, poszukaj drogi, by odnaleźć i poczuć tę pewność.

Foto