Kilka rozwiązań w stylu Montessori, które pomogą rozwijać dziecięcą samodzielność

Zaaranżowanie łazienki, przedpokoju, kuchni w taki sposób, by maluch mógł sam sięgać i odkładać niezbędne przedmioty, to klucz i i jedno z głównych założeń pedagogiki Montessori. Oto kilka praktycznych rozwiązań, które mogą pomóc dzieciom w rozwijaniu samodzielności, a tym samym przyczyniać się do budowania ich niezależności i wysokiego poczucia własnej wartości.

Pedagogika Montessori: kilka podstawowych zasad

Naczelna zasada pedagogiki Montessori brzmi “Pomóż mi to zrobić samemu”. Aktywne uczestnictwo w życiu rodziny i realny wkład w wykonywanie domowych obowiązków to ważny aspekt tej filozofii. Każda, nawet najbardziej banalna codzienna czynność dla dziecka jest okazją do nauki. Warto zatem włączać malca we wszystkie obowiązki: przygotowywanie posiłków, nakrywanie do stołu, podlewanie kwiatów, wycieranie kurzu. Buduje to w dziecku poczucie sprawstwa, samodzielność i daje możliwość realnej oceny swoich możliwości.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Bardzo łatwo możemy włączyć nasze dzieci do życia rodzinnego poprzez odpowiednią modyfikację przestrzeni. Oto kilka ogólnych wskazówek:

1. Niewiele sprzętów i zabawek

Nadmiar bodźców, zbyt dużo zabawek i sprzętów w otoczeniu dziecka może utrudniać maluchowi koncentrację i przestymulowywać je. Możliwość pracy we własnym rytmie i w zgodzie ze swoimi indywidualnymi potrzebami jest bardzo ważna dla rozwoju wewnętrznego dziecka.

2. Swobodny dostęp do własnych rzeczy

Przechowywanie pomocy w wielkich, ciężkich pudłach utrudnia maluchowi swobodny dostęp do nich i nie buduje umiejętności utrzymywania porządku. Doskonale sprawdzą się, otwarte regały, na których malec samodzielnie będzie mógł układać swoje drobiazgi, nisko zawieszone półki na książki i niskie łóżko, a nawet sam materac położony na podłodze. Łatwy dostęp do zabawek i pomocy umożliwia nie tylko ich swobodne wyciąganie, ale także samodzielne porządkowanie po skończonej przez dziecko pracy.

3. Własny zestaw do sprzątania

Umiłowanie ładu, porządku i harmonii jest ważnym elementem montessoriańskiego wychowania. Warto wyposażyć dziecko w jego własny zestaw do sprzątania, który pomoże mu dbać o czystość w jego przestrzeni.
Zasada dostępności dotyczy nie tylko dziecięcych zabawek, ale wszystkich sprzętów, które mogą być dziecku potrzebne do zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb.

4. Przestrzeń tylko dla dziecka

Według Marii Montessori dziecko uczy się poprzez działanie, zatem możliwość swobodnego doświadczania i eksperymentowania jest najsłuszniejszą drogą. Aby było to możliwe, warto wydzielić przestrzeń, w której maluch będzie trzymał swoje rzeczy. Może to być własna szuflada w kuchni, własna półka w lodówce etc.

5. Jedzenie “na poważnie”

W montessoriańskich placówkach dzieci piją ze szklanych naczyń i jedzą posiłki na “normalnych” talerzach. Od małego również dzieci mają do dyspozycji sztućce (z nożem włącznie). Uczy to z jednej strony estetyki, która jest bardzo ważna, z drugiej – szacunku do przedmiotów, a przy okazji pokazuje naturalne konsekwencje (zrzucona ze stołu szklanka się tłucze).

Jak to zrobić w praktyce?

Learning tower

Proste schodki z dorobioną barierką, która chroni malucha przed wypadnięciem. Doskonale sprawdza się jako pomoc do samodzielnego mycia rąk czy warzyw albo do innych czynności wykonywanych przy kuchennym blacie. Już ok 1,5-roczne dziecko z powodzeniem może korzystać z takiej drabinki. W Internecie dostępna jest masa tutoriali, które mogą pomóc w samodzielnym jej zbudowaniu (to także świetna aktywność na popołudnie spędzane z tatą).

Źródło: sunanddaughter.com

Starszym dzieciom wystarczą same schodki lub podest. Są one także niezastąpione przy treningu czystości i samodzielnym korzystaniu z toalety.

Ubrania na wyciągnięcie ręki

Ubranka zawieszone na wieszakach lub poukładane w niskiej komodzie sprzyjają nauce samodzielnego ubierania się. Poza tym pozwalają dziecku na samodzielne podejmowanie decyzji.

Źródło: chalkkids.co.uk; kukumag.com

W przedpokoju warto zamontować niższe wieszaki, by dziecko mogło samodzielnie odwieszać okrycie. Doskonałym dopełnieniem jest także małe krzesełko, które pomoże w samodzielnym zakładaniu butów.

Źródło: elternvonmars.com

Własny kącik w kuchni

Niski stoliczek, własna szuflada na naczynia (szklane, nie plastikowe) i inne akcesoria pozwolą dziecku na swobodne korzystanie z kuchni i zaspakajanie podstawowych potrzeb (np. samodzielne nalanie napoju). Idealnym dopełnieniem jest wydzielenie najniższej półki w lodówce, tak by maluch mógł swobodnie sięgnąć po przekąskę.

Źródło: elternvonmars.com; howwemontessori.com

Wózek na pranie

Fantastyczne rozwiązanie, które umożliwi dziecku samodzielne rozwieszanie prania (tę aktywność z powodzeniem mogą wykonywać 3–4-letnie dzieci, młodsze zapewne chętnie będą pomagać i podawać ubrania). Podejrzewamy, że przy tworzeniu tej pomocy trzeba się wykazać sporą dozą inwencji, ale efekt jest wart zachodu. Można pokombinować z wózkiem dla lalek i koszykiem!

Źródło: howwemontessori.com

Samodzielny zestaw do sprzątania

Wycieranie rozlanej wody lub kurzu z regału? Pomoc przy myciu okien? Chyba wszystkie dzieci mają etap fascynacji takimi czynnościami. Koszyczek lub wiaderko ze szmatkami, gąbkami, własny mop lub szczotka i szufelka – te przybory na pewno wzbudzą wiele entuzjazmu. Dzieci uwielbiają naśladować czynności wykonywane przez dorosłych, a jeśli jeszcze ich praca będzie dawać realny efekt, tym lepiej! Będą czuły się ważne i dumne z faktu pomagania w domowych obowiązkach.

Źródło: howwemontessori.com; everydaybeginsnew.files.wordpress.com

Przechowywanie i dostęp do zabawek

Każda rzecz powinna mieć swoje miejsce i po skończonej zabawie być odkładana na półkę.
Swobodny dostęp do zabawek i książek pomaga dzieciom w samodzielnym wybieraniu rzeczy, które aktualnie są im potrzebne i sprzątaniu pomocy po skończonej zabawie.

Źródło: howwemontessori.com

Foto: wildflowerramblings.com; instagram.com/p/BN4zuwpDeEY