Wiosna to okres szczególnie trudny, jeśli chodzi o komponowanie zróżnicowanej diety. Młode warzywa dopiero rosną, a tych zeszłorocznych już praktycznie nie ma albo kiepsko smakują. Jedyną opcją wydają się być produkty z importu. Na szczęście nie musimy szukać tak daleko. Okazuje się bowiem, że źródłem zdrowych i smacznych dań mogą być jadalne chwasty – dzikie rośliny z naszych lasów i łąk.
Jadalne liście dziko rosnących roślin to doskonały i tani sposób na wzbogacenie diety, zanim stragany wypełnią się tegorocznymi plonami. Zatem przyjrzyjmy się niektórym z tych dzikich roślin, które niegdyś często pojawiały się na stołach naszych przodków.
Jadalne chwasty – mniszek lekarski
Mniszek lekarski już w starożytności był cenioną rośliną leczniczą. I nie bez powodu. Mniszek to nie tylko jadalne liście. Wszystkie części rośliny zawierają bowiem prozdrowotne substancje – inulinę, gorycze, flawonoidy i karotenoidy. Zawiera także znaczne ilości soli mineralnych takich jak potas, magnez i krzem. Roślina ta jest również bogata w witaminy A, B1, B2, C i D oraz kwas foliowy.
Mniszek poprawia metabolizm, wspomaga pracę wątroby, działa moczopędnie i antystresowo. Polecana jest również dla cukrzyków, gdyż obniża poziom cukru. Pomaga też w walce z anemią. Liście najlepiej zbierać od kwietnia do czerwca. Potem bowiem stają się gorzkie i niezbyt smaczne. Z mniszka robi się syropy, nalewki, herbatki.
Uwaga! Reklama do czytania
Ciąża i poród – poradniki
Książki, które wspierają w ciąży, porodzie i przy karmieniu piersią.
Zupa krem z mniszka i cukinii
Składniki:
- 3–4 garście liści mniszka,
- 2 małe cukinie,
- 1 mały ogórek,
- bulion warzywny,
- szczypta soli i pieprzu,
- koperek.
Przygotowanie:
Cukinię i ogórek umyć, obrać i pokroić w drobną kostkę. Zalać bulionem i gotować do miękkości. Następnie zdjąć garnek z ognia i dodać umyte i posiekane liście mniszka. Całość zblendować i doprawić do smaku.
Jadalne chwasty – pokrzywa
Dawniej potrawy z liści pokrzywy spożywano powszechnie na przednówku, kiedy świeże warzywa nie były jeszcze dostępne. Trudno przecenić jej zdrowotne właściwości. Jadalne liście pokrzywy zawierają wiele cennych dla organizmu minerałów: magnez, fosfor, wapń, siarkę, żelazo, potas, jod, krzem i sód. Stanowi też źródło witamin: A, K, B2, C.
Ponadto jest bogata w związki aminowe, garbnikowe, kwas pantotenowy, kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, glikolowy, glicerolowy), olejki eteryczne, sole mineralne, chlorofil, serotoninę, histaminę, acetylocholinę, karotenoidy, fitosterole, flawonoidy. Pokrzywa ma właściwości moczopędne, wspomaga leczenie kamicy nerkowej, oczyszcza i wzmacnia organizm. Jest doskonałym środkiem wspomagającym w leczeniu anemii.
Zupa krem z zielonego groszku i pokrzywy
Składniki:
- 200 g ziemniaków,
- 500 g zielonego groszku (mrożonego lub świeżego),
- 400 ml wody,
- 150 ml mleczka kokosowego,
- 100 g młodych listków pokrzywy,
- świeża mięta,
- sól, pieprz.
Przygotowanie:
Jadalne liście pokrzywy umyć na sitku, sparzyć i posiekać. Ziemniaki obrać, pokroić w kostkę i zalać wodą. Doprowadzić do wrzenia, dodać mleko kokosowe i dalej gotować. Kiedy będą już miękkie, dodać groszek i ponownie doprowadzić do wrzenia. Dodać pokrzywę i miętę i gotować jeszcze kilka minut. Kiedy groszek już zmięknie, całość zblendować. Podawać posypane posiekanymi liśćmi mięty.
Jadalne chwasty –podagrycznik
Dawniej leczono nim podagrę – stąd nazwa tej powszechnej na naszym obszarze rośliny. Jadalne liście podagrycznika są bogate w witaminę C, karoten, minerały, m.in.: żelazo, miedź, mangan, wapń, magnez i potas. Zawiera także flawonoidy i saponiny. Podagrycznik ma działanie moczopędne, przeciwzapalne, oczyszczające i przeciwbólowe. Pomaga także regulować pracę układu pokarmowego, wspomaga wątrobę i nerki. Można również używać go zewnętrznie w walce z problemami skórnymi.
Zupa z podagrycznika
Składniki:
- 2–3 solidne garście młodych listków podagrycznika,
- parę ziemniaków,
- pietruszka,
- marchewka,
- kawałek selera,
- kawałek pora,
- bulion lub woda i płatki drożdżowe,
- chili, majeranek, tymianek, cząber,
- łyżka oliwy.
Przygotowanie:
Warzywa obrać i pokroić w kostkę. Wrzucić do garnka na rozgrzaną oliwę i przez chwilę dusić pod przykryciem. Następnie dolać bulion i gotować. W tym czasie umyć i posiekać liście podagrycznika. Kiedy warzywa w garnku będą miękkie, wrzucić posiekany podagrycznik, dodać przyprawy. Gotować jeszcze minutę i zdjąć z ognia.
Jadalne chwasty – babka
Babka (zarówno lancetowata, jak i okrągłolistna) była używana w celach leczniczych już od starożytności. Jadalne liście babki zawierają mnóstwo soli mineralnych takich jak krzem, żelazo, bor i cynk. Jest również dość bogatym źródłem witamin A, C oraz K – stąd jej działanie przeciwkrwotoczne.
Oprócz tego liście babki zawierają silny glikozyd – aukubinę, która działa podobnie do antybiotyku. Babka wykazuje właściwości bakteriostatyczne, przeciwzapalne i przeciwkrwotoczne. Wspomaga działanie układu pokarmowego oraz leczenie alergii pokarmowych. Robi się z niej syrop na kaszel. W celach kulinarnych używa się głównie młodych liści.
Wiosenna zupa miso z babką:
Składniki:
- 8 liści czosnku niedźwiedziego,
- solidna garść młodych listków babki,
- łyżka wakame (suszonego),
- kopiasta łyżka białego miso,
- olej do smażenia,
- 1 l wody,
- tofu (opcjonalnie).
Przygotowanie:
Wodę doprowadzić do wrzenia i odstawić do lekkiego przestygnięcia. Jadalne liście umyć, usunąć łykowate części i posiekać. Na wolnym ogniu rozgrzać w garnku olej, wrzucić posiekane liście i wakame. Lekko podsmażyć. Dolać nieco ostygnięty wrzątek. Można dodać posiekane tofu. Gotować na wolnym ogniu przez 5 minut. Zestawić z ognia i odstawić na 7–8 minut do przestygnięcia. Po tym czasie rozpuścić w wodzie miso. Podawać przyprawione posiekanymi liśćmi czosnku niedźwiedziego.
