Gdy nasze dziecko nie rozwija się zgodnie z podręcznikowym harmonogramem, zwykle wpadamy w panikę. Należy jednak pamiętać, że tempo rozwoju niemowlęcia zależy od wielu czynników – genów, temperamentu, środowiska rodzinnego, a także innych indywidualnych cech. Jeśli zatem nasze miesięczne dziecko nie zdobywa w terminie wszystkich ważnych umiejętności, nie stawiajmy diagnozy na własną rękę. Zamiast tego zdajmy się na specjalistów – przede wszystkim na pediatrę, którego teraz będziemy odwiedzać bardzo często przy okazji szczepień. Jeśli lekarz twierdzi, że nasze dziecko rozwija się prawidłowo, nie analizujmy drobnych odstępstw od normy, tylko cieszmy się zdobywanymi umiejętnościami. Poniżej przedstawiamy najważniejsze etapy rozwoju w pierwszym miesiącu życia.
Noszenie dzieci
Jak zrozumieć małe dziecko
Karmienie piersią
Wzrok dziecka w pierwszym miesiącu życia
W pierwszych dniach życia dziecka wzrok jest jego najsłabiej rozwiniętym zmysłem. Noworodek widzi bardzo niewyraźnie, nie dostrzega głębi, nie rozróżnia kolorów. Nie potrafi skupić jeszcze wzroku na poruszających się przedmiotach, a my sami często możemy zauważyć, że oczy dziecka nie zawsze ze sobą „współpracują”. Winę za taki stan rzeczy ponoszą poruszające gałkami ocznymi mięśnie, które u niemowląt są bardzo słabe. W większości przypadków zez nie stanowi jednak powodu do niepokoju i mija samoistnie najpóźniej do szóstego miesiąca życia. Co zatem widzi dziecko w pierwszym miesiącu życia? Noworodek sięga wzrokiem zaledwie na odległość 20-30 cm. Tyle jednak wystarczy, by zobaczył to, co na tym etapie dla niego najważniejsze – czułe spojrzenie karmiącej piersią mamy lub uśmiech kochającego taty.
Odruch chwytny w pierwszym miesiącu życia
Nic tak nie rozczula świeżo upieczonych rodziców jak małe paluszki zaciskające się mocno na palcu mamy lub taty. Odruch chwytny – obok odruchu szukania, ssania, Moro, Babińskiego, chodzenia i szermierza – jest jednym z odruchów zdrowych noworodków. Są one wrodzone i zapewniają dzieciom przetrwanie – jak np. odruch szukania (zwany też odruchem Rootinga), dzięki któremu głodne niemowlę zaczyna poszukiwać piersi mamy. W tym akapicie skupimy się jednak na odruchu chwytnym, polegającym na zaciśnięciu palców w reakcji na dotknięcie wewnętrznej strony dłoni noworodka. Uścisk ten jest tak silny, że pozwala na uniesienie tułowia dziecka, choć oczywiście nie warto sprawdzać tego na własną rękę. Co ciekawe, odruch ten dotyczy także palców u stóp. Odruch chwytny wskazuje na prawidłowy rozwój neurologiczny niemowlęcia i zanika między trzecim a szóstym miesiącem życia.
Rozpoznawanie stanu emocjonalnego rodzica w pierwszym miesiącu życia
Choć miesięczne dziecko nie jest w stanie nam jeszcze powiedzieć, jak się czuje, wiele możemy wyczytać z mowy jego ciała. Na nastrój dziecka wpływ mogą mieć różne czynniki (m.in. zaspokojenie głodu), jednak warto wiedzieć, że noworodek rozpoznaje również stan emocjonalny rodzica i błyskawicznie na niego reaguje. Jeśli odczuwamy niepokój, jesteśmy zestresowani, mówimy do niemowlęcia głośno lub szorstko, możemy być pewni, że w konsekwencji będzie ono niespokojne i płaczliwe. Jeśli jednak mówimy do dziecka spokojnym głosem, śpiewamy mu kołysanki, uśmiechamy się, jesteśmy opanowani i szczęśliwi – nasze dziecko podzieli nasz nastrój.
Rodzicielstwo
Cud rodzicielstwa
37 PLN
Nie jest typowym poradnikiem – nie ma w nim rad. Są tu raczej słowa, w które warto się wsłuchać (to trudniejsze niż zrobienie czegoś według instrukcji), by uświadomić sobie, co jest ważne w byciu człowiekiem i rodzicem.
Pierwszy miesiąc życia dziecka – rozwój mowy
W pierwszy miesiącu życia dziecko wydaje rozmaite odgłosy – kwilenie, ciche pomrukiwania i mlaśnięcia. Nie przypominają one jeszcze mowy osób dorosłych, jednak stanowią niezwykle ważny etap w rozwoju mowy niemowlęcia. Świadczą bowiem o sprawności uruchamianych narządów artykulacyjnych. Dla wszystkich rodziców, którzy z niecierpliwością oczekują pierwszych wypowiadanych przez niemowlę głosek, mamy jednak dobrą wiadomość. Pod koniec pierwszego miesiąca życia większość dzieci potrafi już wypowiadać dźwięki przypominające samogłoski „a” i „e” połączone ze spółgłoską „h”.
Rozwój fizyczny w pierwszym miesiącu życia dziecka
Zanim nasze dziecko nauczy się trzymać prosto głowę w pozycji pionowej, minie jeszcze kilkanaście tygodni. Ten magiczny moment poprzedzają jednak intensywne treningi, które niemowlęta wykonują już od pierwszych dni życia. Większość noworodków położonych na brzuchu potrafi podnieść na chwilę głowę. Niektóre niemowlęta są tak bardzo zainteresowane tymi wyjątkowymi ćwiczeniami, że przed ukończeniem pierwszego miesiąca życia potrafią już unieść głowę o 45 stopni (a nawet 90 stopni!). Brzmi nieprawdopodobnie? Kalendarz rozwoju dziecka zakłada taki wachlarz umiejętności, choć oczywiście nie każde niemowlę będzie umiało je wykonywać w pierwszym miesiącu życia. Aby wspierać rozwój dziecka, kładźmy je na brzuchu – pamiętajmy jednak, aby w tym czasie zawsze mieć je na oku.
