Silne zadławienie (u dziecka). Zanim wezwiesz pogotowie – udziel pierwszej pomocy!

Przyczyny zadławienia

Noworodki, niemowlaki – malutkie dzieci, u których układ nerwowy wciąż kształtuje się i rozwija, poznają świat zmysłami. Przede wszystkim… dotykiem i smakiem. 

Przy tym nie potrafią prawidłowo przełykać większych kęsów jedzenia, co jest wynikiem budowy anatomicznej układu oddechowego. U rocznego dziecka średnica tchawicy wynosi 7 mm. Dla porównania średnica 1 grosza to 15,5 mm… 

Nie mają również świadomości, że nie wszystko, co znajduje się zasięgu ich rączek (klocki, baterie, monety, guziki…) nadaje się do jedzenia.

Z kolei przedszkolaki i dzieciaki w wieku szkolnym krztuszą się, a następnie dławią z reguły wskutek nieuważnego jedzenia. 

Kto szybciej zje, ten ma więcej czasu na zabawę! Dzieci urządzając sobie tego rodzaju zawody, zdecydowanie bardziej narażone są na zakrztuszenie się, a w konsekwencji zadławienie niż maluchy, które potrafią spokojnie zjeść obiad czy podwieczorek. 

Równie niebezpieczne jest jedzenie „w locie”. Przegryzanie kanapki czy innej przekąski w trakcie biegania, skakania, śmiania się czy wygłupów z rówieśnikami to gotowy scenariusz na nieszczęście.

Jakie są objawy zadławienia?

To zależy – bezpośrednio od postaci zadławienia, a rozróżniamy dwie: lekką, ciężką.

Zadławienie lekkie oznacza częściową niedrożność dróg oddechowych. 

• zaczerwienienie twarzy,
• utrudniony, niespokojny oddech,
• dziecko może samodzielnie oddychać, artykułuje dźwięki.

Zadławienie ciężkie oznacza całkowitą niedrożność dróg oddechowych. 

• uniemożliwiony oddech,
• zaczerwieniona skóra twarzy przybiera kolor siny,
• odkrztuszanie ciała obcego nie przynosi rezultatów,
• dziecko nie jest w stanie złapać tchu, samodzielnie oddychać, artykułować dźwięków.

Zadławienie – pierwsza pomoc

W przypadku zadławienia lekkiego nie reaguj inaczej niż uważną obserwacją stanu dziecka. 

Niezależnie od tego, jak absurdalnie to brzmi, pozwól mu samodzielnie odkrztusić ciało obce. Kaszel to naturalna, nierzadko najskuteczniejsza, metoda na samoczynne udrożnienie – częściowo – zamkniętych dróg oddechowych, szczególnie krtani i tchawicy. 

Jeśli ok. 2-minutowy ciągły kaszel nie przynosi rezultatu, a na dodatek dziecko zaczyna mieć problemy ze złapaniem tchu, robi się sine na buzi, to znaczy, że doszło do zadławienia ciężkiego.

Nie zwlekaj, reaguj!

W przypadku zadławienia ciężkiego konieczne jest wezwanie pogotowia. 

Wybierz 999 lub 112, a kiedy połączysz się z dyspozytorem, przekaż informacje o miejscu, gdzie Ty i dziecko aktualnie się znajdujecie oraz szczegóły dotyczące samego wypadku. J

Jeśli w nerwach zapomnisz, na czym dokładnie polega pierwsza pomoc w przypadku zadławień, dyspozytor poinstruuje Cię, co krok po kroku powinnaś zrobić i w jaki sposób, by pomóc dziecku do momentu pojawienia się ratowników medycznych.

Pamiętaj: DYSPOZYTOR KOŃCZY ROZMOWĘ, NIGDY nie rozłączaj się pierwsza.

Jak postępować w przypadku zadławienia

1. Uderzenia w okolicę między łopatkową

• Stań nieco z boku, za dzieckiem.
• Jedną ręką podeprzyj klatkę piersiową i pochyl dziecko do przodu. Pamiętaj o schyleniu głowy tak, by ujście dróg oddechowych znajdowało się poniżej wysokości krtani.
• Drugą ręką mocno uderz dziecko 5 razy między łopatki. Staraj się wykonywać posuwisty ruch dłonią (jakbyś chciała wysunąć ciało obce z dróg oddechowych).
• Wyprostuj dziecko i oceń czy drogi oddechowe zostały udrożnione, choćby w części.

Wykonanie uderzeń w okolicę między łopatkową u noworodków i niemowlaków wymaga ułożenia ich na przedramieniu, buzią do dołu. W taki sposób, aby dłonią podtrzymywać szczękę. Jeśli maluch okaże się za ciężki, by ułożyć je w opisany wyżej sposób, przedramię oprzyj na udzie. Teraz się uda!

2. Chwyt Heimlicha

• Stań za plecami dziecka. Podeprzyj się jedną nogą tak, by w razie utraty przytomności dziecka zamortyzować jego upadek.
• Obejmij dziecko oburącz za wysokości przepony. Ułóż dłonie splecione w pięść w połowie dystansu pomiędzy pępkiem a zakończeniem mostka. 
• Pochyl dziecko głęboko do przodu (głowa i ujście górnych dróg oddechowych powinny znaleźć się poniżej pępka).
• Uciskaj nadbrzusze dziecka 5 razy. Zdecydowanym, krótkim ruchem podciągnij ułożone na nadbrzuszu dłonie – do siebie i do góry.

U dzieci poniżej 1. roku życia nie wykonuje się chwytu Heimlicha. Jeśli uderzenia między łopatkowe nie przynoszą rezultatu, od razu należy przejść do ucisków klatki piersiowej. 

Ułóż dzieciątko jak w punkcie 1. Tym razem – na plecach, podtrzymuj dłonią jego potylicę. Drugą wolną ręką rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. Palce wskazujący i średni połóż na mostku. Uciskaj tak, by klatka piersiowa ugięła się na 1/3 swojej głębokości. Każdorazowo po ucisku poczekaj, aż mostek podniesie się do pozycji wyjściowej, ale nie zdejmuj z niego palców.

3. Naprzemienne wykonywanie uderzeń między łopatkowych i rękoczynu Heimlicha 

• w sekwencji 5 x 5 (5 uderzeń, następnie 5 uciśnięć).

U dzieci poniżej 1. roku życia, w których przypadku nie wolno wykonywać chwytu Heimlicha, należy połączyć uderzenia między łopatkowe z uciskami klatki piersiowej. Najpierw wykonaj 5 uderzeń w okolicę między łopatkową, następnie 5 uciśnięć klatki piersiowej.

4. Masaż serca i resuscytacja krążeniowo-oddechowa

• Delikatnie ułóż dziecko na twardej i równiej powierzchni – podłodze, stole itp.
• Ostrożnie odchyl główkę.
• Wykonaj 5 wdechów, po 1-1,5 sekund każdy.
• Skontroluj oddech.

Zdarza się, że przy zadławieniu całkowitym, po utracie przytomności oraz ułożeniu dziecka czy dorosłego na płaskiej powierzchni, górne drogi oddechowe samoczynnie udrażniają się. Jest to spowodowane brakiem mimowolnego skurczu krtani, występującego u osoby przytomnej.

• Przy braku oddechu, natychmiast przejść do ucisków klatki piersiowej.

Uciskaj klatkę piersiową dziecka 30 razy, po czym wykonaj na 2 wdechy ratownicze. RKO, czyli resuscytacja krążeniowo-oddechowa ma na celu udrożnienie choćby jednego z płuc. Co z kolei przywraca wymianę gazową – minimalną, ale wystarczającą do uratowania życia.

Co jeszcze możesz zrobić, by uratować życie dziecka w przypadku zadławienia?

Użyj LifeVac, bezinwazyjnego urządzenia ssącego udrożniającego drogi oddechowe zamknięte wskutek obecności ciała obcego. 

• Przyłóż maskę do twarzy, obejmując nią usta i nos poszkodowanego.
• Przyciśnij rączkę urządzenia, kierując ją w stronę twarzy poszkodowanego.
• Pociągnij za rączkę – do siebie.

Pomysłodawca urządzenia LifeVac, Arthur Lih, był świadkiem rozpaczy rodziców opłakujących tragiczną śmierć kilkuletniego synka, który zadławił się… winogronem. 

Lih, nie mógł wyprzeć z pamięci wydarzenia, którego był świadkiem. Nie był w stanie zapomnieć bólu rodziców po stracie jedynego dziecka, a także bezsilności lekarzy, którzy nie mogli zrobić nic ponadto, na co pozwalała ówczesna medycyna, by uratować życie małego pacjenta. 

Postanowił więc poświęcić własne na opracowanie rozwiązania o stuprocentowej skuteczności w ratowaniu życia w przypadku zadławień. Zrobił to! Wraz z kilkorgiem przyjaciół założył ośrodek badawczo-rozwojowy w Springfield Gardens (Nowy Jork), gdzie powstał prototyp, a następnie docelowy produkt: LifeVac.

Jak działa LifeVac?

Wytwarza jednokierunkową siłę ssącą. Opatentowany zawór zapobiega przedostaniu się ciała obcego w głąb dróg oddechowych, a tym samym umożliwia wyprowadzenie go na zewnątrz. 

Urządzenie generuje niemal 6-krotkie większe ciśnienie niż podczas uciskania klatki piersiowej i ponad 10-krotnie większe ciśnienie niż manewr Heimlicha. 

Czy LifeVac jest bezpieczny dla dzieci? 

TAK! Nie ma żadnych elementów, które musisz wprowadzić do jamy ustnej i dróg oddechowych. Użycie go nie skutkuje uszkodzeniem dziąseł, zębów, języka czy podniebienia. Ani połamaniem żeber, co często zdarza się podczas wykonywania masażu serca.  

Certyfikaty potwierdzające skuteczność LifeVac

LifeVac został sklasyfikowany jako Medical Deviced Class I, od 2016 r. posiada certyfikat zgodności CE zgodnie z dyrektywą EC 93/42/EWG Unii Europejskiej po zarejestrowaniu w 2015 r. Urządzenie ratuje życie w Stanach Zjednoczonych, Anglii, Hiszpanii, Portugalii, Grecji, Francji, a od niedawna także w Polsce.

Czy LifeVac uratował już życie zagrożone wskutek zadławienia?

Oczywiście! 9 sierpnia 2019 roku w Domu Pomocy Społecznej w Krakowie (ul. Krakowskiej 55) wykonano pierwszą w kraju skuteczną akcję ratunkową osoby zadławionej z wykorzystaniem LifeVac. 

81-letnia podopieczna DPS Kraków zadławiła się. Będący na miejscu opiekun, po zastosowaniu standardowych procedur reanimacyjnych zgodnych z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji, zdecydował o użyciu urządzenia LifeVac, będącego na wyposażeniu DPS. 

Dzięki zastosowaniu urządzenia ssącego udało się udrożnić drogi oddechowe poszkodowanej oraz przywrócić oddech. Poszkodowana nie została hospitalizowana, jej stan jest dobry.

Zadławienie ciężkie to sytuacja, z którą – szczególnie jako Rodzic – możesz mieć do czynienia na co dzień. Z tego względu powinieneś się do niej naprawdę dobrze przygotować! LifeVac w domowej apteczce daje pewność, że jesteś w stanie skutecznie pomóc swojemu dziecku, kiedy jego życie będzie zagrożone, a podstawowa pierwsza pomoc nie przynosi rezultatu.