Kategorie
Medycyna naturalna Problemy zdrowotne Zdrowie

Zaparcia u dzieci – skuteczne sposoby leczenia zaparć u najmłodszych

Zaparcia u dzieci są dość powszechnym problemem wśród dzieci i często stanowią powód pierwszej wizyty najmłodszych u gastroenterologa. Dolegliwość ta może pojawić się już w wieku niemowlęcym, a jeśli zbagatelizujemy niepokojące objawy, problem może utrzymywać się bardzo długo – nawet w życiu dorosłym. Jakie są przyczyny zaparć? Jak pomóc dziecku, które od kilku dni nie potrafi się wypróżnić?

Zaparcia u dzieci, podobnie jak u osób dorosłych, mogą mieć charakter organiczny lub czynnościowy. Zaparcia organiczne u dzieci występują niezwykle rzadko, a ich przyczyną najczęściej są zaburzenia metaboliczne, choroby nerwowo-mięśniowe czy zaburzenia anatomiczne. Znacznie częściej, bo aż u 90-95% dzieci, diagnozuje się jednak zaparcia czynnościowe. Te z kolei mogą być spowodowane niewłaściwą dietą, niedożywieniem, odwodnieniem lub przyjmowaniem niektórych leków. W zaparciu czynnościowym stolca duże znaczenie odgrywają również aspekty psychologiczne, jak m.in. zbyt wczesne próby odpieluchowania dziecka czy niechęć przed oddawaniem stolca.

Uwaga! Reklama do czytania

Jak zrozumieć małe dziecko

Poradnik świadomego rodzicielstwa

Karmienie piersią

Twoje mleko to cudowny dar. Naucz się nim dzielić.

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Jak rozpoznać zaparcia u dzieci? Wskazuje na nie nie tylko częstotliwość wypróżnień

Zaparcia u dzieci, zwane również zatwardzeniem, cechują się oddawaniem stolca w dużych odstępach czasu (rzadziej niż dwa razy w tygodniu) oraz wypróżnianiem z dużym trudem. Nie bez znaczenia jest również konsystencja samego stolca, który często występuje w postaci twardych, „spieczonych” kulek, a także ból podczas jego oddawania.

Kiedy dieta niemowlęcia jest oparta na mleku modyfikowanym (suplementowanym żelazem), może w niej zabraknąć odpowiedniej ilości właściwych probiotyków i prebiotyków, które usprawniają funkcje jelit i pasaż jelitowy. Czasem za zaparcia u dzieci odpowiedzialny jest jeszcze nie w pełni dojrzały układ pokarmowy. Warto wtedy zwiększyć dziecku podaż płynów, zmienić dotychczas podawane mleko na inne i skonsultować się z pediatrą w celu ustalenia potencjalnych środków usprawniających wypróżnienie.

Zaparcia u dziecka a zbyt wczesne odpieluchowanie

Problem zaparć u dzieci (zwłaszcza tych najmłodszych) może się pojawić w trakcie nauki samodzielnego korzystania z toalety. Zdarza się często, że dziecko nie chce siadać na nocnik lub nie do końca wie, jak „załatwić tę sprawę”, wobec tego zaczyna wstrzymywać parcie. Powstrzymywanie się przed defekacją powoduje, że masa kałowa zalega w jelitach i stopniowo twardnieje, zatem kolejna próba jego oddania może już być dosyć bolesna i maluch zapamięta ją jako nieprzyjemną. Skutkiem tego będzie dalsze powstrzymywanie się od wypróżnienia, co w efekcie spowoduje błędne koło i może prowadzić do zaparć nawykowych.

Zatwardzenie u dzieci – zaparcia spowodowane przez szybkie próby odpieluchowania

Co więcej, dziecko może wyrobić w sobie lęk przed zrobieniem kupki, a nawet poczucie winy, że nie potrafi poradzić sobie z tą czynnością. Dlatego trzeba czujnie obserwować malucha i w razie potrzeby dyskretnie reagować. Czasem warto odłożyć w czasie zmianę pieluchy na nocnik, poczekać kilka tygodni i zachęcać dziecko od nowa. Każde dziecko dojrzewa do odpieluchowania w swoim czasie. Niekiedy zdarza się, że pomija etap nocnika i od razu korzysta z toalety – bez większych problemów.

Problem zaparć u dzieci – bolesne wypróżnianie i brudzenie bielizny

Warto pamiętać, że im bardziej problem się pogłębia, tym trudniej sobie z nim poradzić. Dziecko, które raz doświadczyło bolesnego wypróżniania, podświadomie będzie go unikać i silnie zaciskać zwieracze, aby nie przeżyć bolesnych doznań po raz kolejny. Wtedy też, jako jeden z objawów świadczących o problemie zaparć u dzieci, pojawia się coraz częstsze brudzenie bielizny. Zalegające masy kałowe, stopniowo gromadzące się w odbytnicy, będą się z niej wydostawać (samoistnie lub razem z gazami). 

Jeśli problem nie zostanie w porę rozwiązany, zaparcia będą się nasilać. Brudzenie bielizny okaże się już problemem nie tylko higienicznym, lecz także emocjonalnym. Może z czasem spowodować niechęć dziecka do wyjazdów, do kontaktów z innymi dziećmi, a nawet odrzucenie przez rówieśników (nieprzyjemny zapach) lub dokuczanie.

Zaparcia u niemowląt i małych dzieci – przyczyny emocjonalne

Zdarza się, że powodem zatwardzenia u dziecka są przyczyny emocjonalne. Często związane są one z pójściem do przedszkola – dziecko tęskni za rodzicami i podświadomie manifestuje to poprzez wstrzymywanie oddawania stolca lub zwyczajnie nie chce lub wstydzi się załatwiać przy innych dzieciach, we wspólnej toalecie. Taka sytuacja dotyczy też zaparć:

  • w podróży (niechęć do publicznych toalet), 
  • w szkole (wstyd przed zgłoszeniem nauczycielce konieczności skorzystania z toalety),
  • wywołanych przez negatywne doświadczenia związane z kwestią wypróżnienia w innym miejscu niż w domu, np. podglądanie w toalecie przez inne dzieci, brudna ubikacja czy też brak papieru toaletowego i odpowiednich warunków higienicznych.
Książeczki kontrastowe NATULI

Pakiet: Zupa + Pranie + Spacer

Proste i zabawne książeczki kontrastowe, które stymulują rozwój i naturalną ciekawość dziecka.

Skuteczne sposoby leczenia zatwardzenia – odpowiednia dieta

Problem zaparć u dzieci często można rozwiązać za pomocą diety. Sposób odżywiania się dziecka jest bowiem niejednokrotnie podstawową przyczyną pojawiania się zaparć. W diecie brakuje często warzyw i owoców, ponieważ dziecko zwyczajnie odmawia ich jedzenia. Niedobór błonnika sprzyja spowolnieniu pracy jelit i w rezultacie powoduje zatwardzenie. Wydawałoby się, że zmiana diety nie jest trudna. W tym przypadku jednak musi być ona radykalna i długofalowa, a dzieci nie zawsze chcą współpracować…

Niemowlętom, oprócz sugerowanej wcześniej zmiany mleka modyfikowanego na inne, można podawać dwa razy dziennie kilka łyżeczek soku jabłkowego lub śliwkowego. Poza tym należy zwiększyć ilość płynów wypijanych przez dziecko i zastosować odpowiedni do wieku probiotyk.

Rola błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego – jak pomóc dziecku?

U starszych dzieci, które cierpią na zaparcia, należy wzbogacić dietę w produkty zawierające większą ilość błonnika, takie jak: 

  • świeże warzywa, 
  • nasiona roślin strączkowych, 
  • owoce jedzone razem ze skórką, 
  • płatki owsiane, 
  • suszone śliwki i inne suszone owoce, 
  • rodzynki, 
  • produkty zawierające probiotyki (jogurty, kefiry, maślanka), 
  • kasze, 
  • pieczywo pełnoziarniste.

Posiłki powinny być urozmaicone i kolorowe, zwłaszcza jeśli dziecko do tej pory niechętnie sięgało po warzywa lub owoce.

Warto jednak pamiętać, że dostarczenie do organizmu większej ilości błonnika to nie wszystko – trzeba jeszcze stworzyć warunki do tego, aby napęczniał w jelitach i ułatwił przesuwanie mas kałowych i wypróżnianie się. Przed posiłkiem oraz między posiłkami starajmy się podawać dziecku dużą ilość płynów: wodę, kompot z suszonych śliwek, herbatkę rumiankową. 

Zatwardzenie u najmłodszych – czego unikać?

Z diety dziecka cierpiącego na zaparcia należy wyeliminować produkty, które im sprzyjają. Do takich należą przede wszystkim słodycze (zwłaszcza czekolada), kakao, czarna herbata, nadmiar mięsa i potraw mącznych, biały ryż, białe pieczywo oraz gotowana marchewka.

Zaparcia czynnościowe – leczenie farmakologiczne

W przypadku dzieci wybór leków na zaparcia jest niewielki – ich stosowanie jest zazwyczaj ograniczone wiekiem. U niemowląt można zastosować jedynie laktulozę doustnie lub wlewki doodbytnicze sporządzone z roztworu soli fizjologicznej. U starszych dzieci, oprócz laktulozy, mamy do dyspozycji makrogole (Forlax, również jako leczenie podtrzymujące), parafinę płynną oraz wlewki doodbytnicze Enema. Nie zaleca się podawania dzieciom innych leków na przeczyszczenie ani nawet specyfików roślinnych opartych na senesie czy rzewieniu. Wobec tak ograniczonego wyboru warto skorzystać z zasobów natury.

Leki homeopatyczne w walce z zaparciami

Leki homeopatyczne mogą być bezpiecznie stosowane zarówno u starszych, jak najmłodszych dzieci (w tym niemowląt). Odpowiednio dobrane pomagają zlikwidować uciążliwy problem zaparć w krótkim czasie. Nie wywołują żadnych działań ubocznych, nie mają ograniczeń związanych z wiekiem i nie rozleniwiają pasażu jelitowego. Nie trzeba ich stosować ciągle, a tylko do momentu uregulowania wypróżnień i powrotu organizmu do równowagi.

Aby uzyskać maksymalną skuteczność należy zasięgnąć porady farmaceuty lub lekarza homeopaty przy wyborze właściwego leku. Wybór ten podyktowany jest konkretnymi symptomami prezentowanymi przez nasze dziecko i tym, jak dokładnie zaparcie się objawia.

Homeopatia – naturalny sposób na bóle brzucha

Zdarza się, że na zaparcia cierpi już niemowlę wkrótce po urodzeniu. Jeśli poród odbył się za pomocą cesarskiego cięcia, zaparcie u dziecka może być spowodowane zastosowaniem środka znieczulającego u matki. Wypróżnienia odbywają się z trudem, a stolec ma postać suchych, czarnych, kozich bobków. W tej sytuacji podanie homeopatycznego leku Opium szybko rozwiąże problem, bo sprawi, że jelita malucha zaczną prawidłowo funkcjonować i wypróżnienia powrócą do normy.

Jeśli natomiast nasze dziecko cierpi na bolesne dolegliwości przy oddawaniu stolca, ból ma charakter skurczowy, maluch płacze, zgina się wpół i skarży na ból brzuszka, a stolec jest mały, twardy i suchy, pomocny może okazać się lek Plumbum metallicum.

Leniwa perystaltyka jelit i zaleganie mas kałowych – jak pomóc dziecku?

Jeśli mamy do czynienia z osłabioną perystaltyką jelit, gdy zaparcia są już przewlekłe i nawykowe, a jelita odmawiają posłuszeństwa, możemy sięgnąć po lek Alumina. Stan ten wynika najczęściej z uporczywego powstrzymywania się od defekacji. To sprawia, że organizm przestaje reagować na bodziec parcia i wypróżnienie dokonuje się z ogromnym trudem. Nawet jeśli stolec ma miękką konsystencję. Z reguły jest on jednak twardy, suchy, czasem wydobywa się w kawałkach.

U dzieci, które długo, lecz bezskutecznie przesiadują na nocniku lub w toalecie, usiłując zrobić kupkę, pomoc może przynieść lek Nux vomica. Dzieci te skarżą się również na skurczowy ból brzucha, który nasila się po jedzeniu. Pojawia się również przed wypróżnieniem, a ustępuje od razu po oddaniu stolca. U niemowląt występują natomiast bolesne kolki.

Leki homeopatyczne na zaparcia u dziecka

U dzieci ze skłonnością do nadwagi i tendencją do wzdęć oraz problemów trawiennych, gdy nie występuje w ogóle potrzeba wypróżnienia, a stolec jest obfity, grudkowaty i posklejany śluzem, przydatny może być lek Graphites. Podobny obraz stolca – twardego, w kawałkach i pokrytego gęstym śluzem – może być wskazaniem do podania innego leku – Hydrastis canadensis.

Jeśli zaś zaparcie jest wynikiem zbytniego wysuszenia śluzówek przewodu pokarmowego, a stolec jest twardy i suchy, a jednocześnie objętościowo duży i sprawia maluchowi sporo bólu przy wydalaniu, warto sięgnąć po lek Bryonia alba.

Praktyczne aspekty leczenia zaparć. W podróży i miejscach publicznych

Gdy zauważymy, że nasze dziecko nie lubi lub wstydzi się załatwiać w miejscach publicznych i wstrzymuje parcie w momencie konieczności skorzystania z toalety w szkole, przedszkolu czy innych wspólnych sanitariatów, uporać się z takim problemem pomogą leki Natrium muriaticum lub Ambra grisea.

Dobrym lekiem na zaparcia pojawiające się w podróży jest natomiast Platina. Można ją zastosować doraźnie, kiedy problem z wypróżnianiem pojawia się w obcym dla dziecka miejscu (pociąg, kolonie, wczasy, toaleta w restauracji itp.), a stolec jest wtedy zazwyczaj twardy lub gliniasty, klejący się do odbytu. Przy leczeniu zaparć bardzo ważna jest również regularna suplementacja probiotyku, dobranego odpowiednio do wieku dziecka.

Zaparcia u najmłodszych – profilaktyka

Gdy już uda nam się wypracować u dziecka stały dobowy rytm wypróżnień, należy go utrzymać i pilnować. Wszystko po to, by malec nie zwlekał z defekacją, co ponownie mogłoby zakłócić delikatną równowagę. Aby poprawić perystaltykę jelit, ważną rolę w diecie dziecka powinien odgrywać błonnik. Zwróćmy uwagę na to, by maluch wypijał wystarczającą ilość wody.

Leczenie zaparć u dzieci. Dlaczego zwiększenie aktywności fizycznej jest tak ważne?

Brak ruchu może przyczyniać się do rozwoju zaparć u dzieci. Starajmy się zatem, aby dziecko regularnie zażywało aktywności fizycznej. Nie woźmy go wszędzie samochodem, niech drogę do przedszkola lub szkoły pokona piechotą. Codzienny spacer rozrusza jelita i usprawni pasaż mas kałowych. Zadbajmy o to, aby nie przesiadywało przed telewizorem lub komputerem bez ruchu. Przerodzi się to w nawyk trudny do usunięcia.

Zaangażujmy dziecko do pomocy w domu, weźmy go na zakupy czy na wspólny spacer z psem. Zwróćmy uwagę zwłaszcza na starsze dzieci, które spędzają sporo czasu siedząc w szkolnej ławce, a następnie przy biurku w domu. Zachęćmy je do zajęć sportowych, a do szkoły niech chodzą pieszo lub jeżdżą rowerem.

Zaparcia u dzieci – co zrobić, by problem nie nawracał?

Zaparcia u dzieci to złożony problem. Najlepiej będzie, jeśli połączymy różne metody – dietę, ruch, leki naturalne i rozmowę – w całość terapeutyczną. To właśnie one są podstawą leczenia zaparć. Wtedy efekt będzie nie tylko szybki, lecz także trwały i przyniesie dużą ulgę zarówno dzieciom, jak i rodzicom. Pamiętajmy, że całkowite wyleczenie nawet przewlekłych zaparć jest możliwe. Zależy głównie od determinacji i współpracy całej rodziny.

Konsultacja medyczna lek. med. Alina Małmyszko-Czapkowicz

Avatar photo

Autor/ka: NATULI dzieci są ważne

Redakcja NATULI Dzieci są ważne

6 odpowiedzi na “Zaparcia u dzieci – skuteczne sposoby leczenia zaparć u najmłodszych”

Przede wszystkim profilaktyka + szybka reakcja, jak dziecko się skarży. Najgorsze to odkładanie sprawy na później, bo problem sam się rozwiąże. W zależności od sytuacji można podawać kompot ze śliwek, masować, stosować czopki, tylko tu trzeba uważać, bo między czopkami, a czopkami jest często kolosalna różnica. Ja też nie miałam wiedzy, wsparł mnie pediatra polecił czopki EvaQu Bambini i podziałały. Oczywiście z punktu widzenia mamy najważniejsza jest profilaktyka, aby do takich zaparć po prostu nie doprowadzać

@Lena u nas też dopiero te czopki okazały się skuteczne. Wcześniej próbowałam wielu innych sposobów, ale nie znalazłam skutecznego na 100%. Czopki działają szybko, ale nie gwałtownie. Idealne dla dzieci

problemy z zaparciami pojawiły się gdy córka była w przedszkolu. Problem narastał bo nie chciała załatwiać się w przedszkolu. Przetrzymywała kupę długo.
Koleżanka która jest farmaceutką powiedziała mi o czopkach musujących, bo mała nie chce pić syropów itp więc podawanie ich to była masakra. O dziwno z czopkami nie miała problemu.
Zadziałały szybko i skutecznie. Okazały się strzałem w 10

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.