10 inspirujących cytatów z Janusza Korczaka

Hasło mówiące o tym, że nie ma dzieci, są ludzie przeszło do historii, pokazując uniwersalny i ponadczasowy charakter jego rewolucyjnej myśli.

Dorobek pisarski Korczaka jest imponujący. Wydał ponad 20 książek, około 1400 tekstów drukowanych w około 100 pismach. Do tego doliczyć należy jeszcze około 200 materiałów, które nie doczekały się publikacji. Wśród jego najważniejszych książek wymienia się „Dziecko w rodzinie” – pierwszą część tetralogii „Jak kochać dziecko”, która ukazała się w 1919 roku.

Polecamy przepiękną książkę Recepty Starego Doktora. Wypisy z dzieł Janusza Korczaka

Korczak był prekursorem współczesnej myśli pedagogicznej

Jego przemyślenia dotyczące wychowania, wyważone i dalekie od poradnikowego stylu (będące raczej zbiorem pytań kierowanych do rodziców i opiekunów, a nie wskazówek czy nakazów), były na tyle odkrywcze, że zdecydowanie wyprzedziły swoją epokę. Wielu pedagogów powołuje się na Korczaka po dziś dzień, mimo że od wydania jego dzieł minęły dziesięciolecia. I nie są one bynajmniej prostą lekturą.

Cytaty z Korczaka od lat krążą w sieci. My zebraliśmy 10 najbardziej poruszających, które zdają się stawiać kluczowe pytania o to, jakim być rodzicem, opiekunem, towarzyszem i jak komunikować się z dziećmi, by budować relacje oparte na szacunku i wzajemnym zrozumieniu.

1. O zakazach i nakazach

Im mizerniejszy poziom duchowy, bezbarwniejsze moralne oblicze, większa troska o własny spokój i wygodę, tym więcej zakazów i nakazów, dyktowanych pozorną troską o dobro dziecka.

Jak kochać dziecko. Internat.

2. Dziecko – potrzeba przewodnika

Dziecko jest cudzoziemcem, nie rozumie języka, nie zna kierunku ulic, nie zna praw i zwyczajów. […] Potrzebny przewodnik, który grzecznie odpowie na pytanie.

Jak kochać dziecko. Prawo dziecka do szacunku.

3. O komunikacji i modelowaniu

…mówiłem nie do dzieci, a z dziećmi, mówiłem nie o tym, czym chcę, aby były, ale czym one chcą i mogą być.

Jak kochać dziecko. Kolonie letnie.

4. O wyręczaniu

Nie zabiegajmy o to, by każdy czyn uprzedzić, w każdym zawahaniu się natychmiast drogę wskazać, przy każdym pochyleniu biec z pomocą. Pamiętajmy, że w momencie silnych zmagań może nas zabraknąć.

Jak kochać dziecko. Internat.

5. O byciu sobą

Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków.

Jak kochać dziecko. Internat.

6. O tym, że dzieci myślą inaczej

Dziecko nie może myśleć «jak dorosły», ale może dziecięco zastanawiać się nad poważnymi zagadnieniami dorosłych; brak wiedzy i doświadczenia zmusza je, by inaczej myślało.

Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie.

7. O NIEwychowaniu

Całe wychowanie współczesne pragnie, by dziecko było wygodne, konsekwentnie krok za krokiem dąży, by uśpić, stłumić, zniszczyć wszystko, co jest wolą i wolnością dziecka, hartem jego ducha, siłą jego żądań i zamierzeń.

Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie.

8. O nauce

Niemowlę bada swe ręce. Prostuje, wodzi w prawo i w lewo, oddala, zbliża, rozstawia palce, zaciska w pięść, mówi do nich i czeka na odpowiedź, prawą chwyta lewą rękę i ciągnie, bierze grzechotkę i patrzy na dziwnie zmieniony obraz ręki, przekłada ją z jednej do drugiej, bada ustami, natychmiast wyjmuje i znów patrzy powoli, uważnie. […] Ono nie bawi się: miejcież do licha oczy i dostrzeżcie wysiłek woli, by zrozumieć. To uczony w laboratorium, wmyślony w zagadnienie najwyższej wagi, a które wyślizguje się jego rozumieniu.

Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie.

9. O wpływie wychowawczym

…szczęście dla ludzkości, że nie możemy zmusić dzieci, by ulegały wpływom wychowawczym i dydaktycznym zamachom na ich zdrowy rozum i zdrową ludzką wolę.

Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie.

10. O radości

Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec, że najwyższą jest radość pokonanej trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy. Radość tryumfu i szczęście samodzielności, opanowania, władania.

Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie.