[santa]
Cały grudzień przeniknięty jest atmosferą świątecznego oczekiwania. To piękny i zarazem trudny okres – magia świątecznej atmosfery zmaga się z komercyjnym szaleństwem i natłokiem obowiązków w domu i pracy. Szukamy sposobów, by ocalić świąteczną atmosferę: kalendarz adwentowy, blask świec, stroiki z zielonych gałązek, tworzenie i wieszanie ozdób choinkowych, zapachy świątecznych wypieków, i wreszcie – dźwięki kolęd, które mogą nam towarzyszyć podczas całych przygotowań. Czasem już pierwsze nuty znanych tych ostatnich przenoszą nas w świat świątecznych wzruszeń i wzajemnej życzliwości, dla wielu dzieci zaś są – obok prezentów pod choinką – pierwszym skojarzeniem ze Świętami i początkiem przygody z muzyką.
Muzykowanie na święta – trochę historii
Świąteczne muzykowanie ma długą tradycję. Kolędy, czyli pieśni religijne o tematyce związanej z Bożym Narodzeniem i obrzędami noworocznymi, rozpowszechniły się w Polsce równocześnie z wprowadzeniem rzymskokatolickiego kalendarza. Pierwsze zapisy melodii oraz tekstów pochodzą z XV wieku. Wspólne kolędowanie jest pięknym staropolskim zwyczajem, który przetrwał do dziś. Obchodzone na całym świecie święto Bożego Narodzenia zainspirowało więcej utworów muzycznych niż jakiekolwiek inne. Rozkwit twórczości kolędowej przypadł na XVII i XVIII wiek, gdy pojawiły się pastorałki – proste pieśni pasterskie o wesołym, tanecznym charakterze i tematyce związanej z Bożym Narodzeniem. Kolędy i pastorałki stały się dla nas nieodzowną częścią świątecznego rytuału.
Muzyka łagodzi obyczaje…
W wielu domach kolędy słychać już na długo przed świętami – często dzieje się tak za sprawą najmłodszych muzykantów, którzy z nadejściem adwentu domagają się słuchania i śpiewania kolęd i pastorałek. Niektóre dzieci śpiewają chętnie same i wciągają do wspólnego śpiewania dorosłych, inne być może potrzebują, żeby zainteresować je dźwiękami. Z pewnością warto spróbować, bo oprócz tego, że muzyka upiększa nam życie i łagodzi obyczaje, ma także wspaniały wpływ na rozwój dzieci.
Wiele wskazuje na to, że dziecko, obcując z muzyką, doświadcza bardzo korzystnych wrażeń:
- ćwiczy mózg, pamięć, logiczne myślenie, zdolności ruchowe,
- jest kreatywne, twórcze,
- zdobywa wiedzę z zakresu kultury,
- staje się pewniejsze siebie,
- potrafi się odprężyć, wyciszyć, zrelaksować,
- potrafi się lepiej się skoncentrować na danej czynności,
- lepiej radzi sobie ze stresem, rozładowuje napięcie.
Znaczenie muzyki w naszym życiu jest nieocenione. To dziedzina sztuki, która jest bliska chyba każdemu – towarzyszy wielu momentom naszego życia, cieszy, wzrusza i dodaje sił.
Skąd się biorą muzykanci, czyli dziecko i kolęda
Muzyka powinna być obecna w codziennym życiu jako sposób na zabawę, tło rozmaitych czynności lub podkreślenie uroczystego charakteru zdarzeń. Wspólne śpiewanie – najpierw z rodzicami (śpiewanie dziecku kołysanek działa na nie uspokajająco), potem w przedszkolu – jest najprostszą formą obcowania z muzyką. Okres bożonarodzeniowy to idealny moment na wspólne zabawy o tematyce świątecznej przy dźwiękach kolęd. Taka forma zabawy będzie dla dziecka atrakcyjna, a ponieważ święta to czas radosny, nie hamujmy aktywności naszej pociechy. Niech stuka łyżką w garnek, gra na rurce po papierze, szeleści gazetami w rytm wesołej i energicznej kolędy. Pokaż dziecku, w jaki sposób zwykły hałas można zmienić w rytmiczną melodię.
Muzykowanie to dla malucha forma zabawy, aktywności – dlatego bardziej mu odpowiada kolędowanie radosne, głośne i spontaniczne, mniej natomiast sprzyja poważna, spokojna atmosfera. Skuteczną formą inspirowania do kolędowania i muzykowania w ogóle może być także rozmowa, zachęcanie do wyrażania własnych spostrzeżeń, opinii, nazywania stanów oraz uczuć, jakie towarzyszyły dziecku podczas słuchania utworu. Poproś dziecko, aby podzieliło się swoimi wrażeniami po wysłuchaniu danej kolędy, niech zamknie oczy i opowie o swoich wyobrażeniach. Może uda się wam stworzyć jakąś opowieść na podstawie usłyszanej melodii.
Do śpiewania zachęca także poczucie wspólnoty – warto muzykować w większym gronie. W wielu kościołach w czasie Świąt kolędy są śpiewane przez chór, przy akompaniamencie orkiestry. Często są również organizowane świąteczne koncerty i konkursy, także dla najmłodszych. Być może dziecko, które zobaczy swoich rówieśników ochoczo śpiewających kolędy, samo postanowi spróbować. Zachęcony i zainteresowany muzyką mały kolędnik będzie z niej czerpać bez przeszkód i odnajdywać wciąż nowe brzmienia, poruszające nieznane dotąd struny w jego sercu – nie tylko przy okazji Świąt.
