Latem żywiliśmy się produktami świeżymi, stragany uginały się pod świeżymi owcami, warzywami, które kusiły, aby jeść je bezpośrednio – bez obróbki termicznej. Teraz, gdy na dworze coraz zimniej – marzymy o gorących potrawach, które otulą ciepłem niczym kocem nasze brzuchy. Dzisiaj swoje pięć minut ma dynia hokkaido.

Dynia hokkaido

Dynia pochodzi z Ameryki, do Europy przypłynęła na statkach wraz z Kolumbem. Jej wszechstronne właściwości zdrowotne cenione były w medycynie ludowej – świeże pestki z dyni stosowano jako środek przeciwko pasożytom jelitowym.

Dynia to bogactwo zdrowia. Jest bogata w liczne witaminy, mikro- i makroelementy. Żywo żółty do pomarańczowego kolor miąższu dyni świadczy o bogactwie prowitaminy A – beta karotenu, który znamy z powszechnej marchewki. Oprócz prowitaminy A dynia zawiera również witaminy z grupy B, witaminę C, PP, uszczelniające naczynia wieńcowe, a także świetne w profilaktyce przeciwmiażdżycowej, oraz witaminę E – tak zwaną „witaminę młodości” i pogromcę wolnych rodników. Bania (bo tak dynię nazywano na Górnym Śląsku, z którego pochodzę) bogata jest również w potas, wapń, fosfor i żelazo – działa więc krwiotwórczo! Dzięki dużej zawartości prowitaminy A chroni oczy, działa przeciwnowotworowo. Dynia jest zasadotwórcza, dzięki czemu świetnie nadaje się w kuracjach odkwaszających organizm – przeciwdziała nowotworom, ale też może być stosowana w kuracjach wspomagających leczenie nowotworów.

Z punktu widzenia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej dynia jest termicznie ochładzająca do ciepłej, dynia hokkaido jest ciepła termicznie; wzmacnia Qi (energię) śledziony, trzustki oraz żołądka. Jej smak informacyjny to smak słodki. Nawilża jelito grube – dzięki temu przeciwdziała niektórym typom zaparcia. Jest krwiotwórcza – idealna przy palpitacjach i problemach ze snem. Dzięki swej pięknej barwie – wzmacnia poczucie naszej tożsamości, nasze bycie „tu i teraz”.

Dynia, szczególnie pieczona – usuwa zimny śluz z płuc – jest pomocna przy męczącym mokrym kaszlu z białą plwociną. Przy nadkwasocie można spożywać codziennie rano sok ze świeżej dyni – uwaga, jest to kuracja ochładzająca. Pieczona oraz gotowana dynia wzmacnia odporność na infekcje układu oddechowego. Jest idealna dla dzieci – można podawać już od około 8. miesiąca życia – na przykład w zupie. Upieczona lub ugotowana w formie gęstej zupy dynia (szczególnie hokkaido) leczy biegunkę spowodowaną zimnem i niedoborem Qi Środkowego Ogrzewacza (śledziony oraz żołądka) – można więc stosować ją w przypadku zakażenia np. rotawirusem jako wspomaganie leczenia infekcji.

Przepisy z wykorzystaniem dyni hokkaido

1. Pieczona dynia hokkaido

Składniki: Mała dynia hokkaido, umyta, wypestkowana. Skórka z dyni hokkaido nadaje się do jedzenie – jedynie dla dzieci poniżej pierwszego roku życia może być ciężkostrawna, dlatego w przypadku małych dzieci skórkę należy usunąć;

• pół puszki mleka kokosowego – warto wybrać te bez sztucznych dodatków;
• ocet winny;
• miód;
• szlachetny sos sojowy, najlepiej Shoju albo Tamari;
• szczypta soli oraz pieprzu;
• oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia.

Przygotowanie: Dynię myjemy, usuwamy pestki oraz kroimy w kostkę (wielkości około centymetr na centymetr). W osobnej miseczce przygotowujemy dressing: mieszamy ze sobą mleko kokosowe, ok. 2 łyżki stołowe octu winnego, 1,5 łyżki miodu, 2 łyżki sosu sojowego, szczyptę pieprzu i soli oraz 3 łyżki oliwy z oliwek extra virgin. Kosteczki pokrojonej dyni dokładnie obtaczamy dressingiem z każdej strony. Nagrzewamy piekarnik do 150 stopni i wkładamy dynię wyłożoną na blaszkę do pieczenia (najlepiej naczynie ceramiczne lub szklane żaroodporne). Pieczemy około 45 minut, aż dynia będzie miękka. Sos się skarmelizuje i będzie tylko delikatnie otaczał kosteczki dyni. Jest to idealny dodatek np. do gotowanej kaszy jaglanej.

Danie to wzmacnia Qi Środkowego Ogrzewacza, nawilża Jelito Grube, usuwa wilgoć i zimny śluz z Płuc i Jelita Grubego. Wzmacnia Krew oraz wspomaga usuwanie pustego gorąca.

2. Zupa krem „jesienna”

Składniki :

• marchewka, pietruszka, seler (po jeden sztuce);
• cebula, czosnek, por;
• ziemniaki (około 4 średnie sztuki);
• 4 surowe czerwone papryki;
• pół małej dyni hokkaido;
• sól, pieprz, ostra papryka, kurkuma, cebulka zielona;
• oliwa z oliwek, ghee (masło klarowane).

Na ghee poddusić poszatkowaną cebulę, pora i czosnek. W międzyczasie do piekarnika nagrzanego do 150 stopni wstawić na godzinę pokrojoną paprykę i dynię. Gdy czosnek, cebula i por już się lekko podduszą – dorzucić pozostałe warzywa pokrojone w kostkę i dusić je kilka minut, aby były bardziej rozgrzewające. Następnie dolać wrzątek, dorzucić przyprawy i gotować na małym ogniu 30 minut. W międzyczasie wyjąć z piekarnika dynię i paprykę, obrać paprykę ze skóry (skóra z dyni hokkaido jest wartościowa i smaczna, można ją zostawić) – wrzucić do garnka z zupą, a następnie zmiksować całość. Na talerzu posypać zieloną cebulką i dodać kroplę oliwy z oliwek (extra virgin).

3. Zupa krem z dyni – „karotenowa uczta”

Składniki:

• jedna mała dynia hokkaido, wypestkowana (skórkę zostawiamy);
• jedna mała marchewka, obrana ze skórki;
• 4 sztuki ziemniaków, obranych;
• 1 duży por – dla osób z delikatnym przewodem pokarmowym lub dla dzieci poniżej 12. miesiąca życia – wyłącznie biała część;
• ghee;
• sól morska;
• pieprz czarny mielony;
• mielona papryka słodka;
• kurkuma;
• kmin indyjski mielony.

Na ghee podduszamy poszatkowanego pora, gdy się zeszkli, dodajemy pokrojone w kosteczkę warzywa, chwilę dusimy, następnie zalewamy wodą tak, aby woda przykryła lekko warzywa. Dodajemy sól i gotujemy na małym ogniu około 30 minut. Po tym czasie sprawdzamy, czy warzywa są już miękkie, jeżeli tak – dodajemy przyprawy do smaku, miksujemy całość blenderem. Na talerzu posypujemy świeżą natką pietruszki.

Mniej doprawiona zupa jest idealna dla dzieci od 12. miesiąca życia. Jeżeli do zupki nie dodamy soli i przypraw – jest idealna dla dzieci od 10. miesiąca życia.

4. Zupa krem porowa z ciecierzycą

Składniki:

• 100 g ugotowanej ciecierzycy;
• pół małej dyni, najlepiej hokkaido;
• kilka ziemniaków (około 4-5 średnich sztuk);
• 1 duży por, dokładnie umyty;
• bulion warzywny lub rosół z cielęciny lub kury;
• mleko kokosowe – kilka łyżek;
• kurkuma;
• pieprz czarny mielony;
• sól;
• kmin rzymski mielony;
• oliwa z oliwek extra virgin.

Pora dokładnie myjemy pod bieżącą wodą, kroimy w plastry i dusimy na kilku łyżkach wody, aż zmięknie. Można również udusić na ghee lub na oliwie z oliwek. Następnie dodajemy umyte, obrane, pokrojone w kostkę ziemniaki i dynię oraz ugotowaną ciecierzycę. Zalewamy to wszystko bulionem warzywnym lub rosołem, tak, aby bulion przykrywał warzywa. Gotujemy na wolnym ogniu około 30 minut, po tym czasie dodajemy przyprawy, około 5 łyżek mleka kokosowego i miksujemy całość. Na talerzu możemy dodać łyżeczkę oliwy z oliwek extra virgin lub posypać zieloną cebulką.

Zupa idealnie nadaje się dla dzieci od 12. miesiąca życia.

Wszystkie powyższe zupy kremy wzmacniają śledzionę, usuwają wilgoć z przewodu pokarmowego i płuc, delikatnie nawilżają jelito grube – przeciwdziałając zaparciom. Dzięki dodatkowi pora, cebuli lub czosnku – wzmacniają odporność, delikatnie rozgrzewają organizm. Idealne na zimowe kolacje. Są bogate w witaminy, minerały; szczególnie w prowitaminę A (beta karoten), witaminę C, witaminy z grupy B, żelazo, magnez, wapń i potas.

Zupa z ciecierzycy zawiera również lekkostrawne białko roślinne, które nie obciąża przewodu pokarmowego tak jak białko pochodzenia zwierzęcego, jest więc idealnym pokarmem na kolację, kiedy funkcje przewodu pokarmowego są słabsze niż w okolicach południa. Zupy można podawać z grzankami, zrobionymi z razowego chleba orkiszowego lub żytniego.