Jak łagodnie zakończyć karmienie piersią?

Całe szczęście nikt nie odważył się wytyczyć górnej granicy karmienia piersią. Największe autorytety w dziedzinie medycyny mówią o karmieniu piersią do drugiego roku życia i dłużej. A co wtedy, gdy chcemy skończyć mleczną przygodę? Jak łagodnie zakończyć karmienie piersią?

Są dzieci, które same dojrzewają do pożegnania się z mlekiem mamy. Jednak nie każda mama czeka na naturalne zakończenie karmienia piersią. Czasem wynika to z przyczyn psychologicznych, takich jak: presja otoczenia, potrzeba „wolności”, zmęczenie, poczucie wstydu. Innym razem powodem podjęcia decyzji o zakończeniu karmienia są przyczyny techniczne: zażywane leki, wyjazd, praca itp. Decyzja o zakończeniu „mlecznej drogi” powinna być gruntownie przemyślana. Jest to decyzja tylko mamy i dziecka. Niestety zmęczenie, stres, ból (np. zapalenie piersi) mogą sprawić, że zostanie ona podjęta zbyt pochopnie. Może wówczas pozostać żal i poczucie straty, a co gorsza winy.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Koniec karmienia piersią. Odstawienie czy samoodstawienie?

Zanim więc podejmie się trudną decyzję o odstawieniu dziecka od piersi, każda mama powinna zadać sobie kilka istotnych pytań.

• Co jest rzeczywistym powodem zakończenia karmienia piersią?
• Czy decyzja wypływa faktycznie ode mnie, czy podjęłam ją z powodu presji otoczenia?
• Czy jestem dostatecznie świadoma korzyści (dla dziecka i mamy) płynących z karmienia piersią?
• Jeśli udałoby się zlikwidować problem, czy nadal chciałabym karmić piersią?
• Czy po odstawieniu dziecka od piersi problem zniknie?
• Jak wyobrażam sobie siebie karmiącą duże dziecko?
• Czy mam dostateczne wsparcie w karmieniu piersią najbliższych osób?

Karmienie piersią to nie tylko jedzenie

Często zdarza się, że mamy odstawiają dzieci od piersi w okolicach pierwszych urodzin. Taka sztuczna granica wynika prawdopodobnie z faktu, że w świecie ssaków potomstwo naturalnie rezygnuje z mleka matki, kiedy potroi swoją wagę urodzeniową. Z tym, że np. szympans potraja swoją wagę urodzeniową w okolicach trzeciego roku życia, a dziecko człowiecze w okolicach pierwszych urodzin. I rzadko się zdarza, aby w tym okresie dzieci same rezygnowały z piersi.

W drugim i trzecim roku karmienia piersią pokarm mamy nadal zaspokaja potrzeby żywieniowe i zdrowotne dziecka. Dostarcza białko, tłuszcze, laktozę, witaminy, sole mineralne oraz przeciwciała. W tym czasie kształtuje się także osobowość dziecka. Naturalne karmienie zaspokaja wtedy nie tylko potrzeby fizjologiczne, ale także psychiczne dziecka, zapewniając np. poczucie bezpieczeństwa, ograniczając ilość bodźców.

Jak łagodnie zakończyć karmienie piersią?

Jeśli decyzja o odstawieniu dziecka od piersi została podjęta, trzeba zastanowić się nad jej najlepszą metodą, czyli taką, która będzie najkorzystniejsza dla mamy i dziecka. Dla dziecka rozstanie z karmieniem będzie zdecydowanie trudniejsze, dlatego należy zrobić to łagodnie, z cierpliwością i miłością. Nagłe zakończenie naturalnego karmienia jest niekorzystne także dla mamy, ponieważ może doprowadzić do bolesnych, przepełnionych mlekiem piersi (a stąd już krok do zastoju i zapalenia piersi).

Aby znaleźć najlepsze rozwiązanie, należy obserwować swoje dziecko i zadać sobie kilka pytań

• W jakich sytuacjach dziecko prosi o pierś? Czy są to sytuacje, kiedy jest głodne i spragnione? Czy może są to momenty związane z napięciem emocjonalnym?
• Jaka jest ilość karmień w sytuacjach, kiedy dziecko ma mamę tylko dla siebie? Dzieci matek pracujących częściej budzą się na nocne karmienia.
• Czy dziecko domaga się ssania piersi po posiłkach?
• Czy dziecko jest mocno związane z piersią?

Dzięki tym kilku pytaniom mama może odpowiedzieć sobie, czy wystarczy częściowe odstawienie dziecka od piersi (np. przed spaniem) lub zaplanować spokojne, całkowite zakończenie karmienia piersią.

Możliwe sposoby odstawienia dziecka od piersi

Kilka praktycznych rad, które mogą pomóc w procesie zakończenia karmienia piersią:

Określ przedział czasowy kończenia karmienia, np. dwa tygodnie

Nie narzucaj się, nie proponuj piersi

Karm tylko wtedy, kiedy dziecko bardzo się tego domaga.

Na czas odstawienia od piersi noś ubrania, które nie budzą w dziecku skojarzeń z karmieniem

Zrezygnuj z jednego karmienia, co 2-3 dni

Najpierw zrezygnuj z karmienia w dzień lub porannego.

Kiedy dziecko prosi o pierś, postaraj się zwrócić jego uwagę na coś innego: wyjść na spacer, poczytać książkę, wspólnie coś ugotować 

To może pomóc dziecku zapomnieć o piersi, a czas spędzony z mamą zaspokoi potrzebę bliskości.

Głód sprawia, że dziecko może najpierw domagać się piersi 

Postaraj się wyprzedzać jego potrzeby i nie dopuścić do tego, aby dziecko musiało czekać na posiłek.

Nawet malutkie dziecko potrzebuje rozmowy i wyjaśnienia, dlaczego mama „nie chce dać mleczka”

Wyjaśnienia typu: „cycusie bolą/zachorowały” czasem pomagają, ale mogą wzbudzić w dziecku lęk, podobnie jak smarowanie brodawek sutkowych cytryną, gencjaną, solą itp. Warto tłumaczyć dziecku, że nadszedł taki czas, że mleczko w piersiach się kończy, a zamiast picia mleczka jest mnóstwo przytulania i całowania. Daj dziecku ogrom miłości i zrozumienia. Ssanie piersi zaspakaja w nim potrzebę bliskości i poczucie bezpieczeństwa. Zastąp je więc wspólnym baraszkowaniem w łóżku, turlaniem się, łaskotaniem, a nie mlekiem modyfikowanym.

Bądź z dzieckiem

Wyjazd na kilka dni może być dodatkowym stresem, przede wszystkim dla dziecka –  z powodu nagłego odebrania „cycusia” i ogromnej tęsknoty za mamą. Poza tym z doświadczeń wielu mam wynika, że taka rozłąka może przynieść zupełnie odwrotny efekt.

Obserwuj dziecko

Stres spowodowany odstawieniem od piersi może obniżyć odporność dziecka na choroby.

Kontroluj piersi

Ograniczając ilość karmień organizm potrzebuje czasu, aby wyhamować produkcję mleka. Jeśli piersi stają się przepełnione, mama powinna odciągać odrobinę pokarmu, ale tylko do uczucia ulgi. Odciąganie pokarmu „do końca” pobudzi laktację.

Zamiast karmienia piersią wprowadź do diety dziecka zdrowy, pożywny posiłek

Daj sobie i dziecku prawo do wyrażania emocji

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Kiedy przestać karmić piersią, a kiedy warto wstrzymać się z tą decyzją?

Istnieją sygnały potwierdzające, że proces odstawienia od piersi jest zbyt wczesny lub zbyt szybki.

U dziecka:

• niespokojny sen,
• marudzenie, apatia lub agresja,
• ssanie kciuka, pieluszki tetrowej, kocyka,
• lęk przed rozłąką z mamą.

U mamy:

• przepełnione piersi, czasem zastój pokarmu,
• wahania nastroju,
• apatia.

Nie należy odstawiać dziecka od piersi w sytuacjach:

• wzmożonego napięcia emocjonalnego (przeprowadzka, rozstanie rodziców, uroczystości, rozpoczęcie żłobka lub przedszkola),
• choroby dziecka, jak i mamy – wyjątkiem są sytuacje, kiedy mama przyjmuje leki niewskazane przy karmieniu piersią,
• w okresie zwiększonego wzrostu i zapotrzebowania na ssanie,
• podczas upałów – szczególnie małym dzieciom trudno będzie wtedy zamienić mleko mamy na wodę,
• podczas zapalenia piersi.

Jak odstawić dziecko od piersi?

Nie ma jednego sprawdzonego sposobu na odstawienie od piersi. Pamiętajmy, że każde dziecko jest inne. Jedno dziecko szybko i łagodnie rozstanie się z piersią mamy, dla innego będzie to trudne i proces zakończenia karmienia będzie trwał nieco dłużej. Zakończenie karmienia piersią to bardzo ważny czas. To ogromna zmiana, która potrzebuje spokoju, czasu, miłości i akceptacji. Karmienie piersią to nieoceniona więź między mamą i dzieckiem, dlatego warto dać sobie i dziecku prawo do przeżycia pożegnania z karmieniem nie tylko w czysto fizjologiczny sposób. Nie traktujmy rozstania z piersią jedynie jako odstawienia dziecko od matczynego pokarmu, ale jako łagodne przejście do kolejnego etapu dojrzewania.