Kategorie
NATULI

Kilka pytań od początkujących kucharzy i kucharek. Rozmowa z Anną Żywicą

Możemy nie mieć czasu na zdrowe jedzenie, możemy żywić się „na mieście” do momentu, kiedy zachodzimy w ciążę, rodzi się dziecko. Wtedy zazwyczaj wszystko się zmienia. Zaczynamy myśleć o tym, co jemy, co podajemy dziecku. Zaczynamy gotować…

Rozmowa z Anną Żywicą – dietetyczką, technolog żywności z poradni dietetycznej Orkiszowe Pola w Poznaniu.

Co zrobić, jeśli przesolimy zupę?

Jeśli ugotowana zupa jest za słona, można skorzystać z kilku prostych sposobów na jej uratowanie. Pierwszym ze sposobów jest dodanie do gotującej się zupy dwóch surowych białek jaja kurzego (wchłaniają one nadmiar soli). Białka powinny się ściąć, a zupę należy przecedzić przez sitko. Drugim sposobem jest dodanie poćwiartowanego jabłka i gotowanie zupy przez około 10 minut. Po tym czasie należy wyjąć jabłko z zupy, by nie nabrała owocowego posmaku. Kolejnym i najbardziej skutecznym sposobem jest dodanie do zupy jednego lub dwóch surowych, obranych i umytych ziemniaków. Zupę z ziemniakami należy gotować przez około 10-15 minut, po czym wyciągnąć ziemniaki.

Jeśli zupa jest mocno przesolona, być może konieczne będzie rozcieńczenie jej wodą lub delikatnym bulionem.

Jak zrozumieć małe dziecko

Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem

Zobacz w księgarni Natuli.pl

Co zrobić, jeśli potrawa jest za ostra?

Jeśli stosunkowo wcześnie zauważymy, że potrawa jest za ostra, możemy zastosować kilka metod, dzięki którym stanie się łagodniejsza. Najczęściej za zbyt dużą ostrość potrawy odpowiadają dwa składniki: pieprz lub ostra papryka.

Najprostszym sposobem jest zwiększenie objętości potrawy. Należy wówczas dodać składniki, które nie potęgują ostrego smaku, takie jak pomidory, ziemniaki czy cukinia. Jeśli jemy produkty mleczne, również one mogą być pomocne w osłabieniu smaku ostrego. Do potraw azjatyckich można również dodać mleka kokosowego. Na złagodzenie ostrości może również wpływać dodatek smaku kwaśnego, np. soku z cytryny.

Jak perfekcyjnie ugotować makaron?

Dobrze ugotowany makaron to podstawa kuchni włoskiej. Kilka podstawowych zasad gotowania makaronu to:

  • Gotuj jeden rodzaj makaronu na raz (dla makaronów różnych kształtów, wielkości i z różnych surowców konieczny jest inny czas gotowania).
  • Gotuj makaron w odpowiedniej ilości wody – 1 l wody na 100 g makaronu.
  • Gotuj makaron w osolonej wodzie – na 1 l wrzącej wody przyda się jedna płaska łyżeczka soli (6 g).
  • Gotuj makaron na małym ogniu bez przykrycia.

Odpowiednio ugotowany makaron jest “al dente”, czyli miękki na zewnątrz, a w środku lekko twardawy.  Po ugotowaniu makaronu nie zostawiamy go w wodzie, ale odcedzamy. Prawidłowo ugotowany, dobrej jakości makaron nie wymaga przepłukiwania zimną wodą (przepłukując makaron wodą możemy usunąć warstwę skrobi, dzięki której sos idealnie przykleja się do makaronu).

[reklama id=”69757″]

Jak zrobić najprostszy sos na ciepło?

Na patelnię wlewamy 2 łyżki wody. Gdy zawrze, dodajemy 2 łyżki oleju, następnie pół cebulki pokrojonej w półtalarki, dynię (3/4 szklanki, czyli ok. 150 g) lub cukinię pokrojoną w kosteczkę, 3-5 pomidorów (sparzonych, obranych ze skóry) i przyprawy: sól, pieprz, oregano lub bazylię. Całość dusimy pod przykryciem do momentu prawie całkowitego odparowania wody, a następnie blendujemy.

Jak zrobić najprostszy sos do sałatki?

Łączymy w miseczce 2 łyżki octu balsamicznego (może być też ocet jabłkowy lub sok z ½ cytryny) , 4 łyżki oliwy, 1 łyżkę miodu, sól i pieprz. Dodatkowo możemy dodać 1 ząbek startego lub przeciśniętego przez praskę czosnku i 1 łyżeczkę musztardy Dijon.

Jakie podstawowe przyprawy powinny być w kuchni?

Podstawowe, najczęściej wykorzystywane w kuchni polskiej przyprawy ziołowe to sól (najlepiej morska lub himalajska), pieprz (najlepiej ziarnisty, do zmielenia na świeżo), papryka, majeranek. Ostatnio bardzo popularne są również bazylia i oregano (bardzo dobrze komponują się z daniami zawierającymi pomidory). Osoby gotujące zupy i buliony warzywne dodatkowo powinny mieć w swojej kuchni również liść laurowy, ziele angielskie i liść lubczyku. Jeśli przygotowujemy dania kuchni orientalnej, niezbędnym składnikiem jest również kurkuma i curry. Dla osób planujących wypieki niezbędny jest cukier waniliowy (nie mylić z cukrem wanilinowym). Oprócz przypraw ziołowych warto również mieć w kuchni dobry sos sojowy i gomasio (czyli sól sezamową).

Czym zastąpić Vegetę?

Vegeta to mieszanka przypraw i różnych dodatków smakowych. Najczęściej zawiera ona bardzo szkodliwy glutaminian sodu. Jej zadaniem jest wzmocnienie smaku potrawy, ale równocześnie staje się ona bardzo niezdrowym dodatkiem do pożywienia. Vegetę najprościej zastąpić poprzez połączenie suszu warzywnego, liści lubczyku, dobrej jakości soli oraz sosu sojowego. Można tez używać różnych ciekawych przypraw o walorach prozdrowotnych.

Czy można zrobić zupę bez mięsa?

Tak, można zrobić pyszną zupę bez mięsa, jednak należy pamiętać o tym, aby dodać do niej dużą ilość warzyw (taka zupa będzie bardziej esencjonalna, a nie wodnista). Ponadto można dodać dobrej jakości tłuszcz, który można podgrzewać – np. olej rzepakowy, ryżowy. Bardzo pomocne w uzyskaniu dobrego smaku może być zastosowanie odpowiednich przypraw. Jednocześnie należy pamiętać, aby do zupy nie stosować gotowych mieszanek przyprawowych oraz kostek, szczególnie jeśli zawierają dodatek soli i glutaminianu sodu. Podczas przyprawiania zupy jej smak można nieco uwypuklić, dodając odrobinę soku z cytryny lub dobrej jakości sosu sojowego. Jesienią i zimą pomocne w gotowaniu zupy może być stosowanie suszonych warzyw (bez dodatków) lub suszonego jarmużu. Do dekoracji zup warto również używać świeżej natki pietruszki lub koperku. Zupy kremy możemy również podawać posypane gomasio czyli solą sezamową.

Na jakim oleju najlepiej smażyć?

Smażenie to obróbka termiczna, która nie powinna być zbyt często stosowana w naszej kuchni. Jeśli  już chcemy coś usmażyć, szukajmy tłuszczów o wysokim punkcie dymienia. W warunkach domowych, do smażenia krótkotrwałego możemy używać tłuszczu jak najbardziej naturalnie otrzymywanego, chociaż powinno się wybierać tłuszcze roślinne, szczególnie olej rzepakowy niskoerukowy, olej słonecznikowy, ryżowy. Oliwa z oliwek może być użyta do bardzo krótkotrwałego obsmażenia lub najlepiej duszenia potrawy – wtedy tłuszcz ten zachowuje najlepsze walory zdrowotne. Powinniśmy pamiętać, że warunkiem bezpiecznego stosowania tłuszczów jest ich jednorazowe użycie. Warto uświadomić sobie również, że podczas smażenia zwiększa się zawartość tłuszczu w smażonym produkcie, w związku z czym zwiększa się ogólna ilość tłuszczów spożywanych w diecie.

Jaka sól jest najlepsza?

Zdania na ten temat są podzielone. Ważne jest to, aby w codziennej diecie używać soli dobrej jakości: morskiej, himalajskiej lub kamiennej nieoczyszczonej. Zawierają one bogactwo makro- i mikroelementów, dzięki czemu są znacznie bardziej wartościowe niż powszechnie używana oczyszczona sól kamienna (potocznie zwana solą kuchenną). Bardzo często sole te dostępne są w postaci kryształków, co sprzyja używaniu ich w mniejszej ilości niż w postaci miałkiej. Należy pamiętać, że nie tylko jakość, ale również ilość stosowanej soli jest bardzo ważna – dziennie nie więcej niż 1 płaska łyżeczka (5g). Należy starać się stopniowo zmniejszać ilość spożywanej soli, w zamian starać się stosować świeże lub suszone zioła i przyprawy. Powinniśmy również ograniczyć spożycie produktów gotowych i czytać etykiety, zwracając uwagę na zawartość soli. Solniczka nie powinna stać na stole – dzięki temu rzadziej będziemy sięgać po sól.

Jak poznać, że ciasto jest gotowe?

Prawidłowo upieczone ciasto najczęściej powinno być lekko przyrumienione, ale jeśli pieczemy ciasto po raz pierwszy lub obawiamy się zakalca, warto przeprowadzić próbę patyczkową. Pod koniec pieczenia, zanim piekarnik zostanie wyłączony, a ciasto wyjęte, warto wbić w ciasto patyczek – np. taki do szaszłyków lub wykałaczkę. Jeśli po wyjęciu jest suchy, oznacza to, że wypiek jest gotowy. Inaczej jest z sernikiem, który pomimo prawidłowego upieczenia zostawia ślad w postaci niewielkiej ilość sera na końcu patyczka. Podobnie jest z ciastami wilgotnymi, np. owocowymi – po wyjęciu patyczka może on być nadal wilgotny. Wówczas należy zwracać szczególną uwagę na czas i temperaturę pieczenia.

Dlaczego kruche ciasto bywa za twarde?

Podczas przygotowywania kruchych ciast możemy napotkać trudności, wynikające z nieprzestrzegania odpowiednich zasad podczas ich przygotowywania. Jedną z takich sytuacji jest uzyskanie ciasta zbyt twardego. Przyczyną tego może być:

  • zastosowanie podczas przygotowywania ciasta zbyt dużej ilości mąki i płynu, a zbyt małej ilości tłuszczu,
  • dodanie tłuszczu jako ostatniego składnika,
  • zbyt długi proces wyrabiania ciasta, co powoduje tzw. zaciągnięcie ciasta (ciasto takie w czasie wałkowania ściąga się i kurczy, a wyroby w czasie wypieku uzyskują niewielką objętość, deformują się i są twarde).

Otrzymanie twardych, szklistych ciast może być spowodowane zastosowaniem dodatku białek jaj lub zbyt dużej ilości cukru przy małej zawartości tłuszczu.

Jak nie rozgotować pierogów, klusek, leniwych?

Jeśli nie chcemy, aby pierogi się lepiły podczas gotowania, możemy wlać do wrzącej wody łyżkę oleju. Do wrzącej, osolonej wody  wrzucamy pierwszą porcję pierogów i mieszamy. Po ponownym zagotowaniu zmniejszamy ogień do średniego i gotujemy pierogi do czasu wypłynięcia na powierzchnię. Po wypłynięciu pierogów gotujemy je jeszcze przez około 1,5 minuty (wyławiamy jednego pieroga łyżką cedzakową i sprawdzamy, czy ciasto jest już miękkie. Dokładny czas gotowania będzie zależał między innymi od grubości ciasta i wielkości pierogów). Pierogi wyławiamy łyżką cedzakową. Aby zapobiec rozpadaniu się pierogów podczas gotowania, warto po ich zlepieniu przycisnąć krawędź pieroga widelcem.

Jak przeliczyć dekagramy, gramy i kilogramy na to, co mamy pod ręką (czyli na szklanki, kubki, łyżeczki…)

W celu przeliczenia wartości wagowych na dostępne w każdej kuchni szklanki, kubki i łyżeczki, najlepiej zaopatrzyć się w “Album fotografii produktów i potraw” (w formie książkowej lub na płycie CD), zawierający ujęte na fotografiach standardowe wielkości porcji. Dobrym i znacznie łatwiejszym rozwiązaniem jest korzystanie z portali internetowych pomocnych w przeliczaniu ilości powszechnie używanych produktów spożywczych, np. ilewazy.pl.

Korzystając z przepisów udostępnionych na blogach warto spojrzeć, czy nie jest na nich dostępna zakładka, pomagająca w przeliczaniu ilości, np. przelicznik kulinarny.

Ilości powszechnie używanych produktów w przeliczeniu na:

  • Szklanki
    • 1 szklanka mąki pszennej lub orkiszowej typ 500 – 130 g / 13 dag
    • 1 szklanka mąki ziemniaczanej – 160 g / 16 dag
    • 1 szklanka cukru kryształu – 240 g / 24 dag
    • 1 szklanka cukru pudru – 170 g / 17 dag
    • 1 szklanka bułki tartej – 150 g/ 15 dag
    • 1 szklanka ryżu – 225 g / 22,5 dag
    • 1 szklanka kaszy manny – 190 g / 19 dag
    • 1 szklanka maku – 160 g / 16 dag
    • 1 szklanka oleju – 220 g / 22 dag
    • 1 szklanka mleka – 250 ml
    • 1 szklanka śmietany 30% – 270 g / 27 dag
    • 1 szklanka śmietany 18% – 230 g / 23 dag
  • Łyżki
    • 1 łyżka mąki pszennej – 12 g / 1,2 dag
    • 1 łyżka mąki ziemniaczanej – 25 g / 2,5 dag
    • 1 łyżka cukru kryształu – 14 g / 1,4 dag
    • 1 łyżka cukru pudru – 12 g / 1,2 dag
    • 1 łyżka bułki tartej – 8 g / 0,8 dag
    • 1 łyżka kaszy manny – 12 g / 1,2 dag
    • 1 łyżka ryżu – 14 g / 1,4 dag
    • 1 łyżka maku – 10 g / 1 dag
    • 1 łyżka gorzkiego kakao – 8 g / 0,8 dag
    • 1 łyżka soli  – 19 g / 1,9 dag
    • 1 łyżka masła – 25 g / 2,5 dag
    • 1 łyżka oleju – 15 g / 1,5 dag
    • 1 łyżka śmietany 30% – 16 g / 1,6 dag
    • 1 łyżka śmietany 18% – 12 g / 1,2 dag
    • 1 łyżka mleka – 15 g
  • Łyżeczki
    • 1 łyżeczka cukru – 5 g / 0,5 dag
    • 1 łyżeczka cukru pudru – 4 g / 0,4 dag
    • 1 łyżeczka kaszy manny – 4 g / 0,4 dag
    • 1 łyżeczka maku – 3 g / 0,3 dag
    • 1 łyżeczka gorzkiego kakao – 3 g / 0,3 dag
    • 1 łyżeczka soli – 7 g / 0,7 dag
    • 1 łyżeczka margaryny – 5 g / 0,5 dag
    • 1 łyżka śmietany 30% – 5 g / 0,5 dag
    • 1 łyżka śmietany 18% – 4 g / 0,4 dag
    • 1 łyżeczka mleka  – 5 g
    • 1 łyżeczka oleju – 5 g / 0,5 dag
  • Sztuki
    • 1 jajko ( średniej wielkości) – 50 g
    • kostka masła 200 g, margaryny 250 g, masło osełka 300 g
    • 1 średni ziemniak  – 100 g / 10 dag
    • 1 średni ogórek – 100 g / 10 dag
    • 1 średnia marchewka – 75 g / 7,5 dag
    • 1 średnia cebula – 75 g / 7,5 dag
    • 5 g drożdży suszonych – 10 g drożdży świeżych

Anna Żywica – dietetyczka, technolog żywności, pracuje w poradni dietetycznej Orkiszowe Pola w Poznaniu, jest moderatorką kampanii ZdrowyPrzedszkolak.org.

Foto: flikr.com/calliope

Avatar photo

Autor/ka: NATULI dzieci są ważne

Redakcja NATULI Dzieci są ważne


Mądry rodzic, bo czyta…

Sprawdź, co dobrego wydaliśmy ostatnio w Natuli.

Czytamy 1000 książek rocznie, by wybrać dla ciebie te najlepsze…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.