Ponieważ nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jaki kształt przybierze świat za 20 lat, warto byśmy odwoływali się do tego, co sprawdzone i trwałe – a jednocześnie zaadaptowane do nowych wyzwań.
Nowym wyzwaniem są obecnie takie kwestie, jak:
- kryzys wartości (związany z upadkiem wielkich XIX -wiecznych i XX -wiecznych opowieści),
- kryzys autorytetów (syndrom Google),
- informacyjny chaos (zalew danych),
- automatyzacja,
- atomizacja społeczna.
Jak zrozumieć małe dziecko
Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem
Potrzebujemy więc narzędzi, które pomogą naszym uczniom przygotować się do radzenia sobie z owymi wyzwaniami. Absolutnie kluczową kompetencją, stanowiącą grunt dla całego rozwoju człowieka, jest samoświadomość. Dzięki niej możemy odpowiedzieć na kryzys wartości. Samoświadomość to umiejętność autorefleksji, uważnego, adekwatnego, czasem krytycznego przyjrzenia się sobie.
Samoświadomość to zdolność do odpowiedzenia sobie na istotne pytania:
- Kim jestem? (Jakie są moje mocne strony? Jak mogę je wykorzystać?)
- Skąd przychodzę? (Jakie są moje korzenie? Na jakim gruncie wyrosłem/wyrosłam?)
- Dokąd zmierzam? (O co mi właściwie chodzi? Jaki jest mój cel? Co chce osiągnąć?)
Nowa dyscyplina. Ciepłe, spokojne i pewne wychowanie od małego dziecka do nastolatka
Jak być przewodnikiem dziecka i odpowiedzialnie orientować je w tym chaotycznym świecie.
Autor mówi: rodzice, nie warto wdawać się w negocjacje, ciągle prosić, stawiać tylu pytań. Mamy inne rozwiązania, znacznie skuteczniejsze i korzystniejsze dla naszych relacji z dziećmi. Stoi za nimi nowa dyscyplina. I wcale nie trzeba być przy tym surowym.
Aby umieć skutecznie wykorzystać nasz potencjał, potrzebujemy jeszcze czterech filarów osadzonych na podłożu samoświadomości:
- Kierowanie sobą (jako odpowiedź na kryzys autorytetów) – zdolność do podejmowania decyzji, do nadania biegu własnemu życiu, do ponoszenia odpowiedzialności za własne działania. Dzięki temu możemy odważnie obrać swoją własną drogę.
- Krytyczna analiza świata (jako odpowiedź na informacyjny chaos) – umiejętność odróżnienia dobrych ścieżek od złych, tego co wiarygodne i wartościowe od tego co manipulacyjne i szkodliwe. Dzięki temu nie zgubimy się na drodze, którą podążamy. Oczywiście kluczem jest tu po prostu posiadanie odpowiedniego zasobu sprawdzonych faktów, który można użyć jako sita. Zdolność do krytycznej analizy świata przejawia się także umiejętnością przekształcenia informacji w wiedzę: ugruntowaną i posiadającą strukturę.
- Kreatywność (jako odpowiedź na automatyzację) – to umiejętność wykorzystania naszej wiedzy do tworzenia nowych, wartościowych i praktycznych rzeczy. W dobie automatyzacji bardzo ważna jest zdolność myślenia lateralnego (nieschematycznego, kreatywnego) i dywergencyjnego (wiele dróg rozwiązania problemu).
- Konstruktywna komunikacja (jako odpowiedź na atomizację) – umiejętność komunikowania się w innymi: wyrażania siebie, przekazania innym naszych poglądów i wypracowanych rozwiązań. Z szacunkiem dla innych, asertywnie i empatycznie. To zdolność do współpracy – konsultowania, negocjowania, dyskutowania i podejmowania wspólnych decyzji na zasadzie „win-win”.
Nie chodzi o to, by wprowadzać osobne przedmioty realizujące te treści – te kompetencje można przecież rozwijać na różnych lekcjach.
