Pytanie matki:
W jednej z pana książek przeczytałam, że nawet bardzo malutkie dzieci mogą decydować o tym, kiedy położą się spać i, że jeśli im na to pozwolimy, to w wieku trzech lat będą umiały poinformować nas, kiedy robią się senne. Ale jak to wygląda w praktyce?
Nasz synek ma prawie dwa lata i przez okres naszego urlopu rodzicielskiego (około 1,5 roku) kładł się spać z nami w okolicach godziny 22, a rankiem długo spał. Funkcjonowało to świetnie. Jeśli nie chciał spać, pozwalaliśmy mu na zabawę, jednocześnie informując, że sami się kładziemy. Najczęściej wtedy wdrapywał się do nas i zasypiał, czasem poprzedzając to krótką zabawą.
Jak zrozumieć małe dziecko
Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem
Teraz chodzi do przedszkola, co oznacza, że musimy wstać w okolicach godziny 7 rano. Przeczytałam, że dziecko w jego wieku powinno spać około 11 godzin w nocy i do dwóch godzin w ciągu dnia. Aktualnie to my decydujemy, kiedy powinien się położyć – idzie to nam całkiem sprawnie. Czasami śpiewamy i czytamy, aż zrobi się zmęczony i wtedy kładziemy go spać.
[natuli2]
Są jednak dni, kiedy odmawia położenia się i przeciąga czas żądając czytania książki. Jeśli odmawiam – zaczyna płakać i zawodzić. Mam do wyboru: albo dać mu ją z powrotem albo pozwolić mu płakać, aż się podda i poprosi o smoczek; zasypia wtedy dość szybko. Zdarza się jednak, na szczęście niezbyt często, że płacze bardzo długo, i nie potrafimy go wtedy pocieszyć. Nigdy natomiast nie daje sygnału, że „teraz chętnie poszedłby spać”. Może powiedziałby tak, gdyby było już bardzo późno?
Kiedy budzimy go rano, zawsze pyta, czy nie moglibyśmy pospać trochę dłużej. Czy to znaczy, że nie miał dość snu, czy po prostu ma ochotę trochę poleniuchować rano? Nie możemy odprowadzać go niewyspanego do przedszkola! Uważam, że nic dobrego nie wynika z ciągłego deficytu snu.
Co zatem powinniśmy robić wieczorem? Bawić się z nim czy zostawić go w spokoju? Czy możemy wszystko przerwać i postanowić, że musi iść spać? Z napięciem czekam na pańską odpowiedź, bo żadni moi znajomi nie wierzą w to, że dzieci potrafią same decydować o tym, kiedy iść spać.
Nowa dyscyplina. Ciepłe, spokojne i pewne wychowanie od małego dziecka do nastolatka
Jak być przewodnikiem dziecka i odpowiedzialnie orientować je w tym chaotycznym świecie.
Autor mówi: rodzice, nie warto wdawać się w negocjacje, ciągle prosić, stawiać tylu pytań. Mamy inne rozwiązania, znacznie skuteczniejsze i korzystniejsze dla naszych relacji z dziećmi. Stoi za nimi nowa dyscyplina. I wcale nie trzeba być przy tym surowym.
Odpowiedź Jespera Juula:
To nie pierwszy raz, kiedy słyszę, że pisałem, iż wszystkie trzylatki mogą same brać odpowiedzialność za swój rytm snu. Albo wręcz, że powinny brać za to odpowiedzialność. To nie jest prawda i nigdy tak nie twierdziłem. Spotkałem za to wiele trzylatków, którym udało się brać odpowiedzialność za swój sen. Takim dzieckiem był mój – obecnie czterdziestoletni – syn. Wspominam o tym w ramach mojego sprzeciwu wobec problematyzowania i dzielenia na czynniki pierwsze codziennych dziecięcych czynności: spania, jedzenia, porannych rytuałów i temu podobnych. Sposób funkcjonowania dzieci jest przede wszystkim związany z zachowaniami i wartościami rodziny, w której dorastają.
Opis waszej sytuacji jest na to świetnym przykładem:
Na swój sposób typowa, zaangażowana, bystra i elastyczna para rodziców, która, jak rozumiem, absolutnie nie chce złamać dziecka, ale okazuje szacunek dla jego woli i granic. Wychodząc z tego założenia, próbujecie jako rodzice definiować wasze przywództwo. Opis waszej historii pokazuje jednak, jak zawiły jest kurs, który obraliście. Był dobrze uzasadniony i w pewnym sensie logiczny, jednak o dziwo poskutkował tym, że wasz syn nie zaspokaja swojej podstawowej potrzeby snu.
Dzieci wiedzą, na co mają ochotę, ale zazwyczaj nie wiedzą, czego potrzebują. Do tego konieczni są rodzice, którzy znają ich potrzeby. Sytuacja w waszym domu wieczorem szybko się uspokoi, jeśli usiądziecie z synkiem i uznacie wasze fiasko: „Od kiedy się urodziłeś, próbowaliśmy dbać jak najlepiej o twoje odżywianie i sen. Nie udało nam się to i dlatego teraz jesteś zupełnie sam z całą odpowiedzialnością za spanie. To za wiele dla trzylatka, którego rodzice nie zawsze wiedzą, czego sami by chcieli. Teraz postanowiliśmy, że… i wdrażamy to od jutra. Zapewne minie trochę czasu zanim wszyscy się do tego przyzwyczaimy, ale wierzymy, że to będzie dla nas dobre”.
Działa to tylko i wyłącznie wtedy, kiedy płynie prosto z serca i nie jest wypowiadane w środku konfliktu. To piękny początek bycia przewodnikiem, którego zachowanie i wartości harmonijnie ze sobą współgrają. Wielu wybierze „prostsze” rozwiązanie i sięgnie po konsekwencje, jednak to coś kompletnie innego.
