Magiczny teatrzyk Kamishibai

Kamishibai (jap. kami – papier, shibai – sztuka) oznacza dosłownie teatr obrazkowy lub teatr ilustracji. Jest to technika czytania/opowiadania, wywodząca się z Japonii, która wykorzystuje książki w formie kart (37×27 cm) oraz drewnianą lub kartonową skrzynkę – na wzór parawanu z teatrzyków marionetkowych – w której przedstawiane są kolejne fragmenty historii, bajki, opowiadania. Mimo swoich dalekowschodnich źródeł teatr Kamishibai jest obecnie coraz popularniejszy w wielu krajach Europy Zachodniej, a w Polsce dotąd nieznany.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Kamishibai można porównać do swego rodzaju dużej książki obrazkowej, która wymaga dodatkowej obsługi poza samym czytaniem. Ilustrowane karty książki wślizguje się do drewnianego teatrzyku, który staje się oknem z ilustracją. Gdy rozpoczynamy seans głośnego czytania, otwiera się na widza okno, a wraz z nim historia, która wypełnia przestrzeń tu i teraz… rozpoczynamy magiczny seans Kamishibai!

Większość książek Kamishibai posiada tekst z tyłu karty i ilustrację z przodu. Ilustracja w Kamishibai nie stanowi jedynie upiększenia czy dodatku do samego tekstu. Tekst i ilustracje są tu równie ważne i wzajemnie wspierają się, aby wzmocnić w ten sposób siłę przekazu, a tym samym koncentrację widzów.

Kamishibai daje duże możliwości wyboru konwencji samego czytania. W zależności od przyjętej konwencji czytający może być recytatorem, opowiadaczem lub nawet aktorem.

Z tyłu karty ilustracyjnej zawsze znajduje się również niewielki podgląd ilustracji. Dzięki temu zabiegowi czytający pozostaje w łączności z tym, co ogląda widz. W przypadku gdy oddajemy pole twórczej inwencji dziecku, które nie umie jeszcze czytać, może ono przyjąć rolę opowiadacza, opierając swoją wypowiedź jedynie na ilustracji. Obcowanie z Kamishibai rozwija wyobraźnię i stanowi doskonały pretekst do nauki formułowania samodzielnych wypowiedzi, opowiadania i czytania.

Jeśli wybieramy konwencję bardziej teatralną, możemy również dodać do „spektaklu” efekty świetlne, muzyczne, wydrukować bilety na przedstawienie, strzałki kierujące na widownię itp. Teatralne Kamishibai wymaga od nas gotowości do zintegrowania tekstu, ilustracji i głosu, ewentualnie muzyki. Warto podjąć to wyzwanie – to co otrzymamy od naszych małych widzów w zamian, jest bezcenne.

Kamishibai zawsze wymaga od nas swego rodzaju gry i otwartości na widzów/słuchaczy, gdyż stoimy naprzeciw publiczności i mamy z nią bezpośredni kontakt wzrokowy. Kamishibai to jednak nie teatr, w którym aktor jest osobą pierwszoplanową. W Kamishibai to zawsze historia, którą czytamy, jest najważniejsza i to ona tworzy więź z publicznością. Jest to cecha wyróżniająca Kamishibai, który dzięki swej wyjątkowej formie umożliwia współprzeżywanie czytanej historii, a więź, która dzięki temu zabiegowi nawiązuje się między nami a słuchaczem jest niezwykła. Jeszcze jedną cechą szczególną książek Kamishibai jest ich tematyka – mówią one o sprawach ważnych, dotyczących istoty życia i kondycji ludzkiej, a więc często są to historie o emocjach, wartościach, sensie otaczającego nas świata.

Kamishibai to również doskonałe narzędzie do twórczej zabawy z dzieckiem. Na początek, aby oswoić dziecko z zabawą w ilustracje, możemy zaproponować dorysowanie przez dziecko własnego – alternatywnego zakończenia czytanej bajki lub po prostu pokusić się o jej dalszy ciąg, który, jak wiadomo, dzięki dziecięcej wyobraźni może być zaskakujący i rozciągnąć się w czasie i przestrzeni… Jednak największą frajdą dla małych artystów-ilustratorów jest wykorzystanie drewnianego teatrzyku Kamishibai do tworzenia ich Kamishibai – zarówno własnych wersji znanych bajek, jak i wymyślania autorskich historii. Historii, które dzięki magicznej sile Kamishibai z pewnością zamienią niejedno rodzinne spotkanie w magiczną chwilę współuczestnictwa, bycia razem, współprzeżywania.

Teatru Kamishibai szukaj na: tibum.pl