Mdłości w ciąży – jak sobie z nimi poradzić?

Zazwyczaj mdłości w ciąży pojawiają się w pierwszym trymestrze. Najczęściej najbardziej dokuczliwe są między 8 a 12 tygodniem ciąży. Na ogół doświadcza się ich głównie rano, gdy żołądek jest pusty. Rzadko zdarza się, że towarzyszą kobiecie przez cały dzień, a nawet w nocy. Czasami mdłościom towarzyszą wymioty.

Mdłości i wymioty nie zagrażają ciąży i zdrowiu dziecka, podobnie jak delikatna utrata wagi (2-3 kg) w pierwszym trymestrze. Mają wpływ głównie na samopoczucie mamy. W skrajnych przypadkach mogą prowadzić do odwodnienia oraz deficytu pierwiastków mineralnych i witamin w organizmie ciężarnej kobiety. Wtedy konieczna jest konsultacja ze specjalistą.

Mechanizm pojawiania się mdłości w czasie ciąży nie został do tej pory dokładnie wyjaśniony. Najprawdopodobniej na ich pojawianie się wpływają czynniki fizyczne, związane ze zmianami w organizmie matki (głównie hormonalne), a także psychologiczne.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Hormony

Na początku ciąży w organizmie kobiety zachodzą znaczące zmiany hormonalne. Wzrasta poziom HCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej, LH, czyli hormonu luteinizującego, progesteronu, estrogenów. Te zmiany mogą mieć bezpośredni wpływ na samopoczucie kobiety.  Szczególnie wzrost HCG i progesteronu ma wpływ na pojawienie się mdłości, ponieważ te hormony odpowiadają za spowolnienie pracy całego układu trawiennego i wyczulenie na zapachy.

Stres

Ciąża w pewien sposób zawsze wiąże się ze stresem, ponieważ wnosi w życie kobiety duże zmiany. Dodatkowo – nie zawsze i nie na wszystko oczekująca mama ma wpływ, co pogłębia ogólne napięcie. Stres na początku może być jak najbardziej pozytywny (tzw. eustres). Wynika z radości z powodu zajścia w ciążę, ekscytacji, ciekawości zmian zachodzących w ciele kobiety. W takim stanie pojawiają się jednak także uczucia i emocje mogące rozchwiać psychicznie kobietę w ciąży. Mamę ogarnia lęk o zdrowie dziecka, przebieg ciąży. Nadzieja i euforia mieszają się więc ze strachem i trudnościami w zaakceptowaniu tego, że życie kobiety (teraz już matki) nieodwołalnie się zmienia.

Na pewno zwiększone odczuwanie stresu w początkowych tygodniach ciąży związane jest z tym, czy ciąża jest zaplanowana i oczekiwana, czy jest całkowitym zaskoczeniem, jak wygląda sytuacja w związku – czy jest przelotny, czy trwały, a także czy obecna ciąża jest pierwsza, czy kolejna, w jakiej sytuacji życiowej znajduje się rodzina.

Ważne jest by pamiętać o tym, że pojawiający się w tym czasie stres i skrajne emocje są normalne i przypisane do tego stanu. Zaakceptowanie i zrozumienie zmian wymaga czasu. Warto sobie na to pozwolić.

Sposoby na mdłości

Picie

Zapewnia nawodnienie organizmu, wspomaga trawienie. Małe i częste porcje rozrzedzają kwasy żołądkowe i zapobiegają uczuciu ssania w żołądku. Szczególnie w ciąży taka sytuacja może powodować wzmożone mdłości. Przez cała dobę dobrze jest kierować się zasadą, by pić często, w niedużych porcjach, małymi łykami.

Najlepiej pić:

• wodę mineralną (lepiej ciepłą);
• delikatne napary ziołowe, np. z melisy lub nagietka (ewentualnie delikatnie osłodzone np. miodem);
• delikatny napar z czarnej herbaty;
• łagodne w smaku, niedosładzane kompoty, np. z jabłek;
• bulion warzywny, mięsny lub rybny (jeśli nie przeszkadza intensywny zapach);
• napar z dodatkiem świeżego imbiru. Można dodać imbir do herbatki ziołowej lub zaparzyć go samego. Imbir obrać, pokroić na drobne kawałki, zalać wrzątkiem na około 10-15 minut. Można dosłodzić do smaku.

Unikaj:

• wody i napojów gazowanych (podrażnia przełyk);
• zielonej i czerwonej herbaty;
• kawy;
• mocnego naparu z czarnej herbaty;
• mocnych naparów ziołowych;
• soków owocowych, szczególnie o intensywnym smaku, dodatkowo dosładzanych, konserwowanych, przetwarzanych;
• mleka (przynosi tylko chwilową ulgę, ponieważ długo zalega w żołądku i dalszych partiach układu trawiennego).

Jedzenie

Będąc głodnym, czyli mając pusty żołądek, dużo silniej odczuwa się mdłości. Warto nie doprowadzać do takiego stanu i jeść regularnie, mniej więcej co 3-4 godziny. Rano często pomaga zjedzenie pierwszego posiłku lub przekąski jeszcze przez wstaniem z łóżka. W ciągu dnia lepiej spożywać mniejsze porcje i częściej. Warto zadbać, by jeść w spokoju, powoli, bez pośpiechu, co ma duże znaczenie dla procesu trawienia. Dobrze jest wybierać produkty pełnowartościowe, nieprzetworzone, sezonowe. Dobrze dobrana, zdrowa dieta zapewnia kobiecie w ciąży odpowiednią ilość witamin i pierwiastków mineralnych.

Najlepiej jeść:

• potrawy lekkostrawne, gotowane, duszone, pieczone;
• zupy;
• zboża (ciemny ryż,  różne kasze, np. jęczmienną, jaglaną, gryczaną, kuskus);
• warzywa sezonowe (strączkowe, kiszone na początku ostrożnie);
• chude mięso i ryby;
• nasiona i orzechy w małych ilościach, jako dodatek lub przekąska (np. migdały, siemię lniane, sezam, pestki słonecznika i dyni);
• produkty bogate w witaminę B6, która zapobiega mdłościom (produkty zbożowe, warzywa zielone, fasolka szparagowa, kalafior, marchew, ziemniaki, fasola, nasiona roślin strączkowych, orzechy, pestki dyni, chude mięso, drób, jajka, ryby).

Unikaj:

• ostrych przypraw;
• glutaminianu sodu;
• smażonych, tłustych potraw;
• nabiału (długo zalega w żołądku i po chwilowej uldze, wzmaga mdłości i zgagę);
• surowych owoców i warzyw;
• żywności przetworzonej (dań gotowych, typu „fast food”, przemysłowo produkowanych słodyczy, np. kruchych ciastek) ze względu na bardzo słabą jakość tłuszczów, konserwanty i sztuczne aromaty;
• przejadania się i głodzenia.

Uwaga: Suplementy diety, szczególnie preparaty witaminowe z dużą ilością żelaza, bardzo obciążają układ trawienny. Tym samym mogą być odpowiedzialne za mdłości. Jeśli ich przyjmowanie jest konieczne, lepiej spożywać je razem z lekkostrawnymi posiłkami w podzielonych dawkach.

Aromaterapia

Pomocne mogą być zapachy lawendy lub eukaliptusa. Można zastosować je do kominka aromaterapeutycznego (kilka kropli) lub delikatnej kąpieli uspokajającej z dodatkiem oliwki i olejku lawendowego. Przy wyborze olejków do aromaterapii należy pamiętać, by były to produkty naturalne. W czasie ciąży lepiej stosować je w mniejszych stężeniach.

Świeże powietrze, aktywność i relaks

Dzięki nim można wspomóc dotlenienie organizmu, poprawić jego funkcjonowanie, a tym samym trawienie. Przebywanie na świeżym powietrzu pozwala także uciec od męczących zapachów (np. perfum innych osób,  zapachu lodówki czy środków higienicznych, kosmetyków).

Dopasowana aktywność fizyczna na każdym etapie ciąży jest sprzyjająca. Spacery, gimnastyka, joga, poza dobroczynnym wpływem na ciało pomogą również oderwać myśli o powracających, męczących mdłościach. Odwrócą uwagę od nienajlepszego samopoczucia.

Odpoczynek i relaks (szczególnie dla głowy) dadzą organizmowi kobiety czas na dostosowanie się do zmian. Pomogą radzić sobie ze stresem, który może istotnie wpłynąć na występowanie różnych zaburzeń trawiennych, w tym mdłości i wymiotów.

Foto