Minimalizm w wychowaniu dzieci

Minimalizm stał się w ostatnim czasie bardzo popularnym tematem. W blogosferze zaroiło się od minimalistów dzielących się swoimi przemyśleniami, problemami, pomysłami. Zainteresowały się tym tematem także media. Mieliśmy okazję przeczytać kilka artykułów i wysłuchać kilku rozmów w telewizji dotyczących tego, jak żyją minimaliści. Niestety w większości były to kwestie związane z nadmiarem przedmiotów, które współcześni ludzie gromadzą, kupują, znoszą do swych domów i przechowują latami. Wyjątkową popularność zdobyła magiczna liczba „100”. To podobno do niej wytrawni minimaliści dążą usuwając zbędne przedmioty zalegające w ich mieszkaniach. Tymczasem prawdą jest, że minimalizm to nie tylko liczba posiadanych przedmiotów.

Minimalizm to filozofia, która przekłada się na całe życie człowieka, na wszystkie jego aspekty. To dbanie o nasz umysł, sposób odżywiania, kontakty z innymi ludźmi, realizowanie się, ale także… wychowanie dzieci. Nie jestem zwolenniczką jakichś bardziej rozbudowanych teorii czy filozofii, ponieważ wiążą się one z dość sztywnymi strukturami, nakazami, zakazami itd. Dlatego zdecydowanie bardziej cenię sobie określenie „prostota” w wychowaniu.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Prostota w wychowaniu?

Posiadanie dzieci w dzisiejszych czasach nierozerwalnie kojarzy się nam z ogromnymi wydatkami, mnóstwem „bardzo potrzebnych” rzeczy, niedomykającą się szafą wypełnioną po brzegi ubraniami, kosmiczną ilością zabawek i książeczek czy przebogatą ofertą zajęć, które mają przygotować naszą pociechę do tego, by stała się geniuszem już w pierwszej klasie szkoły podstawowej. To jedna strona medalu. Druga dotyczy oferty dla rodziców, obfitującej w ogromną ilość metod wychowawczych przedstawianych w książkach, gazetach, telewizji. W ich ilości naprawdę można się pogubić, przy okazji zatracając zdrowy rozsądek i własną intuicję, która ostatnimi czasy stała się niemal zbędna, by nie powiedzieć – „szkodliwa”, na drodze wychowania potomka. Dużo bardziej przydatna (niestety) stała się tablica, na której przypina się magnesy „w nagrodę za…”, „karny jeżyk” w każdym kącie pokoju i wykute na pamięć zasady usypiania dziecka tak, by nie manipulowało rodzicem. Czy zatem możliwa jest w dzisiejszych czasach prostota w wychowaniu? Jak najbardziej. W jaki sposób do niej dążyć? Zacznijmy od początku, czyli od rzeczy materialnych, które tak bardzo we wstępie artykułu potępiałam.

Ubrania, kosmetyki, akcesoria dla noworodka

 Lista rzeczy, które robią mamy oczekujące na narodziny (w szczególności pierwszego) dziecka, jest bardzo długa. Rzeczywiście trochę gadżetów jest nam potrzebnych. Jednak często kupujemy ich zdecydowanie za dużo. Po kilka sztuk ubranek w zupełności wystarcza, zwłaszcza, że w większość z nich nie zdążymy ubrać dziecka, bo raz dwa przeskoczy o jeden rozmiar do przodu. Dlatego też warto przyjąć ubranka po dzieciach, które z nich wyrosły lub zakupić w sklepie z używaną odzieżą. Są jednak osoby, które wolą nowe rzeczy. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, by takie zakupiły, jednak w rozsądnej ilości.

Maleńkie dziecko tak na dobrą sprawę nie potrzebuje kosmetyków, a przynajmniej nie tak wielu, jak przyjęło się uważać. Do mycia malucha wystarcza na dobrą sprawę woda i mamine mleko, można stosować też delikatne mydełko. Przy podrażnieniach skóry zamiast specjalnych płynów kupowanych w aptece wystarczy wlać do wanienki zaparzone siemię lniane. Do smarowania delikatnej skóry można używać jadalnego oleju a zamiast zasypki czy cudownych kremów przeciw odparzeniom – starej poczciwej mąki ziemniaczanej. Na podrażnione czy ropiejące oczka, zbawienne działanie ma kilka kropelek mleka z piersi mamy.

Podobnie sprawa ma się z wszelkimi akcesoriami, które rodzice zakupują. Zamiast wózka z gondolą, spacerówką wystarcza chusta do noszenia malucha. Zastąpi ona także wszelkie bujaczki, bo kołysany w niej maluch nie potrzebuje niczego więcej do pełni szczęścia. W gruncie rzeczy nie potrzebujemy nawet łóżeczka, bo dziecko i tak większość czasu spędza w łóżku rodziców. Kocyk też warto kupić nieco większy, by starczył dziecku na dłużej.

Zabawki, książeczki

Pokoje współczesnych dzieci są często niemal zagracone zabawkami. Stoją w nich pudła wypełnione po brzegi klockami, drobnymi zabaweczkami, pluszakami, a półki uginają się pod ciężarem książeczek, gier, układanek. I tak po prostu leżą w tych pokojach, bo większością z nich dzieci rzadko się bawią. Często są to rzeczy kupione przez dziadków, ciocie, ale także przez rodziców, którym zdarza się w ten sposób zagłuszać swoje wyrzuty sumienia, spowodowane brakiem czasu poświęcanego dzieciom. Moją zasadą jest „zamiast dziesięciu byle jakich zabawek kupić jedną porządną”. Można odkładać wraz z dzieckiem pieniądze na zakup jakiejś wymarzonej, dość kosztownej zabawki, można także poprosić rodzinę, by zamiast kupować prezenty każdy osobno – złożyć się na jedną porządną. I wreszcie – zachęcajmy dzieci do samodzielnego robienia zabawek. Takie rzeczy są dla dzieci dużo bardziej wartościowe. Jednocześnie ich przygotowywanie ma inne zalety – dzieci uczą się precyzji, wspomagają sprawność manualną i dają dużo radości. Podobnie jest z książeczkami. Można tworzyć własne rodzinne historyjki. Spisywać je i opatrywać odpowiednimi ilustracjami.

Metody wychowawcze

Wyobraźmy sobie, że z księgarnianych półek nagle znikają wszystkie poradniki dotyczące wychowania dzieci, telewizja przestaje nadawać programy dotyczące tej kwestii, przestają też istnieć wszyscy specjaliści z tej dziedziny. Co wtedy? Dzieci stają się szczęśliwsze, a rodzice, po chwilowym szoku i przeżytej zgrozie, spokojniejsi. Zaczynają polegać na swojej intuicji, baczniej przyglądać się swoim dzieciom i współpracować z nimi. Dlaczego tak twierdzę? Ponieważ to, że posiadamy dziś tak wiele metod, źródeł informacji, wcale nie gwarantuje rodzicom tego, że prawidłowo wychowają swoje dziecko. Rozbieżność pomiędzy tymi wszystkimi teoriami powoduje chaos a rodzice, stając w obliczu trudnej sytuacji, wpadają w popłoch, nie wiedząc co zrobić. Zastanawiają się, na której stronie w książce była o tym mowa albo co dokładnie mówiła Superniania i jak by zareagowała. Jest grupa rodziców, która w takiej sytuacji zrobi to, co intuicja im podpowie. I dobrze. Problem polega jednak na tym, że nie doznają uczucia spokoju a porażki, bo nie zastosowali się do znanych metod czy zaleceń. Nie twierdzę, że wszystkie książki powinniśmy spalić na stosie. To, co do nas dociera, powinniśmy przepuszczać przez „gęste sito”, bowiem jedna metoda będzie dobra dla mojej sąsiadki, ale dla mnie już nie.

Jak do tego wszystkiego ma się prostota? Ano tak, że nie ma sensu zaśmiecanie sobie swojej rodzicielskiej głowy dziwnymi teoriami, uczenie się ich na zapas i sztywne wbijanie swoich problemów w ich ramy. Dobrze jest podpierać się przemyśleniami mądrzejszych (w danej dziedzinie) od nas, ale to my powinniśmy decydować, które z nich wpuścimy do naszego życia. I przede wszystkim nie stwarzajmy sobie sztucznych problemów. Coś, co czasem wydaje nam się trudne, następnego dnia staje się proste i zabawne (choć nie zawsze). Są i takie sytuacje, które wymagają pomocy specjalisty. I jak najbardziej należy z niej skorzystać. Powinniśmy jednak kierować się własnym rozsądkiem.

Myślę, że najlepiej z prostotą komponuje się „rodzicielstwo bliskości”. Nie ma w nim bowiem miejsca na udziwnienia. W dużym stopniu daje ono rodzicom wolność i ufa w ich rodzicielską intuicję. A książka, która się wpisuje w te kanony, to „W głębi kontinuum”. Dla mnie ta pozycja to kwintesencja prostoty. Ułatwiajmy sobie zatem życie, zamiast je komplikować. Będziemy mieli z tego wiele korzyści. I nasze dzieci również.