Czy słyszeliście kiedyś o lekarzu, który nigdy nie rozmawiał ze swoimi pacjentami? Zamiast wywiadu wybierał przeglądanie wyników badań, bo wiedział, że dokumentacja medyczna ma dużą przewagę nad tym, co mówi pacjent – nie kłamie. A kłamią wszyscy. To samo na kartach swojej książki powtarza Brad Blanton, choć on – zamiast na diagnostyce – skupia się na bycie i umyśle. Mówi więc, że wszyscy kłamiemy, powtarza to niezliczoną ilość razu i robi to w dużo bardziej chamski sposób niż serialowy dr Gregory House. Mówi to tak, że aż czasami mamy zamiar wyrzucić jego książkę przez okno. Jeśli jednak uda nam się powstrzymać tę chęć i przeczytać pozycję „Radykalna szczerość”, będzie nam lżej – mimo że przez pierwsze trzysta stron nic na to nie wskazuje.
Uwaga! Reklama do czytania
Radykalna szczerość
Radykalna szczerość to książka, która zyskała miano kontrowersyjnej, wręcz obrazoburczej w Stanach Zjednoczonych. Jej autor, dr Brad Blanton, znany z niewyparzonego języka cham, bez ogródek pali ogniem wszelkie przejawy kłamstwa i nieszczerości, którymi się karmimy. Niech was jednak nie zmyli forma – to książka głęboko terapeutyczna i humanistyczna. Daje nadzieję, że jest możliwe prawdziwe i trwałe porozumienie między ludźmi.
Twardy orzech dla rodziców
Gdy bierzemy niewinne i otwarte dzieci i zaczynamy je szkolić na moralistów, jednocześnie szkolimy je na kłamców. Moralizm i kłamstwo idą ramię w ramię. Bycie „dobrym” i „wyglądanie dobrze”, tak bardzo cenione, prowadzi wprost do kłamstwa. Jeśli zdołacie oszukiwać zakonnice, aby wierzyły, że jesteście dobrzy, tak jak one tego oczekują, możecie potajemnie robić, co wam się żywnie podoba. Pouczenia moralne, rygorystycznie narzucane, odrywają dzieci od ich osadzania w doświadczeniu, od zaufania do świata opartego po prostu na byciu tu i teraz, i czynią z nich skrupulatnych, cierpiących oprawców na następnego pokolenia. Jak to ujął Erikson: „Dziecko, zmuszone ze strachu do udawania, że jest lepsze, gdy się na nie patrzy niż kiedy się na nie nie patrzy, będzie wyczekiwać dnia, gdy zyska brutalną siłę, aby czynić innych bardziej moralnymi niż ono samo kiedykolwiek zamierza być” [1].
Moralizm to, zdaniem Blantona, nieuleczalna choroba, na którą cierpimy wszyscy. Wolne od niej są tylko najmłodsze dzieci, ale i to nie trwa długo – dorastając, uczymy się przecież uogólniać i wartościować, dostosowywać swoje zachowania do oczekiwań społeczeństwa. Uczymy się też przewidywalności – jeśli doświadczamy czegoś trudnego, staramy się tego unikać w przyszłości, z kolei doświadczenia dobre i przyjemne próbujemy odtwarzać.
Nie podążamy za tym, na czym naprawdę nam zależy, bo boimy się bolesnych niepowodzeń – zamiast tego tworzymy opowieść, której fundamentem stają się wyłącznie nasze poprzednie przeżycia. Nic nowego. W pewnym momencie dorastające dziecko dochodzi do miejsca, w którym nie może już przestać żyć w swojej opowieści i brnie wciąż coraz dalej i dalej… To właśnie autor „Radykalnej szczerości” nazywa moralizmem.
Dlaczego kłamiemy?
Każdy z nas jest chodzącą raną. Większość ludzi nadal jest zainteresowana jasnością i prawdą, lecz jednocześnie zajmuje nas ciągłe udowadnianie, że nasze dzieciństwo było gorsze niż przeciętne, a my sami jesteśmy lepsi od wszystkich. Konwencjonalnym sposobem przejścia przez życie w cierpieniu jest zbieranie dowodów na swoją korzyść. Uczą nas, że to właśnie jest wartość, w katolickich szkołach i na studiach prawniczych oraz we wszystkich innych szkołach (tylko nie ta skutecznie, jak w pierwszych dwóch) [2].
Choć w tytule książki Brada Blantona kluczowe miejsce zajmuje szczerość, warto zauważyć, że najwięcej czasu poświęca on… nieszczerości. Kłamiemy na różnych etapach swojego życia, jednak najgorszym rodzajem kłamstwa, najbardziej zabójczym, jest zatajenie informacji przed osobami, na których naszym zdaniem mogłyby one w jakiś sposób wpłynąć. Dlaczego najbardziej zabójczym? Bo jego rezultatem są problemy psychiczne najcięższego rodzaju u nas samych.
Autor mówi o tym, że dorastający ludzie spędzają na tej zabawie większość czasu – jednak im więcej kłamią, tym trudniej im dorosnąć. A to właśnie mówienie prawdy jest najważniejszym warunkiem, który musi zostać spełniony, byśmy mogli zamknąć okres dojrzewania i iść dalej, ku dorosłości. „Radykalna szczerość” pozwala spojrzeć na naszą dorosłość inaczej, szczerze, już bez kłamstw. To obowiązkowa, choć bardzo wymagająca lektura dla każdego, kto chce stanąć z prawdą twarzą w twarz.
Zobaczcie tutaj:
[1] Blanton B., „Radykalna szczerość. Jak zmienić życie dzięki mówieniu prawdy”, Szczecin 2023, s. 47.
[2] Tamże, s. 34.
księgarnia natuli.pl
Najlepsze książki dla dzieci w jednym miejscu
Piękne, mądre, starannie wydane. W duchu rodzicielstwa bliskości. Uczące uważności, rozpoznawania emocji, życiowych umiejętności. Zachwycające historiami. Dla dzieci od 0 do 18. I tych starszych też!
Koniecznie odwiedź naszą księgarnię!
