Rozwód bez orzekania o winie – czy szybki rozwód jest możliwy?

Wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego

Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Przez winę należy rozumieć naganne zachowanie małżonka, poprzez które narusza on obowiązki małżeńskie wynikające z przepisów albo zasady współżycia społecznego. Przykłady zachowań, które mogą skutkować przypisaniem danej osobie winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego, to:

• zdradzenie małżonka,
• zaniedbywanie rodziny,
• alkoholizm, narkomania, hazard itp.,
• przemoc fizyczna i psychiczna.

Jest to wyliczenie najczęstszych przyczyn, oczywiście mogą pojawić się również inne. Sąd w wyroku rozwodowym może stwierdzić, że winę ponoszą oboje małżonkowie i –  co ważne – nie ustala przy tym, czy wina któregoś z nich jest mniejsza lub większa niż drugiego. Oprócz tego sąd może orzec, że winny jest tylko jeden z małżonków. Jeśli domagamy się, aby rozwód nastąpił z winy współmałżonka, musimy napisać o tym w pozwie rozwodowym albo w odpowiedzi na pozew, bądź też powiedzieć o tym podczas rozprawy.

Rozwód bez orzekania o winie – kiedy jest możliwy

Sąd zaniecha orzekania o winie jedynie na zgodne żądanie małżonków. Oznacza to, że jeśli chcemy, aby w czasie postępowania rozwodowego sąd nie roztrząsał winy, to musimy wskazać w pozwie lub odpowiedzi na pozew, bądź też oświadczyć na rozprawie, że domagamy się rozwodu bez orzekania o winie. Jednak niezbędne jest, aby takie samo stanowisko przedstawił nasz współmałżonek. Jeśli bowiem będzie on domagał się on rozwiązania małżeństwa z naszej winy albo z winy obojga, to nie będzie możliwości aby sąd odstąpił od orzekania o winie, w związku z czym my również będziemy musieli przedstawić stanowisko co do winy.

Rozwód z winą czy bez winy?

Rozważając, czy zażądać rozwodu z winy małżonka czy też bez orzekania o winie, możemy zadać sobie pytanie, jakie są skutki każdego z tych rozstrzygnięć. Najistotniejszym skutkiem rozwodu orzeczonego z winy małżonka jest to, że w określonych przypadkach możemy domagać się od niego alimentów. Zgodnie z przepisami rozwiedziony małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego (a więc rozwód został orzeczony z winy obojga małżonków albo tylko drugiego z nich) a znajduje się w niedostatku, może domagać się od byłego współmałżonka dostarczania środków utrzymania. Z kolei jeśli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego, a rozwód pociągnął za sobą znaczne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd może orzec, że małżonek winny ma obowiązek przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małżonka niewinnego.

Inną kwestią jest to, że nierzadko mamy poczucie, iż zostaliśmy skrzywdzeni przez drugiego małżonka i w związku z tym sprawiedliwe będzie, jeśli rozwód zostanie orzeczony z jego winy. Możemy traktować taki wyrok jako swego rodzaju rekompensatę za to, że w małżeństwie byliśmy źle traktowani. Należy jednak pamiętać, że musimy przedstawić dowody dla wykazania winy współmałżonka. W związku z tym postępowanie rozwodowe może trwać wiele miesięcy czy nawet lat, a przy tym nie mamy pewności, czy sąd zgodzi się z naszym stanowiskiem. Co więcej, w takim przypadku prawdopodobne jest, że nasz małżonek przedstawi dowody, z których jego zdaniem może wynikać, że to nie on, a my jesteśmy winni rozkładowi pożycia małżeńskiego. „W takiej sytuacji może nas czekać niełatwa batalia przed sądem, dlatego warto poważnie zastanowić się nad żądaniem rozwodu z orzekaniem o winie” – wskazuje Adwokat Agata Koschel-Sturzbecher, prowadząca Kancelarię Adwokacką w Poznaniu, specjalizującą się w sprawach rozwodowych.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Rozwód bez orzekania o winie a dzieci

W postępowaniu rozwodowym sąd rozstrzyga też o innych kwestiach. Przede wszystkim, jeśli małżonkowie mają dzieci, to muszą zostać rozstrzygnięte kwestie związane z ich wychowaniem i utrzymaniem, a więc dotyczące władzy rodzicielskiej, kontaktów i alimentów. Rozstrzyganie o tych kwestiach nie zawsze jednak musi skutkować tym, że rozprawa będzie się toczyła dłużej. Jeśli strony będą miały w tym zakresie zgodne stanowisko, a sąd uzna je za zgodne z dobrem dzieci, to sprawa również może się szybko skończyć. Warto w takiej sytuacji przyprowadzić na rozprawę świadka (zwykle kogoś z rodziny), który zezna na temat tego, jak wygląda sytuacja życiowa dzieci stron.

Rozwód bez orzekania o winie – ile trwa i jak wygląda rozprawa

W sytuacji, gdy obie strony zgadzają się na rozwód bez orzekania o winie, a nie mają dzieci, rozwód powinien się skończyć na jednej rozprawie. Sąd przesłucha wówczas jedynie informacyjnie strony, aby upewnić się, że doszło do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego – a więc że pomiędzy małżonkami nie ma już więzi fizycznej ani psychicznej, a także nie prowadzą już oni wspólnego gospodarstwa domowego. Wyrok rozwodowy zapada w takiej sytuacji zwykle już tego samego dnia. Z kolei jeśli małżonkowie mają dzieci, to ilość rozpraw i czas ich trwania będzie zależał od tego, jakie są stanowiska stron w zakresie spraw dotyczących dzieci oraz jakie dowody trzeba przeprowadzić. Jednak nawet w takiej sytuacji postępowanie będzie zwykle krótsze, niż miałoby to miejsce w przypadku, gdyby sąd musiał rozstrzygnąć jeszcze kwestię winy.

Należy jednak pamiętać, że od momentu złożenia pozwu o rozwód do wyznaczenia rozprawy mija pewien czas. Przede wszystkim sąd musi sprawdzić pozew pod kątem tego, czy spełnia on wymogi przewidziane w przepisach. Jeśli tak nie jest, to sąd wzywa powoda (osobę składającą pozew) do uzupełnienia pozwu. Prawidłowo sporządzony pozew zostaje doręczony pozwanemu, a sąd wyznacza mu termin na ustosunkowanie się do pozwu (zazwyczaj dwa tygodnie). Taka procedura musi się odbyć zawsze, nawet jeśli już w pozwie zasygnalizujemy, że oboje małżonkowie chcą się rozwieść bez orzekania o winie. Natomiast po uzyskaniu wyroku rozwodowego musimy odczekać jeszcze tydzień, aby wyrok się uprawomocnił.