Anemia w ciąży
Jednym z wielu pytań kobiet ciężarnych jest pytanie o anemię. Jak zadbać o siebie, by jej uniknąć? Dlaczego tak wiele kobiet w ciąży jest na nią narażonych?
Anemia to zaburzenie układu krwionośnego czerwonokrwinkowego, które powstaje na skutek zmniejszonej ilości hemoglobiny czy erytrocytów. Może się rozwinąć m.in. w skutek niedoboru żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12.
W ciąży możemy mieć do czynienia z dwiema postaciami anemii:
1. Anemia fizjologiczna
Anemia ciążowa jest procesem normalnym fizjologicznie. Podczas ciąży zwiększa się przepływ krwi. Dochodzi do zwiększenia jej objętości i jednocześnie jej rozcieńczenia. Wraz z rozwojem ciąży dochodzi do powiększenia się masy i przekrwienia macicy, a wraz z rozwojem dziecka dochodzi do coraz większego zapotrzebowania na substancje odżywcze i wymianę gazową tlenu z dwutlenkiem węgla w łożysku.
Liczba erytrocytów, hemoglobiny i hematokryt (stosunek objętości skoagulowanych erytrocytów do objętości całej krwi) zostają takie same jak przed poczęciem, ale poprzez zwiększenie się objętości krwi dochodzi do zmniejszenia procentowego stosunku parametrów, które widoczne są jako obniżone w morfologii. Stężenie żelaza i ferrytyny (białko wiążące żelazo, najważniejszy wskaźnik służący do oceny gospodarki żelazowej) w surowicy maleją, ale ich zdolność wiązania się ulega zwiększeniu. Masa krwinek czerwonych zwiększa się stopniowo od ok 9. tygodnia ciąży, jednak czas życia erytrocytów jest skrócony, natomiast zwiększa się ich objętość.
2. Anemia ciążowa
Podczas przebiegu ciąży może też dość do anemii innego typu, która może nieść ryzyko. Dochodzi do niej, jeśli poziom hemoglobiny spada poniżej 11g/dl (6,82 mmol/l) a hematokryt poniżej 33%.
Ciężka anemia w I trymestrze może być przyczyną zaburzeń rozwoju łożyska, nieprawidłowego zagnieżdżenia się zarodka w macicy, wady płodu. W II trymestrze może dość do zaburzenia rozwoju dziecka, a III trymestrze – może być przyczyną wcześniejszego porodu.
Jak zapobiegać anemii w ciąży?
Zdrowe, naturalne i urozmaicone żywienie to podstawa. Nie tylko musimy zadbać o produkty bogate w żelazo, ale do procesów krwiotwórczych potrzebne są również witaminy B12, B6, C, E, kwas foliowy oraz miedź, cynk i molibden. Dlatego pamiętajmy, by talerz był pełen kolorowych owoców i warzyw oraz używajmy produktów zbożowych nieoczyszczonych, które będą bogate w witaminy i mikroelementy.
Jeśli mamy rozważyć pokarmowe źródła żelaza to trzeba przyznać, że lepiej przyswajalne jest żelazo z produktów odzwierzęcych (np. w czerwonym mięsie), ale jeśli jesteś wegetarianką, jedz jajka. Biorąc pod uwagę produkty roślinne, najlepszym źródłem żelaza będą pestki dyni, otręby pszenne, zarodki, sezam, mak, melasa, suszone owoce (figi, morele, rodzynki), zielone warzywa – natka pietruszki, pokrzywa, kasza gryczana…
Co wspomaga/zaburza przyswajanie żelaza?
- Pamiętajmy że zwiększamy przyswajalność żelaza z produktów roślinnych dwukrotnie, jeśli spożywamy je z witaminą C.
- Produkty mleczne ze względu na kazeinę, produkty bogate w wapń oraz błonnik zaburzają przyswajanie żelaza hemowego.
- Jeśli spożywasz posiłek bogaty w żelazo, nie popijaj go herbatą czy kawą (w ogóle nie jest ona zalecana w ciąży) ze względu na polifenole, które zaburzają wchłanianie żelaza.
- Jeżeli konieczna jest suplementacja żelaza w ciąży, warto zwrócić uwagę, jaką wybrać. Suplementy zawierające żelazo w postaci siarczanu i fumaranu bardzo słabo się przyswajają, a mogą wzmagać zaparcia. Warto zainwestować w preparat żelaza w postaci chelatu, np. dwuglicynian żelaza, który jest lepiej przyswajalny przez organizm i nie wpływa na zaburzenia układu pokarmowego.
Foto: flikr.com/alanant
