Angina latem u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Angina to ostry stan zapalny migdałków podniebiennych. Zdarza się, że wywołują ją bakterie lub grzyby, jednak najczęściej infekcja ta ma podłoże wirusowe. Warto wiedzieć, że włączenie antybiotyku nie zawsze jest konieczne – czasami wystarczą leki naturalne, a nawet produkty, które znajdziemy w swojej spiżarni.

Zapalenie migdałków podniebiennych – co warto o nim wiedzieć?

Ból gardła może mieć wiele różnych przyczyn. Objaw ten towarzyszy wielu chorobom wieku dziecięcego, w tym m.in. szkarlatynie czy mononukleozie zakaźnej. Najczęściej jednak jest sygnałem, że u dziecka rozwija się właśnie ostry stan zapalny migdałków podniebiennych, zwany również anginą. Jeśli nasze dziecko skarży się na ból gardła, nie próbujmy stawiać diagnozy na własną rękę i wybierzmy się do pediatry. 

Objawy anginy paciorkowcowej (bakteryjnej), które w pierwszej kolejności powinny zwrócić naszą uwagę, to:

• uporczywy ból gardła, 
• trudności z przełykaniem, 
• wysoka gorączka, 
• powiększenie węzłów chłonnych, 
• zaczerwienienie błony śluzowej gardła, 
• a także biały nalot na migdałkach. 

Jeśli natomiast dziecko skarży się na ból gardła, ból głowy, ma stan podgorączkowy i źle się czuje, prawdopodobnie mamy do czynienia z anginą wirusową.

Czy anginą można się zarazić?

Angina jest chorobą zakaźną. Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z wydzieliną z gardła lub nosa chorego. Pamiętajmy o tym zwłaszcza wtedy, gdy chorujące dziecko ma rodzeństwo. Sami także zadbajmy o higienę w tym trudnym czasie, by ograniczyć transmisję patogenów.

Mamy, które karmią piersią, często zastanawiają się, czy w czasie choroby mogą karmić swoje dziecko. Infekcja mamy nie stanowi do tego żadnego przeciwwskazania. Wirusy ani bakterie nie przenikają bowiem do mleka. Warto jednak pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności w czasie karmienia. Należy często myć ręce, nie całować dziecka w okolice ust, a także nie kaszleć ani nie kichać w jego obecności.

Angina latem – czy to możliwe?

W naszym klimacie szczyt zachorowań na zapalenie migdałków podniebiennych przypada na jesień, zimę oraz wczesną wiosnę. Niestety, nie oznacza to, że ta wyjątkowo dokuczliwa choroba w wakacje pozwala nam od siebie odpocząć. Wręcz przeciwnie – dzieci, zwłaszcza te najmłodsze, bardzo często cierpią na anginę latem. Dlaczego tak się dzieje? W okresie letnim winę najprawdopodobniej ponosi gwałtowna różnica temperatur. 

Gdy jest gorąco, naczynia krwionośne błony śluzowej są rozszerzone. Jeśli jednak potraktujemy je lodami lub zimnym napojem wyjętym wprost z lodówki, gwałtownie się skurczą. Konsekwencją będzie niedokrwienie tego obszaru, a co za tym idzie – obniżenie odporności i zwiększenie podatności na działanie bakterii (bytujących w jamie ustnej lub pochodzących z zewnątrz). Mechanizmy obronne organizmu są osłabione, szkodliwe drobnoustroje zaczynają się namnażać i w krótkim czasie dochodzi do rozwoju ostrego stanu zapalnego.

Warto pamiętać, że nie tylko lody i schłodzone napoje mogą być naszymi wrogami w upalne dni. Podobnej reakcji możemy się spodziewać, narażając organizm na gwałtowne zmiany temperatury związane z m.in. wejściem do klimatyzowanego pomieszczenia. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, zrezygnujmy również ze znacznego obniżania temperatury w samochodzie.

Antybiotyk na zapalenie błony śluzowej gardła – czy to dobry pomysł?

Rozpoznanie stawia się najczęściej na podstawie typowego obrazu klinicznego. Jednak pamiętajmy, że lekarz może również zalecić pobranie wymazu z tylnej ściany gardła i migdałków, by dobrać najlepszy lek. 

Jeśli ostre zapalenie migdałków podniebiennych ma podłoże bakteryjne, niezbędne jest włączenie antybiotyku. Po dobraniu odpowiedniego leku pamiętajmy, aby doprowadzić kurację do końca – nawet jeśli dziecko już po dwóch dniach poczuje się świetnie. Kuracja zwykle trwa dziesięć dni. Ważne, by pamiętać, że jej przerwanie przed czasem może doprowadzić do rozwoju odporności bakterii na dany antybiotyk.

Jeśli z kolei anginę wywołały wirusy (czyli najczęściej rinowirusy, koronawirusy i adenowirusy), antybiotyk nie przyniesie żadnej poprawy. W takim wypadku najrozsądniej postawić na leczenie objawowe, które pozwoli złagodzić dokuczliwe objawy anginy. Naturalne metody, które niżej przedstawimy, mogą być również stosowane wspomagająco w leczeniu anginy paciorkowcowej, jednak w tym przypadku nie zastąpią antybiotykoterapii – będą za to jej doskonałym uzupełnieniem.

Naturalne leczenie anginy – leki homeopatyczne na ból gardła

Leki homeopatyczne mogą być z powodzeniem stosowane w łagodzeniu dolegliwości towarzyszących każdemu rodzajowi anginy (paciorkowcowej, wirusowej oraz grzybiczej). Są bezpieczne, dlatego możemy podawać je nawet najmłodszym dzieciom. Preparaty te nie wchodzą również w interakcje z innymi lekami, przez co nie musimy się obawiać, że osłabią działanie przepisanego antybiotyku. W leczeniu anginy stosuje się leki homeopatyczne takie jak:

• Aconitum napellus – sprawdzi się, jeśli choroba rozpoczęła się gwałtownie, dziecko ma wysoką gorączkę, jest rozpalone i spragnione, a także ma suchą skórę. Warto po niego sięgnąć przede wszystkim wtedy, gdy anginę wywołało gwałtowne ochłodzenie organizmu (m.in. po zjedzeniu lodów czy kąpieli w chłodnym morzu).
• Belladonna – jest skuteczny, gdy dziecko gorączkuje, jest rozgrzane i intensywnie się poci, a ponadto sucho pokasłuje oraz skarży się na silny ból gardła (które jest mocno zaczerwienione i podrażnione).
• Mercurius solubilis – warto po niego sięgnąć, gdy angina jest już zdiagnozowana i towarzyszą jej objawy takie jak: wysoka gorączka, osłabienie, ból gardła, powiększone migdałki z ropnym nalotem, duża ilość gęstej śliny, a także nieprzyjemny zapach z ust.
• Phytolacca decandra – sprawdzi się, gdy dziecko zmaga się z bólem gardła promieniującym do ucha. Preparat ten stosowany jest w łagodzeniu wielu dolegliwości związanych ze stanami zapalnymi śluzówek jamy ustnej, gardła, migdałków i ślinianek. Szybko łagodzi silny ból i zapobiega rozwojowi infekcji.
• Apis mellifica – warto po niego sięgnąć, jeśli gardło jest czerwone i nabrzmiałe, a migdałki opuchnięte. Rodzice najczęściej decydują się na ten lek, gdy dziecko bardzo chciałoby ochłodzić rozpaloną śluzówkę zimną wodą, ale boją się pogorszenia stanu jego zdrowia.

Domowe sposoby na zapalenie błony śluzowej gardła

Dokuczliwe objawy anginy możemy również złagodzić, podając dziecku ziołowe napary, kompoty i soki. Wypijanie dużej ilości płynów jest szczególnie ważne, gdy dziecko gorączkuje. Wysoka temperatura może bowiem szybko prowadzić do odwodnienia. Oprócz wody, zaproponujmy dziecku:

• napar z rumianku lub mięty – ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne,
• napar z korzenia lukrecji lub prawoślazu – nawilży suche gardło,
• kompot z gruszek,
• naturalne soki owocowe – z aronii, czarnego bzu, czarnej porzeczki.

Leczenie anginy wirusowej – o czym jeszcze warto pamiętać?

Starszym dzieciom, które skarżą się na silny ból gardła, możemy podawać tabletki do ssania (dostępne są również preparaty w sprayu). Zwróćmy jednak uwagę na skład. W aptekach znajdziemy mnóstwo naturalnych specyfików na bazie tymianku, melisy, szałwii, goździków, olejku z drzewa herbacianego i innych ziół.

Pamiętajmy, że angina wiąże się najczęściej z uporczywym bólem gardła. Dziecko, u którego doszło do zapalenia migdałków, może mieć przez to problemy z przełykaniem, dlatego najlepiej podawajmy mu posiłki w formie płynnej lub półpłynnej. Świetnie sprawdzą się lekkie zupy warzywne, przeciery owocowe, kasze, ryż z jabłkami i cynamonem lub jogurty z owocami. W czasie choroby zrezygnujmy natomiast z potraw ciężkostrawnych, rozgrzewających i trudnych do pogryzienia. Niekorzystnie wpłynęłyby one na chore gardło i dodatkowo nasiliły dolegliwości towarzyszące anginie – a tego przecież chcemy uniknąć.

Konsultacja medyczna: lek. med. Alina Małmyszko-Czapkowicz