Kategorie
Dziecko Relacje rodzinne

O pożytkach płynących z konfliktów między rodzeństwem

Relacje dziecka z rodzeństwem są ważnym elementem w procesie tzw. socjalizacji oraz budowaniu całego systemu rodzinnego. Pozwalają na zaspokajanie dziecięcej potrzeby przynależności społecznej, a także pomagają w nabywaniu wiedzy o innych i sobie samym. Niejednokrotnie dają możliwość powierzenia dziecięcych trosk i sekretów. Zdarza się, że stanowią fundament przyjaźni na całe życie.

Jednak nieodłącznym elementem siostrzanych i braterskich więzi są także nieporozumienia, zazdrość a nawet rywalizacja. Kiedy na okrągło powracające kłótnie spędzają nam sen z powiek, często pytamy samych siebie: “co robię nie tak?”.

Uwaga! Reklama do czytania

Cud rodzicielstwa

Piękna i mądra książka o istocie życia – rodzicielstwie.

Odwiedź księgarnię Natuli.pl

Jak zapobiegać nieporozumieniom, by wychować dzieci w atmosferze miłości i zgody? Zagadnienie rozwiązywania konfliktów między rodzeństwem oraz porady, jak wychowywać dzieci bez rywalizacji, przykuwają uwagę niejednego rodzica. W sieci oraz licznych poradnikach krąży wiele wskazówek dotyczących dziecięcych sporów. Samo powstrzymywanie konfliktów między dziećmi nie przynosi jednak trwałego rozwiązania. Zresztą zwyczajnie nie jest też do końca możliwe.

Pozwólmy dzieciom na konfrontację

Skłonności do nieporozumień, bójek czy zazdrości między rodzeństwem zależą od różnicy wieku między dziećmi, od ich temperamentu oraz wielu czynników rodzinnych. Jedno jest pewne – siostrzane i braterskie konflikty są typowym i nieuniknionym procesem rozwojowym. Zresztą nie ma w nich nic złego, o ile nie przybierają nadmiernie wrogiej formy. Dzieci różnią się między sobą stylami reagowania, potrzebami, preferencjami i oczekiwaniami, co w sposób zrozumiały prowadzi również do nieporozumień. Spierają się o przestrzeń dla siebie, uwagę rodziców, zabawki czy formę spędzania wspólnego czasu.

Warto jeszcze przeczytać:


Na skutek nieporozumień dzieci w naturalny sposób trenują nie tylko kompetencje społeczne związane z asertywnością, szukaniem kompromisów i rozwiązywaniem konfliktów, lecz także lepiej poznają siebie i swoje rodzeństwo. Dzięki konfrontacjom z rodzeństwem pogłębiają wiedzę dotyczącą własnych potrzeb, ćwiczą się w określaniu własnych granic i umiejętności mówienia “nie” oraz uświadamiają sobie istotę wzajemnej troski. Pojawiające się konfrontacje są wyzwalaczem naturalnego treningu wielu pożytecznych kompetencji, a przy tym umożliwiają naukę wspólnego życia w rodzinie.

Konflikty często dają o sobie znać wtedy, gdy rodzic nadmiernie interweniuje i angażuje się w nieporozumienia, lub próbuje całkowicie nie dopuścić do konfrontacji. Sytuacja między dziećmi  przybiera wówczas strukturę trójkąta (wtedy często dzieci uciekają się np. do skarżenia), a ingerencja opiekunów często dodatkowo zaognia kłótnie i napędza wrogość. Dobrze jest, kiedy rodzice ograniczają swój udział w dziecięcych konfliktach. Zamiast stawać w obronie jednego z dzieci (zazwyczaj tego młodszego) lub starać się za wszelką cenę zaprowadzić zgodę, znacznie korzystniejsza – choć niewątpliwie wymagająca dużej cierpliwości i uważności – wydaje się strategia wspierającej obserwacji oraz zachęcania do samodzielnych prób poszukiwania konstruktywnych rozwiązań.

Zaprzeczanie nieporozumieniom, albo opowiadanie się za którąś ze stron daje krótkotrwałe rozwiązanie i przynosi zwykle efekt odwrotny do zamierzonego. Dużo ważniejsze jest aktywne wsparcie dziecka w rozwoju odpowiedzialności za własne emocje, wzmacnianie poczucia wspólnoty oraz troski o przyjazne relacje w rodzinie. Warto również przyjrzeć się własnym strategiom rozwiązywania konfliktów z bliskimi, pierwszym reakcjom w stanie wzburzenia i umiejętności regulowania własnych emocji – bo, jak wszyscy wiemy, dzieci uczą się przede wszystkim obserwując dorosłych.

Uwaga! Reklama do czytania

Połóg. Pierwszy rok życia rodzica

Oto długo wyczekiwany holistyczny przewodnik po połogu. Autorka z czułością i empatią przeprowadza czytelników przez szereg zagadnień związanych z tym przełomowym momentem.

Zobacz na natuli.pl

Wspieraj, ale nie osądzaj!

  • Daj dzieciom przestrzeń – zamiast podawać gotowe rozwiązania, staraj się zachęcać do tego, aby same próbowały znaleźć wyjście z sytuacji;
  • Wspieraj w rozwoju kompetencji społecznych i emocjonalnych. Rozmawiaj z dziećmi o emocjach, nazywaj uczucia, wskazuj możliwe sposoby rozładowania emocji oraz skuteczne strategie radzenia sobie z nimi;
  • Bądź empatyczny, pokaż, że rozumiesz emocje dziecka. Nazwij i opisz to, co dostrzegasz w jasny sposób, np.: “Widzę, że chciałbyś czasem pobawić się sam”; Jesteś niezadowolona, kiedy tak długo karmię twoją siostrę?”; “Rozumiem, że ty również mnie potrzebujesz, kiedy opiekuję się twoim bratem”; “Wygląda na to, że chciałbyś spędzać ze mną więcej czasu”;
  • Unikaj roli sędziego, wysłuchaj obu stron, ale pozwól dzieciom na samodzielne podejmowanie decyzji oraz dochodzenie do porozumienia;
  • Interweniuj, kiedy dzieci robią sobie krzywdę, biją się albo ranią słowami – opisz, co widzisz, i jasno powiedz, że nie akceptujesz takich zachowań;
  • Zwróć uwagę na indywidualność każdego z dzieci. Unikaj powtarzania, że kochasz dzieci tak samo (na pytanie o to, które z dzieci kochasz mocniej, możesz odpowiedzieć po prostu: “Każde z was jest inne i to jest wspaniałe. Jasia kocham jak Jasia, a Zosię jak Zosię”);
  • Powierzaj dzieciom dostosowane do wieku zadania, które umożliwiają budowanie wspólnoty i pogłębianie poczucia odpowiedzialności za funkcjonowanie rodziny (np. pozwól im nakryć do stołu, poskładać pranie, poproś o pomoc w kąpieli młodszego rodzeństwa);
  • Spędzaj czas z każdym z dzieci. Wspólnie z dziećmi zaplanuj spędzenie części czasu wolnego oddzielnie z każdym z nich. Zatroszcz się o to, aby te chwile były wyjątkowe i przyjemne;
  • Rozmawiajcie o tym, co ważne. Całą rodziną porozmawiajcie o wzajemnym szacunku, akceptacji i wyrażaniu troski wobec najbliższych.

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Źródło:

B. Brazelton, J. D. Sparrow, Rozwój dziecka od 0 do 3 lat, GWP, Sopot 2013, s. 401-407.

Autor/ka: Karolina Radomska

Psycholog z zawodu i zamiłowania. W wolnym czasie delektuje się herbatą, chodzi po górach oraz pisze bajki i tradycyjne listy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.