Kategorie
Zdrowie

Inulina – prebiotyk o niesamowitych właściwościach

Jelita to nasz drugi mózg. U człowieka zajmują powierzchnię około 600 metrów kwadratowych, czyli mniej więcej tyle, ile wynosi powierzchnia kortu tenisowego. Nie ulega już żadnej wątpliwości, że od tego, co jemy, zależy nasz nastrój oraz nasze zdrowie. Aby zadbać o mikroflorę jelitową, należy uwzględnić w diecie przede wszystkich probiotyki oraz prebiotyki. Prebiotyki to składniki żywności, które nie podlegają trawieniu w przewodzie pokarmowym i poprzez stymulację wzrostu „dobrych bakterii” wpływają na ich liczbę i kolonizację jelit. Do prebiotykow zaliczamy m.in. inulinę.

Inula helenium

Po raz pierwszy wyizolował ją w 1804 roku niemiecki farmaceuta Valentin Rose z ekstraktu otrzymanego z korzenia omanu wielkiego. Ponieważ łacińska nazwa omanu brzmi Inula helenium, związek nazwano inuliną (Kulczyński 2016).

Zdaniem angielskich naukowców z Reading University inulina, dzięki swoim prebiotycznym właściwościom, przyczynia się do utrzymania, jak również regeneracji równowagi bakteryjnej w jelitach (Kolida 2002). Do wywołania pozytywnego wpływu na mikroflorę jelitową potrzebna jej około 5–8 g (Kolida, Gibson 2007).

Jak zrozumieć małe dziecko

Poradnik pomagający w codziennej opiece nad Twoim dzieckiem

Zobacz w księgarni Natuli.pl

Obecnie na świecie dodatek inuliny stosowany jest do produkcji: jogurtów, napojów, serków i deserów mlecznych, pianek, lodów oraz pieczywa i ciast. Ma to na celu wzbogacenie ich w składniki prozdrowotne i polepszenie struktury wyrobu. W Polsce inulina na skalę przemysłową jest stosowana jako czynnik prebiotyczny w nielicznych fermentowanych produktach mlecznych (Florkowska 2004).

Inulina pełni rolę materiału zapasowego roślin i należy do frakcji rozpuszczalnej błonnika, nie jest więc trawiona przez ludzki organizm. Dopiero w jelicie grubym dochodzi do jej fermentacji, dzięki działaniu mikroflory jelitowej. W wyniku tego procesu powstają krótkołańcuchowe kwasy organiczne (octowy, propionowy, mlekowy i masłowy), które zakwaszają treść jelita, pobudzają jego perystaltykę i regulują wypróżnianie. Uwolnione kwasy organiczne są przyswajane w okrężnicy i transportowane do wątroby, gdzie zostają zużyte jako źródło energii (Kulczyński 2016).

Gdzie występuje?

W dużych ilościach inulina występuje w bulwach topinamburu, czyli słonecznika bulwiastego (do 70%), korzeniach omanu (44–70%), cykorii (do 58%), mniszka lekarskiego (25–50%) oraz w skorzonerze (wężymordzie), karczochach, szparagach, porze, cebuli, czosnku, ziarniakach zbóż i jadalnych korzeniach łopianu (Kulczyński 2016).

Dzięki zawartości intybiny cykoria zwiększa wytwarzanie soków żołądkowych oraz stymuluje ruchy żołądka i czynności trzustki, ma działa żółciopędne, wzmacnia wątrobę i pęcherzyk żółciowy. Bulwy topinamburu zawierają dużo krzemionki, witaminy B1, wyróżniają się także znacznym udziałem makro- i mikroelementów. Sok otrzymywany z bulw może być stosowany w leczeniu chorób jelita grubego, w hemoroidach, zapaleniu spojówek, powiek i skóry oraz w leczeniu łuszczycy, owrzodzeń oraz oparzeń (Kaur 2002).

Przeczytaj: Topinambur – źródło młodości i zdrowia

Dlaczego jest ważna?

Inulina przyczynia się do przyspieszenia pasażu treści pokarmowych przez układ trawienny, zwiększa masę stolca, poprawia perystaltykę jelit, ułatwia wypróżnianie oraz zwiększa częstotliwość oddawania stolca (Hond 2012). Jako prebiotyk wspiera rozwój bakterii probiotycznych, głównie z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus. Inulina pośrednio wpływa na gospodarkę lipidową człowieka, wzrost przyswajalności mikro- i makroelementów oraz odporność organizmu (Marteau 2011).

Liczne badania pokazują, że obecność inuliny w diecie może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi, co ma duże znaczenie w profilaktyce chorób układu krążenia (Gibson 1995). W randomizowanych badaniach z podwójnie ślepą próbą, podczas których ochotnikom będącym na diecie wysokowęglowodanowej i niskotłuszczowej podawano 10 g inuliny dziennie przez trzy tygodnie, okazało się, że suplementacja fruktanami wpłynęła korzystnie na obniżenie stężenia trójglicerydów we krwi w porównaniu do grupy placebo. Autorzy badania dostrzegli również, że nastąpiło obniżenie lipogenezy wątrobowej (Letexier 2003). Zwraca się też szczególną uwagę na właściwości hipolipemiczne, mające duże znaczenie w profilaktyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych (Kulczyński 2016).

Oprócz fruktozy podczas rozkładu inuliny powstają reszty kwasów, które zakwaszają masy kałowe, ograniczając tym samym rozwój populacji szkodliwych gnilnych bakterii, takich jak Clostridium perfringens, Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Listeria, drożdżaków Candida albicans oraz grzybów. Zwiększone dawki inuliny warto przyjmować w przypadku zakażenia drożdżakami (kandydozie), kryptokokami, infekcjach wywołanych przez E. coli i Salmonellę. Taka terapia pomaga również w przypadku jelita drażliwego, po operacjach uchyłków jelita, przy wzdęciach, a nawet niewydolności wątroby (Kulczyński 2016).

Spożywanie inuliny zwiększa gęstość mineralną kości, co zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy. Inulina w połączeniu z wapniem, fosforem i magnezem oddziałuje pozytywnie na gęstość kości i zapobiega rozwojowi osteopenii i osteoporozy. Badania przeprowadzone przez Kathy Niness w 1999 roku świadczą, że inulina należy do związków hamujących rozwój osteoporozy (Niness 1999). Stwierdzono też pozytywny wpływ prebiotycznego preparatu na absorpcję z przewodu pokarmowego wapnia, magnezu, żelaza, miedzi i cynku. Wzrost przyswajalności tych pierwiastków związany był ze wzrostem ich rozpuszczalności w środowisku o obniżonym pH (Kubik 2006). W doświadczeniu przeprowadzonym z udziałem starszych kobiet (średnia wieku 72 lata), którym przez 6 tygodni podawano inulinę wzbogaconą oligofruktozą, stwierdzono, że suplementacja ta poprawiła wchłanianie wapnia i magnezu (Holloway 2007). Randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą przeprowadzone przez Griffin i wsp. pokazało, że dodatek mieszanki inuliny z oligofruktozą w ilości 8 g/dzień do soku pomarańczowego wzbogaconego w wapń po trzech tygodniach wpłynął korzystnie na wchłanianie wapnia (Griffin 2002).

Inulina zapobiega cukrzycy poprzez hamowanie wzrostu poziomu insuliny i glukozy we krwi. Powoduje to wolniejsze tempo opróżniania żołądka i spowolnienie trawienia oraz wchłaniania (Górecka 2009).

W wielu badaniach wykazano również, że spożywanie inuliny może przyczynić się do obniżenia ryzyka wystąpienia raka okrężnicy. Zauważono też pozytywny wpływ stosowania suplementacji inuliną i/lub oligofruktozą w grupie osób chorych na nieswoiste zapalenie jelit
(Pituch, Albrecht 2012).

Życie seksualne rodziców

Zacznij świadomie budować swoją relację z partnerem

Jak zrozumieć się w rodzinie

Jak dostrzec potrzeby innych i być wysłuchanym

Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli

Bibliografia:

1. Holloway L, Moynihan S, Abrams SA et al.: Effects of oligofructose-enriched inulin on intestinal absorption of calcium and magnesium and bone turnover markers in postmenopausal women. Br J Nutr 2007; 97: 365-372.
2. Pituch A, Albrecht P. Pediatria Współczesna Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 2012, tom 4;4, 147-149.
3. Franck, A. (2002). Technological functionality of inulin and oligofructose. British Journal of Nutrition, 87(Suppl. 2), S287–S291.
4. Kubik C., Piasecka K., Anyszka A., Bielecki S. 2006. Polifruktany i fruktooligosacharydy (FOS) – występowanie, otrzymywanie i zastosowanie. Biotechnologia, 73 (2), 103-116.
5. Marteau P 1 , Jacobs H , Cazaubiel M , Signoret C , Prevel JM , Housez B .Effects of chicory inulin in constipated elderly people: a double-blind controlled trial, Int J Food Sci Nutr. 2011 Mar; 62 (2): 164-70.
6. Hond, E. D., Geypens, B., & Goos, Y. (2000). Effect of high performance chicory inulin on constipation. Nutrition Research, 20, 731–736.
7. Gibson G.R., Roberfroid M.B., 1995. Dietary modulation of the human colonic microbiota – Introducing the concept of prebiotics. J. Nutr. 125, 1401-1412.
8. Górecka D. 2009. Błonnik pokarmowy korzyści zdrowotne i technologiczne. Przemysł Spożywczy, 63 (12), 16–20.
9. Niness K.R., Inulin and Oligofructose: What Are They? J. Nutr. July 1, 1999
vol. 129 no. 7 1402S–1406 s.
10.Kolida S., Gibson G.R. 2007. Prebiotic capacity of inulin-type fructans. Journal Nutrition, 137 (11 Suppl), 2503S–2506S.
11. Kulczyński B, Gramza-Michałowska A., Właściwości prozdrowotne fruktanów typu inuliny, Medycyna Rodzinna 2/2016, s. 86–90.
12. Kaur N, Gupta AK: Applications of inulin and oligofructose in health and nutrition. J Biosci 2002; 27: 703–714.
13. Letexier D, Diraison F, Beylot M: Addition of inulin to a moderately high-carbohydrate diet reduces hepatic lipogenesis and plasma triacylglycerol concentrations in humans. Am J Clin Nutr 2003; 77: 559–564.
14. Griffin IJ, Davila PM, Abrams SA: Non-digestible oligosaccharides and calcium absorption in girls with adequate calcium intakes. Br J Nutr 2002; 87: 187–191.
15. Kolida S, Tuohy K, Gibson GR. Prebiotic effects of inulin and oligofructose, Br J Nutr. 2002 May;87 Suppl 2:S193–7.

Foto: flikr.com/yutakaseki

Autor/ka: Marta Grzybek

Konsultant medyczny, biotechnolog, doświadczony wykładowca, specjalista żywienia w Akademii Żywienia Naturalnego „Sattwa” oraz w Instytucie Psychodietetyki we Wrocławiu. Propagatorka świadomego i zdrowego trybu życia, hołduje idei Slow Foods. Uczestniczka wielu konferencji i szkoleń z zakresu makrobiotyki, kuchni pięcioprzemianowej i dietetyki TCM. Jest certyfikowaną terapeutką metody R.E.S.E.T. oraz moderatorką ogólnopolskiego projektu Zdrowy Przedszkolak. Pasjonatka dobrej sztuki kulinarnej. Autorka bloga kulinarnego- www.kuchnianaturalna.blogspot.com. Stworzyła program wspólnych eko-zakupów tzw. Good Choice oraz Wrocławską Kooperatywę Spożywczą. Współpracuje z kilkoma portalami o tematyce zdrowotnej, pisząc artykuły dotyczące zdrowego odżywiania. Od wielu lat zajmuje się prowadzeniem profesjonalnych szkoleń dla specjalistów oraz osób zainteresowanych tematem żywienia człowieka zdrowego i chorego, prowadzi również warsztaty kulinarne dla dzieci i dorosłych w ramach swojego autorskiego programu. W wolnej chwili fotografuje: www.martagrzybek.selia.pl. Prywatnie mama 6-letniej Poli, kreatywnej i wesołej dziewczynki, która inspiruje i motywuje każdego dnia.


Mądry rodzic, bo czyta…

Sprawdź, co dobrego wydaliśmy ostatnio w Natuli.

Czytamy 1000 książek rocznie, by wybrać dla ciebie te najlepsze…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.