Pierwsza wizyta u logopedy

Rodzice często zadają pytanie, kiedy pojawić się pierwszy raz „u specjalisty od mówienia”. Na to pytanie bardzo trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Rozwój mowy przebiega etapowo i do logopedy można zgłosić się w każdym momencie, gdy zaniepokoi nas coś w rozwoju naszego dziecka. Lekarze pediatrzy często uspokajają matki, że nawet jeśli dziecko nie mówi, albo mówi bardzo słabo, nie ma się czym przejmować, bo każde dziecko rozwija się we własnym tempie. Choć rozwój przebiega indywidualnie, są pewne charakterystyczne etapy rozwoju mowy dziecka. Niepokój rodziców powinien pojawić się, kiedy sześciomiesięczny niemowlak nie gaworzy. Pamiętajmy, że im słabiej dziecko mówi, tym słabiej rozwija się  jego myślenie i zdolność poznawania świata.

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Schemat rozwoju mowy, według współczesnej wiedzy logopedycznej jest taki, że:

• półroczne dziecko powinno reagować na swoje imię
• 12 miesięczne dziecko powinno wypowiadać pierwsze słowa
• 2-latek powinien podejmować próby posługiwania się zdaniami
• 3 i 4-latek powinien doskonalić zdolność posługiwania się złożonymi zdaniami
• 5-latek powinien mówić wszystkie głoski prawidłowo
• pomiędzy 5 a 6 rokiem życia może kształtować się głoska „r”

Przebieg wizyty u logopedy:

Etap 1:
to zazwyczaj wywiad z rodzicami. Im więcej podamy szczegółów, tym więcej damy specjaliście możliwości pomocy dziecku. Dlatego warto jeszcze w domu przypomnieć sobie pewne fakty z życia dziecka. Musimy pamiętać, że im mniejsze jest dziecko, tym bardziej diagnoza będzie opierała się na wywiadzie z rodzicem. Logopeda podczas pierwszej wizyty może pytać o:

• przebieg ciąży i brane przez matkę leki
• poród, czy był naturalny i czy przebiegał łagodnie
• ocenę stanu zdrowia dziecka po urodzeniu (uszkodzenia, waga, punkty w skali Apgar, podejrzenie niedotlenienia)
• rozwój dziecka: w którym miesiącu dziecko uśmiechnęło się świadomie, raczkowało, zaczęło chodzić, gaworzyć, powiedziało pierwsze znaczące słowo, zaczęło mówić zdaniami
• to, czy dziecko często choruje (przeziębienia, anginy, zapalenia uszu) czy przebywało w szpitalu, miało operacje
• to, czy dziecko było karmione piersią i czy ma problemy z jedzeniem łyżeczką
• to, czy w rodzinie (rodzice, rodzeństwo) występowały wady wymowy i opóźnienia

Etap 2:
to sprawdzenie, jakie głoski dziecko wypowiada, a z jakimi ma problem. Najczęściej logopeda ma zestaw obrazków, które dziecko nazywa. Obrazki są tak dobrane, aby każda głoska pojawiła się na początku, na końcu i w środku wyrazu. Zanim wybierzemy się do logopedy powiedzmy dziecku, że będzie oglądało różne rysunki i opisywało, co na nich widzi. Uspokójmy je, że najważniejsze są próby i nie musi się stresować, jeśli czegoś nie będzie wiedziało. Przekonajmy je, że odgadywanie obrazków to gra, w którą gra z nami logopeda

Etap 3:
wymaga szczególnego przygotowania dziecka przez rodziców. Logopeda musi zobaczyć, jak wyglądają narządy mowy, sprawdzić jak giętki i sprawny jest język, jakie podniebienia ma nasz maluch, czy ma prawidłowy zgryz oraz długie i elastyczne wędzidełko. Większość specjalistów wymyśla swoją zabawę, po to by dziecko wykonało określone czynności. Nie zawsze da się uniknąć jednak włożenia palca czy szpatułki do buzi i to może być dla dziecka nieprzyjemne. Nie dlatego, że logopeda zrobi mu krzywdę, czy sprawi ból, ale dlatego że naruszy jego nietykalność, a przecież nikt z nas tego nie lubi. Wystarczy przypomnieć sobie zachowanie dorosłych nawet podczas rutynowej kontroli dentystycznej. Przygotujmy dziecko do tego momentu. Porozmawiajmy z nim, uprzedźmy go, że ktoś obcy będzie dotykał jego buzi. Wtedy maluch nie będzie zaskoczony i oszczędzimy mu połowy stresu. Zazwyczaj rodzic jest w gabinecie podczas diagnozy, postarajmy się, aby nasza obecność zadziałała na malucha kojąco. Może sami pozwólmy się zbadać jako pierwsi.

Etap 4:
to sprawdzenie rozumienia słuchu fonematycznego oraz umiejętności samodzielnego wypowiadania się. Słuch fonematyczny pozwala człowiekowi rozróżniać i przetwarzać mowę na znaczenia. Logopeda będzie więc na przykład sprawdzał czy dziecko rozróżnia ze słuchu słowa „kura” i „góra”.

Pod koniec pierwszej wizyty logopeda powinien poinformować rodziców o swoich spostrzeżeniach, przedstawić zagrożenia i ewentualnie zaproponować terapię. Pamiętajmy, że zawsze możemy prosić o opinię na piśmie.

Pierwsza wizyta u logopedy jest wspominana przez dzieci bardzo różnie. Wiele zależy od nastawienia rodziców i ich zachowania w gabinecie. Jeśli będą spięci i nieufni, ich zachowanie natychmiast przełoży się na zachowanie dziecka. Ważne, aby zarówno rodzic jak i badający postarali się utrzymać atmosferę zabawy. Wtedy wyniki badania będą też bardziej wiarygodne. Dziecko przed wizytą powinno znać jej planowany przebieg, tak, aby mogło się poczuć bezpieczne. Jeśli będzie czuło się pewniej, może siedzieć na kolanach u matki czy ojca.

Pamiętajmy też, aby nigdy nie straszyć dziecka logopedą. Zdarza się, że rodzice chcąc wymusić poprawne brzmienie głosek, grożą że zaprowadzą malucha do logopedy. Jeśli natomiast przedstawimy logopedę jako kogoś, kto będzie się z dzieckiem bawił i uczył, ułatwimy maluchowi i specjaliście nawiązanie kontaktu. Dobra relacja terapeuty z pacjentem to połowa sukcesu w późniejszej terapii.