Rozwój czterolatka

Czterolatki są bardzo ruchliwe. Biją, kopią, plują, uciekają, a nawet rzucają kamieniami i…nic sobie z tego nie robią. Cztery lata to okres średniego dzieciństwa, gdzie dziecko z jednej strony nie jest już maluszkiem, z drugiej zaś zaczyna dopiero etap „poważnego” przedszkolaka.

4 e-MOC-je

Dzieci w wieku czterech lat przeżywają silne, rozchwiane emocje. Ich głośny śmiech (często “głupkowaty”) potrafi w mgnieniu oka przerodzić się w gromki płacz. W chwilach pobudzenia emocjonalnego czterolatki kopią, biją, plują itp. a przy tym kochają i nienawidzą jednocześnie. Takie “tsunami emocjonalne” sprawia, że maluchy moga czuć się zagubione, ponieważ skoki emocji są dla nich nieprzewidywalne, a same reakcje bywają zaskakujące. (Dzieci nie wiedzą co się z nimi dzieje pod wpływem silnego porwania emocjonalnego). Warto podkreślić, że takie eskalacje emocji są naturalnym etapem rozwojowym czterolatka. Związane jest to z budową mózgu malucha. W wieku czterech lat intensywnie rozwija się prawa półkula mózgu (odpowiadająca m.in. za emocjonalne przetwarzanie). U dzieci rozwój przebiega skokowo i nierównomiernie, dlatego tak trudno o współpracę prawej półkuli z lewą (odpowiedzialną za logiczne myślenie). Szczególnie w takich chwilach czterolatki potrzebują wsparcia rodziców, którzy z jednej strony nazwą to co się z nimi dzieje, okażą zrozumienie, a nastepnie pokażą konstruktywne strategie radzenia sobie z emocjami i nauczą jak dążyć do samoregulacji.

Każdy wiek ma swoje lęki. Znamienne dla czterolatka w tym obszarze są powracające leki słuchowe np. warczace silniki. Ciemność czy wyjście mamy (w szczególnosci wieczorem) może stanowić źródło lęku dla czterolatka. 

Czteroletnie dzieci silnie manifestują swoje emocje. Potrafią werbalnie wyrazić swoje niezadowolenie, używając przy tym takich słów, o których znajomość, rodzice nawet by ich nie podejrzewali. Czterolatki “delektują się inwektywami”, które powtarzają namiętnie zdając sobie przy tym sprawę z ich niestosowaności. Bawią się np. w rymowanki. 

“Bunt” na pokładzie!

Czterolatek często przeciwstawia się rodzicom. Opór i bycie w kontrze wydaje się być czymś naturalnym dla niego. Chętnie sięga on po takie strategie jak: puszenie się, przechwalanie się, czy prowokowanie. Zdarza się, że czterolatki są niemiłe dla swoich rodziców. Dzieci “sprawdzają” w ten sposób rodzicielski autorytet, a także własną niezależność. Z uwagi na fakt, iż pojęcia moralne nie są jeszcze zrozumiałe dla czterolatków,  dzieci w tym wieku przestrzegają reguł jeśli (w ogóle) tylko i wyłacznie w obawie przezd karą/konsekwencjami wynikającymi z ich nieprzestrzegania! (motywacja “od”).  

^{_{Uwaga! Reklama do czytania}}

Magia wyobraźni

Dzieci czteroletnie mają bardzo bogatą wyobraźnię. Warto nadmienić, że rzeczywistość i fikcja mieszają się czterolatkom. Można to dostrzec wsłuchując się w ich niezwykłe historie. Wymyślanie rozmaitych opowieści ma na celu wewnętrzne ćwiczenie się w rozróżnianiu faktów od fikcji- nie jest skłonnością do kłamstwa. Wyobraźnia czterolatka, wydaje się nie mieć granic. Dziecko w wieku czterech lat swobodnie radzi sobie z przechodzeniem ze świata fantazji do rzeczywistości. Potrafi w detalach opisać wymyślonego przyjaciela, i ogromny statek piracki, który w rzeczywistości zbudowało z poduszek. Warto wykorzystać ten naturalny (rozwojowy) potencjał dziecka do np. radzenia sobie z wyzwaniami wychowawczymi. Odrobina rodzicielskiej fantazji wystarczy by zamiast sprzątania pokoju, zaaranżować „ratowanie klocków z rwącej rzeki”, czy zabawę w „latające talerze”, które w rzeczywistości są poprzewracanymi książkami na półce.

Wielka ciekawość i sprawność językowa

Wiek czterech lat, to czas, kiedy rodzice miliony razy dziennie słyszą pytanie „A dlaczego?”. Ta ogromna ciekawość młodego człowieka znajduje wyraz w nieustannym dopytywaniu: dlaczego coś jest małe/duże/zielone/czerwone, dlaczego pada deszcz, dlaczego koła się kręcą itp. Wydaje się, że rozmowa na prawach czterolatka, może trwać w nieskończoność, a dorosły obok pokładów cierpliwości powinien zaopatrzyć się również w encyklopedię, bądź przynajmniej telefon z dostępem do Internetu by na bieżąco móc wyjaśniać wszelkie wątpliwości i zawiłości otaczającego świata. Warto pamiętać, że dzieci zadając pytania nie tylko gromadzą potrzebne im informacje, ale przede wszystkim zaspokajają w ten sposób potrzebę kontaktu z drugim człowiekiem. Czterolatki, kiedy brakuje im słów posługują się neologizmami. Tworzą nowe słowa, by nazwać otaczającą je rzeczywistość. I tak np. mówią czesak (kiedy chodzi o grzebień),  czy np. “Pies chauczy” (mając na myśli szczekanie czworonoga). 

Dojrzały na cztery lata!

Przeciętny czterolatek potrafi naśladować rysowanie kwadratu. Potrafi również pokazać palcem i policzyć cztery przedmioty. Dziecko w 4 r.ż. umie samo umyć ręce i twarz, a także zęby. (Z myciem zębów, zdaniem stomatologów rodzice powinni wspierać swoje pociechy nawet do 8 r.ż.). Czterolatek potrafi narysować człowieka z wyodrębnioną głową, nogami i rękami, a także sam się ubrać i rozebrac pod nadzorem. Dzieci w wieku czterech lat cechują się dużą pewnością siebe. (Dla porównania pół roku wcześniej, dziecko trzy i pół-letnie charakteryzuje brak pewności siebie, w szczególności w sytuacjach życiowych). Dzieci w 4 r..ż. lubią być chwalone i być w centrum uwagi. Mają tendencję do przechwalania się. Często wchodzą w dyskusję z dorosłymi i lubią podkreślać swoje zdanie. 

Czteroletni odkrywca!

Dla czterolatka ważna jest możliwiość sprawdzenia się! Maluch intuicyjnie “poszukuje” sytuacji, w których może zobaczyć jak sobie radzić  w nowych sytuacjach. (Jak wchodzić sam na drabinki/skałki, czy co się zadzieje kiedy wleje wiaderko wody do piaskownicy.) Czterolatrek potrzebuje ruchu i poznawania najbliższego otoczenia, dlatego rodzice powinni mu pozwolić na ekspansję i np. obserwować jak zachowuje sie podczas wspólnego spaceru. Sprawdzać czy np. potrafi się zatrzymać w umówionym miejscu na rogu ulicy. Przestrzeń na “swobodne” odkrywanie nowych miejsc, bezpieczne oddalanie się od rodziców i badanie “po swojemu” terenu, jest czymś czego czterolatek bardzo potrzebuje. Daje mu to poczucie “dorosłości”, ale również kształtuje kompetencje społeczne i uczy przestrzegania umów i zasad związanych ze swoim bezpieczeństwem. 

Dzieciom spodobają się: Książki dla 4 latka